Jak działa ksylitol, czyli cukier brzozowy

Na początek nieco naukowych informacji. Ksylitol to organiczny związek chemiczny, słodki w smaku pięciowęglowy alkohol polihydroksylowy, tzw. alkohol cukrowy – najsłodszy z alkoholi. Właśnie tych pięć, nie sześć, atomów węgla odróżnia go od innych substancji słodzących takich jak fruktoza, sorbitol i glukoza. Daje to w organizmie odczyn zasadowy, a nie kwasowy jak tradycyjny cukier.

Ojczyzną ksylitolu jest Finlandia. Najczęściej uzyskuje się go z drzewa brzozy, choć występuje również w niektórych owocach (np. jagodach)
, kolbach kukurydzy, grzybach. Nie fermentuje w przewodzie pokarmowym; organizm przetwarza go powoli przy minimalnym udziale insuliny, dlatego cukier brzozowy ma kilkanaście razy niższy indeks glikemiczny od cukru (IG: 8). Ma też od niego dwukrotnie mniej kalorii, mimo że jest równie słodki – poleca się go zatem zwłaszcza diabetykom i osobom, które dbają o linię, szczególnie że spożywanie ksylitolu zmniejsza łaknienie cukru. Cukier brzozowy na długo zapewnia uczucie sytości.

W przeciwieństwie do zwykłego cukru ksylitol działa bakteriobójczo, dlatego wpływa na wzmocnienie odporności organizmu. Likwiduje zapalenie dziąseł i ma działanie przeciwpróchnicze – potwierdziła to amerykańska Agencja Żywności i Leków. Wskazany jest jako źródło energii dla osób po wysiłku fizycznym. Ponieważ zwiększa przyswajanie wapnia, po cukier brzozowy powinny sięgać kobiety zagrożone i dotknięte osteoporozą. Wieloletnie obserwacje potwierdzają, że ksylitol wpływa na poprawę ogólnej kondycji metabolicznej organizmu.

Ksylitol to także środek na szkodliwe bakterie jelitowe (głównie Helicobacter pylori). Pomaga przy problemach z wypróżnianiem i w leczeniu zakażenia jamy ustnej drożdżakowcami z rodzaju Candida. Jest skuteczny przy „zajadach” w kącikach ust. Odświeża oddech. Stwierdzono, że ksylitol ma nawet właściwości opóźniające proces starzenia.

Co ciekawe, ksylitol wytwarza się sam w organizmie człowieka - w ilości ok. 15 gramów dziennie - w procesach trawienia z różnych źródeł pokarmu. Jako dodatek do żywności rozpoznamy go po symbolu E967. Dodaje się go do deserów, gum do żucia, cukierków, dżemów, sosów, wyrobów cukierniczych (głównie z kakao), musztard. Znajdziemy go też w kremach do smarowania pieczywa, likierach czy mrożonych rybach.

Ksylitolem możemy zastąpić biały cukier we własnym domu. Świetnie nadaje się do słodzenia herbaty lub kawy oraz dosładzania wypieków, deserów, konfitur, napojów i innych dań. Uwaga – cukier brzozowy nie nadaje się do pieczenia ciast drożdżowych (drożdże na nim nie wyrastają). Jest odpowiedni do gotowania, pieczenia, mrożenia – zakres temperatury w jego przypadku jest bardzo szeroki.

Prowadzone na przestrzeni lat badania potwierdzają, że ksylitol jest najlepszym zamiennikiem cukru, który dobrze wpływa na zęby. Pozytywne skutki jego spożywania można zaobserwować już po ok. 10-15 dniach od pierwszego spożycia.

Specjaliści ds. żywienia skupieni przy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) twierdzą, że cukier brzozowy jest w pełni bezpieczny, dlatego nie istnieje jego dzienna granica spożycia. Warto jednak mieć świadomość, że spożywanie ksylitolu w nadmiernych ilościach może wywołać efekt przeczyszczający i powodować wzdęcia. Fińscy uczeni zalecają, by spożywać maksymalnie 10 płaskich łyżeczek na dzień. Produkt ten do diety należy wprowadzać stopniowo, by układ pokarmowy mógł przystosować się do wytwarzania odpowiedniej ilości enzymu trawiennego.

Cukru brzozowego nie należy podawać dzieciom do lat trzech. W przypadku dzieci starszych jest on wskazany przy skłonnościach do przeziębień, infekcji, alergii czy rozwoju pasożytów, a także w profilaktyce próchnicy.

EPN/mmch/kuchnia.wp.pl