Kultowe potrawy lat 80. i 90. Jak odtworzyć tamte wyjątkowe smaki?

To, co dziś ląduje na naszych stołach, w okresie PRL-u i na początku lat 90. było trudno dostępnym rarytasem. Nie oznacza to jednak, że kuchnia tamtych lat była niesmaczna – wręcz przeciwnie! Przedstawiamy kultowe dania, które niegdyś gościły na stołach w każdym polskim domu i podpowiadamy, jak je przygotować w prosty sposób.

Źródło zdjęć: © Adobe Stock
Agnieszka Małgorzata Adamska

Dla naszych rodziców i dziadków kuchnia w czasach komuny była naznaczona kryzysem i wieloma wyrzeczeniami. Trudno się z tym spierać – w PRL-u i na początku lat 90. sklepowe półki świeciły pustkami, a o produktach, które dziś mamy na wyciągnięcie ręki, można było wtedy jedynie pomarzyć. Jednak trzeba też przyznać – te liczne braki budziły w gospodyniach domowych pokłady kulinarnej kreatywności. Dziś, patrząc na menu sprzed kilku dekad, nie pomyślelibyśmy, że polska kuchnia była nudna i monotonna. Co więcej, ci, którzy pamiętają tamte smaki, wspominają je z dużym sentymentem!

Potrawy mączne, ryby i mięso na wiele sposobów, a także dania wegetariańskie, które dawniej królowały na polskich stołach, obecnie wciąż uchodzą za kulinarne klasyki, do których chętnie wracamy. Nie każde z nich zaliczylibyśmy do dań dietetycznych, ale i na to jest sposób. Wystarczy odrobinę zmodyfikować przepis i np. zamienić popularny niegdyś smalec na zdrowy olej rzepakowy, zawierający cenne kwasy Omega-3 i 6, oraz sterole roślinne i witaminy E i K. Kochasz kultowe dania lat 80. i 90.? Podpowiadamy, jak odtworzyć je w lżejszej, ale równie smacznej formie.

© Adobe Stock

Kotlet made in Poland

Polska kuchnia od zawsze kojarzona jest z mięsem, a jej flagowym daniem, które do dziś stanowi główny punkt obiadowego menu, jest kotlet schabowy. W PRL-u taka potrawa była niestety trudno dostępnym rarytasem, na który mogło sobie pozwolić niewielu. Reglamentacja oraz wysokie ceny mięsa sprawiały, że w większości polskich domów na co dzień jadło się mięsne zamienniki, traktując schab czy wołowinę jako produkty luksusowe, przeznaczone na święta i wyjątkowe okazje. Pomysłów na niekotleta polskie gospodynie miały wiele, jednak prym w tamtych czasach wiódł bezapelacyjnie kotlet… z jajek. Wyglądem przypominał kotleta mielonego, ale w jego wnętrzu krył się smaczny, jajeczny farsz, czasem łączony z ziemniakami. Kotlety jajeczne panierowało się w bułce tartej albo obtaczało w mące i smażyło na sklarowanym maśle, żeby były rumiane i chrupiące. Jak odtworzyć tamten smak? Wypróbuj nasz przepis.

Przepis na kotlety jajeczno-ziemniaczane

Składniki:

·        7 jaj

·        3 ziemniaki

·        2 łyżki posiekanego koperku

·        łyżka posiekanego szczypiorku

·        łyżka gęstej śmietany

·        2–3 łyżki bułki tartej

·        2 łyżki oleju rzepakowego

·        sól i pieprz

Sposób przygotowania:

1.     Ziemniaki ugotuj w mundurkach, ostudź i obierz ze skórki.

2.     Ugotuj 6 jajek na twardo, a kiedy przestygną, obierz je ze skorupek.

3.     Ziemniaki i jajka przepuść przez maszynkę. Do masy dodaj posiekany szczypiorek i koperek, śmietanę, surowe jajko, sól i pieprz.

