Kuchnia bałkańska. Nie tylko mięso
Bałkany są dla mnie łatwe - mówię w lokalnym języku, byłam tam wielokrotnie, znam historię i kulturę na tyle dobrze, żeby nie popełniać zbyt wielu faux pas, i generalnie lubię ten region. Jest jednak jeden temat, który łatwy nie jest (no może jeszcze oprócz tego, że wszyscy i wszędzie palą tam papierosy). Co tam jeść, gdy nie je się mięsa?
W tym roku wybieram się na Bałkany z bezmięsnym towarzyszem i zastanawiając się, czy nie skończy się jedzeniem wyłącznie chleba z serem i frytek, postanowiłam zrobić swoiste "sprawdzam". Okazuje się, że nie jest tak źle! Bezmięsne Bałkany mogą być bardzo ciekawe i urozmaicone. Oto kilka tradycyjnych jarskich dań oraz wegetariańskich wersji klasycznych lokalnych potraw.
Gibanica (zapiekanka serowa)
To typowe serbskie danie. Legenda głosi, że bogowie zesłali Serbom gibanicę, gdy Ci musieli po raz 44 odbudować Belgrad. To ona dała im siłę. Gibanica jest tłusta, pełna sera i ciasta filo, po prostu przepyszna. Idealna przed ciężką pracą...
Składniki:
Przygotowanie: rozgrzać piekarnik do 190 st. C. Głęboką blachę do pieczenia wysmarować olejem i wyłożyć dno ciastem filo (pozostałe płaty zostawić do przykrycia gibanicy). W misce roztrzepać twaróg, 4 jajka, 100 ml oleju, 2 łyżeczki soli, wodę i jogurt. Mieszanka będzie bardzo płynna, ale tak ma być. Płaty ciasta należy teraz zgnieść i zamoczyć w mieszance (nie szkodzi jeśli się trochę połamią). Zgniecione, namoczone ciasto, układać w blasze, aż będzie całkowicie wypełniona. Pozostałość mikstury wylać na ciasto. Pozostałymi dwoma płatami ciasta przykryć blachę. Ostatnie jajko roztrzepać w misce z 50 ml oleju. Rozprowadzić miksturę po całej powierzchni zapiekanki. Wstawić do piekarnika i piec 30-40 minut, aż wierzch będzie złoto-brązowy. Podawać ze szklanką mleka lub jogurtu.
Zobacz też: Kuchnia wegańska - jak podbić walory smakowe?
Peksimeti (szybkie uštipki)
Składniki:
- 600 g mąki
- 300 ml płynnego jogurtu
- 2 jajka
- 50 ml ciepłego mleka
- proszek do pieczenia
- sól
- olej do smażenia
Przygotowanie: mąkę, proszek do pieczenia i sól połączyć w misce, dodać rozbełtane jajka z jogurtem i mlekiem. Wymieszać dobrze mikserem (ciasto nie powinno się lepić, jeśli się lepi należy dodać trochę mąki). Rozwałkować na niezbyt gruby placek i pokroić na szerokie prostokąty. Kawałki ciasta wrzucać na rozgrzany olej na kilka minut i odwracać, aby usmażyły się z obu stron. Wyjmować na ręcznik papierowy do odsączenia. Przykryć ścierką, żeby nieco zmiękły. Podawać ciepłe na słodko z dżemem lub miodem, albo na słono z serem i ajwarem.
Składniki:
- 500 g białej fasoli
- 300 ml oliwy
- 1 kg czerwonej cebuli
- 4 ząbki czosnku
- 1 liść laurowy
- mielona papryka
- mielony pieprz
- sól
Przygotowanie: fasolę zagotować w wodzie w dużym garnku, następnie odcedzić i zalać wrzącą wodą i gotować aż zmięknie (uważać, żeby nie rozgotować!), odcedzić. Obrać cebulę, zalać zimną wodą i odczekać około 10 minut. Cebulę pokroić na cienkie piórka. Część oleju rozgrzać na patelni i podsmażyć na nim cebulę, dodać pieprz i paprykę. Natłuścić brytfannę, w której fasola będzie się zapiekać. Wykładać warstwami: fasolę i cebulę, aż do wyczerpania (ostatnia warstwa powinna być z fasoli). Każdą warstwę cebuli polewać oliwą. Na wierz położyć liść laurowy, czosnek i zalać pozostałą oliwą. Piec pół godziny.
Macedońska zapiekanka warzywna - Turli Tava
To danie jest tradycyjnie przygotowywane z mięsem, ale fantastycznie smakuje również w wersji bezmięsnej: z ziemniakami, bakłażanem i marchewką. Danie gotuje się długo, na małym ogniu, dzięki temu nabiera świetnego smaku.
Składniki:
- 3 zielone, podłużne papryki
- 1 duży bakłażan
- 1 cukinia
- 3 duże ziemniaki
- 2 pomidory
- 2-3 czerwone cebule
- 1 główka młodego czosnku
- 4 marchewki
- przyprawy: sól, pieprz, liść laurowy, trochę mielonej papryki
- pietruszka, mięta
- oliwa
Przygotowanie: pokroić warzywa w następujący sposób: ziemniaki - na duże kawałki, paprykę - w plastry, bakłażan - połowę w plastry, resztę w kosteczkę (posolić i odstawić, żeby pozbyć się goryczy), cukinia - połowę w plastry, resztę w kosteczkę, marchew - wzdłuż, pomidor - w plastry, 1 cebula - w plastry, reszta - na drobno, czosnek - drobniutko. Okrągłe kawałki będą przykrywały danie. W głębokim naczyniu podsmażyć cebulę. Gdy zmięknie, stopniowo dodawać pozostałe składniki w następującej kolejności: marchew, odcedzony, drobno pokrojony bakłażan, ziemniaki. Przez chwilę smażyć na małym ogniu. Dodać paprykę i cukinię. Przyprawić vegetą, solą, pieprzem, papryką, pietruszką i mięta. Gotować przez 10-15 minut. Rozgrzać piekarnik do 200 st. C. Danie przykryć pozostałymi warzywami w plastrach, posypać vegetą i piec około 45 minut.
Stipska pastrmajlija - macedońska pizza
Zwyczajowo danie to jest niemal po brzegi wypełnione wieprzowiną, ta wersja jednak obędzie się bez mięsa!
Składniki:
- 1 kg mąki
- 400 ml ciepłej wody
- 1 kostka świeżych drożdży
- 2 łyżeczki soli
- 2 łyżeczki cukru
Nadzienie:
- pieprz, suszona papryka, oregano, oliwa
- warzywa według uznania - cukinia, bakłażan, cebula, czosnek
- ser typu feta lub szopski
- jedno jajko na każdą zapiekankę
Przygotowanie: mąkę, wodę, sól, cukier i drożdże zagnieść na ciasto. Odstawić, żeby rosło (może być w ciepłym piekarniku). Czekając, aż ciasto wyrośnie, można przygotować warzywa. Cukinię i bakłażana pokroić na plastry, posolić i odczekać, aż zmiękną. Cebulę pokroić w piórka i lekko podsmażyć. Ciasto wyrabiać przez chwilę, żeby je odgazować. Uformować 8 owalnych placów (grubszych przy brzegach). Na środku ciasta układać warzywa i rozkruszyć ser. Piekarnik rozgrzać do 250 st. C i piec placki przez 6-7 minut, następnie zmniejszyć temperaturę do 200C i piec przez kolejne około 10 minut. Pod sam koniec pieczenia wybić po jednym jajku na każdy placek.
Chcesz się pochwalić swoimi kulinarnymi osiągnięciami? Masz ciekawy przepis? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl