Karmel - E150
Związek chemiczny E150 stosowany jest bardzo często. Znajdziemy go w napojach typu cola, w ciemnym pieczywie lub w wyrobach cukierniczych. Karmel, bo o nim mowa, przez wielu uważany jest jednak za substancję szkodliwą. Istnieje jednak kilka rodzajów karmelu, z których nie wszystkie wpływają na nas negatywnie. W jaki sposób sprawdzić, czy E150 w składzie produktów spożywczych pochodzi z dobrego źródła?
E150, czyli...
Jest to cukier używany w produkcji spożywczej, który poddany wysokiej temperaturze tworzy się w procesie karmelizacji. Karmel ma charakterystyczną brązową barwę, a w wyniku ostygania tworzy przezroczystą formę. E150 jest gęstą cieczą podobną do syropu o specyficznym słodko-gorzkim smaku. Karmel rozpuszcza się w wodzie.
E150 na liście E
E150 widnieje na liście chemicznych dodatków dodawanych do produktów żywnościowych. Jest jednym z barwników żywności, które oznaczone są numerami E100-E199. Są one dopuszczone do stosowania w krajach Unii Europejskiej.
W jakich produktach spożywczych znajdziemy E150?
Wyróżniamy kilka rodzajów karmelu, z których każda ma inny symbol:
- karmel prosty (E150a), czyli barwnik naturalny powstający w procesie karmelizacji. Pozostałe barwniki są syntetyczne. Inne nazwy E150a to: karmel alkaliczny, karmel klasy I. Nazwa zwyczajowa to „cukier palony”. Barwi na kolor ciemnego brązu przechodzącego w czerń. Dodawany do produktów spożywczych nadaje im lekko słodki smak.
- karmel siarczynowy lub karmel zasadowo-siarczynowy, karmel klasy II (E150b), który otrzymujemy w wyniku ogrzewania sacharozy z dwutlenkiem siarki. Znajdziemy go w składzie: napojów wysokoprocentowych typu brandy, whisky, rum i koniak, lodów oraz napojów mlecznych. E150b barwi produkty na brązowo, służy również jako aromat. Spożywany w nadmiernych ilościach może przyczynić się do nadpobudliwości, dolegliwości żołądkowych oraz wpływać szkodliwie na wątrobę.
- karmel amoniakalny (E150c), karmel klasy III, otrzymuje się poprzez działanie amoniaku na sacharozę. Służy jako barwnik do ciemnego pieczywa, sosu sojowego lub ostrygowego, przypraw, herbatników, czekoladek, różnego rodzaju polew, mlecznych deserów i przetworów owocowych. Dopuszczalna dzienna dawka E150c wynosi 200mg na każdy kilogram masy ciała. Przekroczenie dozwolonej dawki może powodować problemy żołądkowe oraz niepłodność. Według niektórych źródeł, E150c należy go unikać.
- karmel amoniakalno-siarczynowy (E150d), karmel klasy IV, który otrzymuje się poprzez karmelizację z udziałem siarki i amoniaku. Jest stosowany jako ciemnobrązowy barwnik w produkcji piwa porter, napojów typu cola, wyrobów czekoladowych, dżemów, sosów do mięs oraz w cukiernictwie.
Skutki uboczne stosowania E150
Spożywanie karmelu w nadmiernych ilościach może skutkować niepożądanymi dolegliwościami układu pokarmowego. Mogą wystąpić: biegunki, wzdęcia, bóle brzucha i zaparcia. Istnieją również hipotezy, że E150 zawiera substancje rakotwórcze. Jest bardzo toksyczny dla zwierząt, np. szczurów. Jeżeli musimy stosować produkty z E150, wybierajmy ten oznaczony literą „a” na końcu. Karmel klasy I jest dla nas najbardziej bezpieczny.
Czy wiesz, że...
Karmel często dodaje się podczas produkcji chleba, by uzyskać efekt zdrowego, razowego pieczywa. Na szczęście łatwo można sprawdzić, czy chleb jest pełnoziarnisty. Podczas krojenia powinien się lepić, a podczas porównywania wagi powinien być cięższy od tego chemicznie barwionego.
Magdalena Bury