4.     Wyrób masę i uformuj z niej kotleciki. Każdy z nich obtocz w bułce tartej, a następnie smaż na rumiano na oleju rzepakowym. Podawaj zaraz po przygotowaniu.

Smak kotletów schabowych i mielonych pamiętamy doskonale, bo – w przeciwieństwie do jajecznych zamienników – przetrwały w naszej kulinarnej tradycji do dziś. Ich popularność to w dużej mierze zasługa wspomnianych już deficytów, z którymi polskie społeczeństwo borykało się przez wiele lat. Ci, którzy pamiętają kartki na jedzenie i przymus stania w długich kolejkach do sklepów, tym chętniej jedzą potrawy, o których dawniej mogli jedynie pomarzyć. Kultowy schabowy oraz kotlet mielony to dania o dość wysokiej wartości kalorycznej. Zamiast masła czy smalcu do smażenia użyj oleju rzepakowego - dzięki temu dania będą zdrowsze, a dodatkowo zyskają cenne składniki odżywcze.

© Adobe Stock

Ryba na wiele sposobów

Znacznie łatwiej w dobie kryzysu było kupić rybę, dlatego dania rybne pojawiały się na polskich stołach często, i to w rozmaitych wariantach. Sprawdzały się zarówno jako przekąska, jak i danie główne. Często stanowiły też składnik zwykłych kanapek. Niezwykle popularne w PRL-u były śledzie. Serwowano je na zimno w oleju, przygotowywano z nich koreczki, sałatki i tartinki. Śledź to ryba, do której warto wracać, bo jest nie tylko smaczna, ale także bardzo zdrowa. Nadal świetnie sprawdza się jako przekąska podczas świąt i domowych imprez, a jej przygotowanie nie jest czasochłonne. Kultowy śledź w oleju składa się z trzech składników: płatów solonego śledzia, cebuli i oleju, np. rzepakowego.

Ryba królowała też w polskim menu jako danie obiadowe, np. w postaci filetów albo dzwonek. Obtaczana w bułce albo w mące, smażona na patelni i serwowana z ziemniakami to wciąż bardzo popularne i lubiane danie. Do jej przygotowania szczególnie nada się olej rzepakowy, ze względu na wysoką temperaturę dymienia (ok 240 stopni Celsjusza). Natomiast nieco zapomnianą potrawą, którą w PRL-u zajadał się chyba każdy, jest ryba po grecku, czyli kawałki smażonej ryby w sosie pomidorowym z duszonymi warzywami. Jest zdrowa i prosta w wykonaniu, a do tego można ją serwować zarówno na zimno, jak i na ciepło.

Pierogi, kluski, placki

Ważnym elementem kuchni czasów PRL-u były dania mączne: makarony, pierogi, placki oraz kluski. Choć wyrabianie pyz czy lepienie pierogów to dość żmudna i czasochłonna praca, to właśnie te potrawy gościły na polskich stołach nader często – głównie ze względu na to, że ich składniki były tanie i łatwo dostępne. Nie można także odmówić im wyśmienitego smaku. Miękkie i sprężyste kluski ziemniaczane urzekają smakiem nawet serwowane sauté – jedynie z podsmażoną na oleju rzepakowym cebulką, a pierogi w różnych wariantach to nasza kulinarna wizytówka.

W zapomnienie idą natomiast placki ziemniaczane – prosta i smaczna potrawa, która niegdyś stanowiła obiad w wielu polskich domach. Smażone na głębokim tłuszczu i podawane w wersji wytrawnej lub na słodko, wciąż zachwycają niebanalnym smakiem. Tęsknisz za kuchnią z czasów dzieciństwa? To danie przeniesie cię do tamtych lat. Zobacz, jak przygotować proste placki ziemniaczane, które dawniej smażyły nasze mamy.

