Klepe i manti. Bałkańskie pierożki dla najbardziej wybrednych
Bałkany to pojemny i zróżnicowany termin. Można w niego wrzucić wszystko od Chorwacji po Turcję, Albanię i Grecję. Kulinarnie też znajdzie się tu wiele, od smaków bliskich naszej tradycji, po bardzo egzotyczne przyprawy i aromaty.
Znajduje to odbicie również w rozmaitości pierogów i pierożków. Gotowane, pieczone, smażone, z mięsem, serem, na słodko. Znajome i mniej znajome. Bałkańskie pierożki niczym nie odbiegają od polskich, a czasem, powiem to odważnie, mogą je nawet przewyższać.
Klepe – tradycyjne, nadziewane mięsem pierożki z Bośni często bywają porównywane do ravioli. Ciasto przygotowuje się tak, jak na tradycyjne polskie pierogi, a nadziewa tradycyjnie solidnie przyprawionym mięsem.
Zasadnicza różnica między naszymi pierogami, a klepe polega na tym, że po ugotowaniu klepe zapieka się, a następnie polewa sosem śmietanowym i podsmażoną na maśle słodką papryką.
Zobacz też: Idealne ciasto na pierogi
Wszystko to tworzy naprawdę wyśmienitą mieszankę. Oczywiście klepe można nadziewać nie tylko czerwonym mięsem, świetnie sprawdza się w nich słony ser typu feta, szpinak albo kurczak.
Klepe zapiekane
Składniki na ciasto:
- 500 g mąki pszennej
- 0,5 łyżeczki soli
- 500 ml wody
Składniki na nadzienie:
- 500 g mielonej wołowiny
- 1 posiekana cebula
- 0,5 łyżeczki pieprzu
- 1/4 łyżeczki soli
Składniki na sos śmietanowy:
- 250 g kwaśnej śmietany
- 250 g kremówki
Składniki na sos paprykowy:
- 3-4 ząbki czosnku
- 0,5 łyżeczki mielonej papryki
- 3 łyżki masła
Przygotowanie: do mąki dodać wodę, 0,5 łyżeczki soli i wyrobić w misce ciasto na pierogi, uważać, żeby ciasto nie było za twarde lub zbyt klejące, musi być elastyczne. Wyrobione ciasto odstawić na około 20 minut. Połączyć wołowinę z cebulą, pieprzem i solą, dobrze wymieszać. Zagotować wodę w dużym garnku. Ciasto podzielić na trzy równe części. Na wysypanej mąką stolnicy wyrabiać jedną część ciasta przez około 10 minut. Rozwałkować na dość gruby placek. Szklanką wycinać kółka (z każdej kulki ciasta powinno wyjść około 30 pierożków). Wypełnić każdy placuszek 1 łyżeczką nadzienia. Zamykać placuszki na krzyż. Gotować pierożki jak zwykle, aż wypłyną na powierzchnię i kilkakrotnie się przewrócą (ok. 10-12 min). Ugotowane pierogi osuszyć i wyłożyć do żaroodpornej brytfanki. Wymieszać obie śmietany i zalać pierożki. Roztopić masło i wymieszać z czosnkiem i papryką. Polać pierogi. Naczynie wstawić do piekarnika i zapiekać przez 15-20 min.
Manti to z kolei tradycyjne tureckie pierożki przygotowywane najczęściej z pikantnym mielonym mięsem jagnięcym i cebulą. Po ugotowaniu polewa się je jogurtem z czosnkiem. Do Turcji trafiły z centralnej Azji razem z nomadycznymi tureckimi plemionami w XIII wieku. Obecnie są popularne w Turcji i innych krajach m.in. w Armenii, Afganistanie i centralnej Azji. Nadzienie, tradycyjnie mięsne, bywa również zastępowane np. ciecierzycą z kminem i papryką.
Tureckie manti
Składniki na ciasto:
- 200-250 ml letniej wody
- 1 jajko
- 400 g mąki
- Sól
Na nadzienie:
- 200 g mielonego mięsa (może być jagnięcina, wołowina, lub mieszanka mięs)
- 1 czerwona cebula
- Świeża kolendra, pietruszka lub mięta
- Sól, pieprz
Na sos:
- 2 łyżki masła
- 1 łyżeczka czerwonej mielonej papryki
- 400 ml jogurtu naturalnego
- 2-3 ząbki czosnku
- Białko do posmarowania
Przygotowanie: wyrobić jednolite, gładkie ciasto. Zawinąć w folię spożywczą i odstawić na 30-60 min. Pokroić na drobno cebulę i kolendrę. Wymieszać z mięsem, posolić i popieprzyć. Rozwałkować ciasto na cienki placek (ok. 2 mm). Pokroić na kwadraty 5 cm x 5 cm. Na każdym kwadraciku położyć trochę mięsa. Brzegi ciasta posmarować białkiem, skleić ze sobą dwa przeciwne rogi, a następnie dwa pozostałe, a potem pozamykać wszystkie otwory. Do wrzącej osolonej wody wrzucić pierożki i gotować je około 6 min. Czosnek drobno pokroić, wymieszać z jogurtem, posolić. Na patelni roztopić masło, dodać paprykę i krótko smażyć. Pierożki zalać jogurtem, polać masłem z papryką i posypać pokrojoną kolendrą lub pietruszką.
Manti mogą być też przygotowane na bazie ciasta francuskiego i upieczone. Tak zresztą bardzo często robi się w Bośni. Pierożki można ściśle zamknąć albo zostawić górę nieco otwartą by ciasto się rozwinęło i rozwarstwiło, a mięso ładnie przyrumieniło.
Manti z francuskiego ciasta
Składniki:
- 250 g gotowego ciasta francuskiego
- 100 g mielonej jagnięciny
- 1 nieduża czerwona cebula
- 0,5 łyżeczki mielonego kminu
- ¼ łyżeczki tymianku
- Sól, pieprz
Na sos jogurtowy:
- 200 ml jogurtu bałkańskiego
- 1 ząbek czosnku drobno posiekany
- ¼ łyżeczki kminku
- Sól
Na sos paprykowy:
- 3 łyżki oliwy z oliwek
- 0,5 łyżeczki ostrej lub słodkiej mielonej papryki
Przygotowanie: rozwałkować ciasto. Pokroić ciasto na małe kwadraty (około 40 sztuk). Pokroić cebulę i wymieszać z mięsem. Dodać sól, pieprz, tymianek i kmin i dobrze wyrobić widelcem. Można kawałeczek mięsa usmażyć, żeby sprawdzić smak. Podzielić mięso na tyle samo części, co ciasto. Na każdy kawałek ciasta położyć trochę mięsa. Połączyć dwa przeciwne rogi ciasta. Piec pierożki w piekarniku rozgrzanym do 180 st. C przez około 20 minut aż nabiorą ładnego koloru. Polać pierożki sosem jogurtowym (jogurt posolić, dodać kminek i czosnek). Podgrzać oliwę na patelni i dodać do niej paprykę, wymieszać i polać danie po wierzchu.
Zobacz też: "Tradycyjnie Pyszne" z Natalią Paździor: przepis na bezę czekoladową
Chcesz się pochwalić swoimi kulinarnymi osiągnięciami? Masz ciekawy przepis? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
