Jadalne kasztany – to może być naprawdę dobre

Nasi przodkowie sięgali po nie bardzo chętnie, dziś są traktowane jak zagadkowy i egzotyczny specjał. Tymczasem kasztany jadalne stanowią nie tylko pyszną przekąską i smaczny dodatek do mięs, sałatek czy ciast, ale również produkt o wysokich wartościach odżywczych.

Pieczone kasztanyPieczone kasztany
Źródło zdjęć: © Adobe Stock | Marina Saprunova
oprac.  KGD

Kasztan jadalny to drzewo z rodziny bukowatych, osiągające imponujące rozmiary (niekiedy jego wysokość sięga nawet 30 metrów) oraz wiek (potrafi rosnąć i wegetować przez 500 lat!). Pochodzi z południa Europy, ale dzięki starożytnym Rzymianom rozpowszechnił się także na zachodzie kontynentu, a z czasem również w Azji Mniejszej czy na Kaukazie.

Jego owoce, ukryte w kolczastej okrywie, są od wieków cenionym produktem spożywczym, niegdyś jadanym przede wszystkim przez biedniejsze warstwy społeczne – w zimowych miesiącach kasztany stanowiły podstawę pożywienia wieśniaków z górzystych regionów Hiszpanii, Francji i Włoch. Spożywano je na surowo, pieczono albo przetwarzano na mąkę, będącą później bazą chleba czy ciast.

Do dziś cieszą się wielką popularnością w krajach Europy Zachodniej – na ulicach Brukseli, Paryża czy Rzymu na pewno natkniemy się na stoiska z pieczonymi kasztanami, uznawanymi za pyszną przekąskę.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Jakie masło orzechowe wybrać?

Polacy podchodzą do nich z nieufnością, choć kiedyś pojawiały się często kuchni naszych przodków, co potwierdza lektura dawnych książek kucharskich, choćby słynnego "Kucharza doskonałego" Wojciecha Wielądko z 1783 r. , gdzie znajdziemy m.in. przepis na zupę kasztanową.

W naszym kraju kasztanami chętnie nadziewano drób, np. gęś. XVIII-wieczna książka kucharska radziła: "Weź kasztanów ile chcesz, obierz z pierwszej skórki, włóż w tygiel nakrawane lub w piecyk, obracaj aż się upieką, z których drugą zdejmiesz skórkę, alboli też włóż w wodę gorącą, obgotuj, odłóż jedną część na zaprawę, drugą zaś usiekaj, włóż w rondel z mięsem z kiełbas krajanym, wątróbkę z gęsi siekaną, dwie łyżki sadła topionego, spory kawałek masła, mały kawałek czosnku, pietruszki, cebuli, usiekaj wszystko razem i przystaw do ognia na kwadrans, przestudź, weź gęś opaliwszy i wyprawiwszy włóż w środek to nadzienie, zaszyj, ażeby nie wypadło i upiecz na rożnie, daj z zaprawą z kasztanów".

Na szczęście w polskich sklepach coraz częściej pojawiają się kasztany jadalne. Warto po nie sięgnąć nie tylko z powodu walorów kulinarnych, ale także sporych wartości odżywczych.

Kasztany – wartości odżywcze

O mocy owoców kasztana jadalnego pisała już św. Hildegarda z Bingen, XII-wieczna mistyczka i uzdrowicielka, która znaczną część życia poświęciła badaniom poświęconym wpływowi przyrody na człowieka, czego efektem były traktaty promujące zdrowy styl życia. Jej zdaniem kasztan to jeden z najlepiej przyswajalnych przez organizm produktów naturalnych, a także… skuteczny afrodyzjak.

Bez wątpienia jest skarbnicą wielu cennych składników odżywczych, m.in. błonnika pokarmowego zapewniającego uczucie sytości, regulującego perystaltykę jelit i pracę układu pokarmowego oraz redukującego stężenie "złego" cholesterolu LDL, odpowiedzialnego za rozwój schorzeń układu krążenia.

Kasztany jadalne stanowią bogate źródło minerałów, zwłaszcza potasu, regulującego ciśnienie tętnicze krwi i gospodarkę wodno-elektrolitową, biorącego udział w przewodzeniu impulsów oraz aktywującego enzymy uczestniczące w metabolizmie węglowodanów i białek. Dostarczają także licznych witamin, w tym wzmacniającej odporność witaminy C oraz witamin z grupy B, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego (m.in. kwasu foliowego).