© Adobe Stock

Przepis na placki ziemniaczane z cukrem i śmietaną

Składniki:

·        0,5 kg ziemniaków

·        pół łyżki mąki pszennej

·        1 jajko

·        sól

·        olej rzepakowy do smażenia

Przygotowanie:

1.     Ziemniaki obierz i zetrzyj na tarce o małych oczkach. Zostaw je w misce bez mieszania, dociśnij masę dłonią i odcedź zbierający się sok.

2.     Dodaj mąkę, jajko oraz dwie szczypty soli. Wymieszaj ciasto.

3.     Na patelni rozgrzej olej rzepakowy. Nakładaj niewielkie porcje masy ziemniaczanej i formuj z nich placki. Smaż z dwóch stron na średnim ogniu przez ok. 2–3 minuty, aż będą rumiane.

4.     Usmażone placki odłóż na talerz wyłożony ręcznikami papierowymi. Posyp je cukrem i podawaj ze śmietaną. Smacznego!

Olej rzepakowy był stałym elementem polskiej, tradycyjnej kuchni. Już dwie jego łyżki pokrywają dzienne zapotrzebowanie na kwas ALA z rodziny Omega-3, a ponieważ nasz organizm ich nie wytwarza, to powinniśmy je dostarczać z pożywieniem. Dlatego też nie powinniśmy rezygnować z oleju rzepakowego.

Działanie zostało zrealizowane z Funduszu Promocji Roślin Oleistych.

Partnerem jest Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju
Źródło artykułu: Materiał Partnera

Wybrane dla Ciebie

W upały pijemy ją litrami. Nie mamy świadomości, że działa jak trucizna
W upały pijemy ją litrami. Nie mamy świadomości, że działa jak trucizna
Dodaj do wody i pij rano. Od razu poczujesz się lepiej i nawodnisz organizm
Dodaj do wody i pij rano. Od razu poczujesz się lepiej i nawodnisz organizm
Te osoby powinny unikać bobu. Może być dla nich toksyczny
Te osoby powinny unikać bobu. Może być dla nich toksyczny
Jeśli widzisz to na opakowaniu z mięsem, lepiej nie kupuj. Możesz poważnie się zatruć
Jeśli widzisz to na opakowaniu z mięsem, lepiej nie kupuj. Możesz poważnie się zatruć
Wiesz, kiedy pić siemię lniane? Pora dnia ma ogromne znaczenie
Wiesz, kiedy pić siemię lniane? Pora dnia ma ogromne znaczenie
Doświadczony rolnik poradził mi, kiedy podlewać warzywa. Teraz są wielkie, soczyste i nie pękają
Doświadczony rolnik poradził mi, kiedy podlewać warzywa. Teraz są wielkie, soczyste i nie pękają
Gasi pragnienie jak arbuz, pomaga trzymać ciśnienie w ryzach. Tak wybierzesz najsoczystszy okaz
Gasi pragnienie jak arbuz, pomaga trzymać ciśnienie w ryzach. Tak wybierzesz najsoczystszy okaz
Te napoje szkodzą w upały. Eksperci radzą, by ich unikać
Te napoje szkodzą w upały. Eksperci radzą, by ich unikać
Nigdy nie jedz tak arbuza. To połączenie może uszkadzać wątrobę, a wielu tak robi
Nigdy nie jedz tak arbuza. To połączenie może uszkadzać wątrobę, a wielu tak robi
Co się stanie, jeśli będziesz jadł ogórki? Zmiany są zauważalne już przy 1 sztuce dziennie
Co się stanie, jeśli będziesz jadł ogórki? Zmiany są zauważalne już przy 1 sztuce dziennie
To mięso ma mało kalorii, tłuszczu i cholesterolu. W Polsce zjesz je tylko w kilku miejscach
To mięso ma mało kalorii, tłuszczu i cholesterolu. W Polsce zjesz je tylko w kilku miejscach
Zapomnij o chia i siemieniu lnianym. Ten kisiel to balsam na jelita i żoładek
Zapomnij o chia i siemieniu lnianym. Ten kisiel to balsam na jelita i żoładek