Mak nie tylko na słodko czy od święta
Mak jest bardzo dobrze znany w polskiej kuchni. Jest jednym z głównych smaków przywodzących na myśl świąteczną atmosferę. Makowiec, kutia, pierogi czy kluski z makiem - któraś z tych potraw musi pojawić się na wigilijnym stole. Teraz jednak warto świąteczne skojarzenia odłożyć na bok i szukać inspiracji na wykorzystanie maku w kuchni przez cały rok.
Symbol świąt
Mak jest bardzo dobrze znany w polskiej kuchni. Jest jednym z głównych smaków przywodzących na myśl świąteczną atmosferę. Makowiec, kutia, pierogi czy kluski z makiem - któraś z tych potraw musi pojawić się na wigilijnym stole. Teraz jednak warto świąteczne skojarzenia odłożyć na bok i szukać inspiracji na wykorzystanie maku w kuchni przez cały rok.
Co warto o nim wiedzieć?
Mak polny rozpoczyna swoje kwitnienie w maju. Rośnie dziko, upiększając łany pola i łąki. Zwłaszcza dawniej miał szerokie zastosowanie w zielarstwie, lecznictwie czy kosmetologii. Dostrzeżono również jego kulinarne właściwości, gdzie wykorzystywano go do barwienia win i napojów owocowych.
O walorach maku, nie tylko smakowych, przekonywano się na przestrzeni dziejów. Delikatny kwiat wywalczył sobie trwałe miejsce nawet w mitologii greckiej. Persefona, słynna bogini kiełkującego zboża, córka Zeusa, gdy opuszczała mroczne podziemia Hadesu i wracała na ziemię, nastawała wówczas wiosna. Jednym z jej atrybutów był właśnie mak.
Istnieje blisko 100 odmian maku. Jedną z bardziej znanych jest mak lekarski, który zasłynął przede wszystkim jako roślina lecznicza. Natomiast niebieski mak, a właściwie jego ziarna, zyskały stałe miejsce w sztuce kulinarnej.
Olej z nasion maku
Ziarna niebieskiego maku są używane przede wszystkim do produkowania z nich oleju, zawierającego dużą ilość korzystnego dla organizmu kwasu linolowego (omega-6), wspierającego nas w walce z niewłaściwym poziomem cholesterolu. Jak mówi Iwonna Niegowska, specjalista ds. żywienia, "tłoczony jest na zimno, dlatego zachowuje wiele ze swoich naturalnych właściwości. Natomiast szef kuchni Piotr Murawski, podkreśla jego unikalny delikatny smak z wyczuwalną nutą orzechową. O jasnożółtej barwie, bogaty w nienasycone kwasy omega 6 (zawiera ich ponad 70 proc.), idealnie nadaje się do lekkich sałatek i surówek.
Słodka tradycja
W tradycyjnej polskiej kuchni mak kojarzony jest oczywiście z wigilijnymi deserami. Ponadto stał się także nieodłącznym składnikiem innej tradycyjnej słodkości mocno związanej z konkretnym regionem Polski. 11 listopada to szczególny dzień dla Poznania i całej Wielkopolski. Oprócz Święta Niepodległości wówczas obchodzony jest także dzień Św. Marcina, którego festynowy rodowód sięga jeszcze średniowiecza. Tego dnia wypiekany jest zgodnie z tradycyjną recepturą rogalik świętomarciński. Podstawowym składnikiem jest właśnie mak, ale jego szczególna, rzadsza odmiana - biały mak. Bowiem żeby poznański rogal otrzymał zaszczytne miano "świętomarcińskiego", musi spełniać kilka podstawowych kryteriów. Oprócz specyficznego kształtu oraz ciasta półfrancuskiego istotna jest baza masy - biały mak. Dodatkami do niej powinny być m.in. cukier, masło, masa jajowa, orzechy, rodzynki, kandyzowane owoce.
W kuchni azjatyckiej
Osobom mocno przywiązanym do tradycyjnej polskiej kuchni trudno będzie sobie wyobrazić mak w innym daniu niż w deserze lub jako dodatek na wierzchu świeżego pieczywa. Jednak w kuchni azjatyckiej często pojawia się jako jeden ze składników słonych potraw, szczególnie w daniach indyjskich. Ma naturalne właściwości pobudzające apetyt, dlatego mak można spotkać w przystawkach albo w roli zagęstnika sosu.
Czas na nowe oblicze maku
Może czasem warto spróbować przełamać kulinarne konwenanse?
- Trzeba samumu przekonać się, czy mak powinien być skazany tylko na nieodłączne towarzystwo cukru, czy też może odegrać ważną rolę w innych potrawach z naszego menu. Dlatego warto przygotować choćby prostą sałatkę, ale o egzotycznym charakterze ze zdawałoby się nieprzystających do siebie składników. Użyjemy do niej ziemniaków, papryki, limonki i rzeczonego maku - radzi Piotr Murawski
Sałatka ziemniaczana z makiem
Składniki: 8 sztuk młodych ziemniaków, 1 pęczek cebuli dymki, pół pęczka natki pietruszki, 1 czerwona papryka, 1 limonka, 15 g maku, 3 łyżki majonezu, 1 łyżka musztardy, sól i pieprz do smaku.
*Sposób przygotowania: *umyj dokładnie ziemniaki i ugotuj je w mundurkach. Po ugotowaniu przekrój je na pół i przełóż do miski. Posiekaj cebulę, a paprykę pokrój w kostkę. Tak przygotowane składniki dodaj do ziemniaków. Majonez połącz z musztardą, a następnie pomieszaj z warzywami i przełóż sałatkę na talerz. Na wierzchu udekoruj ją ziarnami maku, startą skórką limonki oraz listkami natki pietruszki. Dopraw do smaku.