Ze względu na wysoką zawartość skrobi kasztany dostarczają sporo kalorii (ok. 200 kcal w 100 g), ale jednocześnie zapewniają solidny zastrzyk energii.

Kasztany jadalne – jak to jeść

Kasztany jadalne mają słodkawy, lekko orzechowy smak. Kupując świeże owoce, zwracajmy uwagę, czy ich skórka jest lśniąca, pozbawiona przebarwień oraz dziurek świadczących o obecności szkodników. Po potrząśnięciu nie powinniśmy usłyszeć grzechotania, co mogłoby świadczyć o wysuszeniu specjału.

Ze świeżych kasztanów przygotujemy banalnie prostą przekąskę – wystarczy naciąć każdy z nich na krzyż i piec 15-20 minut w piekarniku rozgrzanym do temperatury 200 stopni. Niektórzy wcześniej obgotowują je w wodzie przez kwadrans. Po upieczeniu obieramy ze skórki i pałaszujemy, gdy jeszcze są ciepłe.

Kasztany można ugotować, po czym obrać ze skórek, ostudzić, zmielić, wymieszać z masłem, żółtkami, śmietaną i przyprawami (w tym gałką muszkatołową), zaś otrzymaną masą nadziać indyka, gęś czy kurczaka, które później pieczemy na wolnym ogniu.

W sklepach możemy też kupić kasztany już ugotowane, nadające się do bezpośredniego spożycia. To nie tylko pyszna przekąska, ale również ciekawy dodatek mięs albo rozmaitych sałatek (świetnie komponują się np. z kurczakiem, boczkiem, gruszkami, ananasem czy białą kapustą). Można zrobić z nich puree i dodać do ciasta, albo zastosować jako słodki dodatek do dań dla dzieci.

Wybrane dla Ciebie

Te osoby powinny unikać bobu. Może być dla nich toksyczny
Te osoby powinny unikać bobu. Może być dla nich toksyczny
Jeśli widzisz to na opakowaniu z mięsem, lepiej nie kupuj. Możesz poważnie się zatruć
Jeśli widzisz to na opakowaniu z mięsem, lepiej nie kupuj. Możesz poważnie się zatruć
Wiesz, kiedy pić siemię lniane? Pora dnia ma ogromne znaczenie
Wiesz, kiedy pić siemię lniane? Pora dnia ma ogromne znaczenie
Doświadczony rolnik poradził mi, kiedy podlewać warzywa. Teraz są wielkie, soczyste i nie pękają
Doświadczony rolnik poradził mi, kiedy podlewać warzywa. Teraz są wielkie, soczyste i nie pękają
Gasi pragnienie jak arbuz, pomaga trzymać ciśnienie w ryzach. Tak wybierzesz najsoczystszy okaz
Gasi pragnienie jak arbuz, pomaga trzymać ciśnienie w ryzach. Tak wybierzesz najsoczystszy okaz
Te napoje szkodzą w upały. Eksperci radzą, by ich unikać
Te napoje szkodzą w upały. Eksperci radzą, by ich unikać
Nigdy nie jedz tak arbuza. To połączenie może uszkadzać wątrobę, a wielu tak robi
Nigdy nie jedz tak arbuza. To połączenie może uszkadzać wątrobę, a wielu tak robi
Co się stanie, jeśli będziesz jadł ogórki? Zmiany są zauważalne już przy 1 sztuce dziennie
Co się stanie, jeśli będziesz jadł ogórki? Zmiany są zauważalne już przy 1 sztuce dziennie
To mięso ma mało kalorii, tłuszczu i cholesterolu. W Polsce zjesz je tylko w kilku miejscach
To mięso ma mało kalorii, tłuszczu i cholesterolu. W Polsce zjesz je tylko w kilku miejscach
Zapomnij o chia i siemieniu lnianym. Ten kisiel to balsam na jelita i żoładek
Zapomnij o chia i siemieniu lnianym. Ten kisiel to balsam na jelita i żoładek
Boimy się tak jeść. Dietetyk podkreśla, że to uszczelnia jelita i zmniejsza stany zapalne
Boimy się tak jeść. Dietetyk podkreśla, że to uszczelnia jelita i zmniejsza stany zapalne
Najbardziej zanieczyszczone warzywo, a Polacy zajadają. Niestety wyniki badań nie dają złudzeń
Najbardziej zanieczyszczone warzywo, a Polacy zajadają. Niestety wyniki badań nie dają złudzeń