Trybula ogrodowa

Natka trybuli ogrodowej jest bardzo ciekawym dodatkiem kulinarnym. Ziele charakteryzuje się specyficznym ciepłym zapachem oraz smakiem przypominającym mirrę lub anyż. Roślina ta od dawna stosowana jest kuchniach europejskich. Szczególne miejsce zajmuje ona we Francji, gdzie wraz z pietruszką, estragonem i szczypiorkiem zaliczana jest do grona tradycyjnej mieszanki ziołowej nazywanej fines herbes. Oprócz tego trybula wykazuje szereg działań zdrowotnych – ziele zaleca się między innymi osobom z problemami trawiennymi.

Trybula ogrodowa (łac. Anthriscus cerefolium) to roślina z rodziny selerowatych, pochodząca prawdopodobnie z Azji Zachodniej i środkowej części Europy. Zaliczana do gatunków jednorocznych, osiąga wysokość od 50 do 100 centymetrów. Giętką łodygę ziela porastają delikatne i miękkie listki. Na przełomie czerwca i maja roślina wypuszcza drobne kwiaty o białej barwie. Ziele wytwarza również owoce w formie podłużnych rozłupin. Trybula ogrodowa preferuje chłodniejszy klimat i stanowiska o niewielkim stopniu nasłonecznienia oraz wysokiej wilgotności. Ze względu na długie korzenie należy sadzić zioło w stosunkowo dużych odstępach. Zarówno w sztuce kulinarnej, jak i tradycyjnym ziołolecznictwie, wykorzystywane są świeże liście rośliny. Cechują się one bowiem wyrazistym i ostrym smakiem, który zanika wraz z dojrzeniem zioła.

Dodanie trybuli ogrodowej do potraw sprawia, że nabierają one ciepłego i orzeźwiającego smaku. Ziele przede wszystkim bardzo dobrze komponuje się z daniami kuchni francuskiej. Świeżymi listkami rośliny warto doprawić między inny drób, owoce morza, zupy oraz sosy (np. ravigote, który idealnie komponuje się z rybami). Oprócz tego zioło stanowi cenny dodatek do różnych specjałów rodem z Holandii oraz Anglii. Bardzo często trybulę dodaje się do potraw jajecznych – np. omletu, twarogów, serów i sałatek. Idealnie smakuje ona ze świeżymi warzywami – szparagami, ziemniakami, marchewką i fasolą. Świetnie urozmaica ona również smak i zapach ryb (chociażby pstrąga czy łososia). Z trybuli można również przygotować aromatyczną wiosenną zupę-krem.

Korzystając z trybuli ogrodowej w kuchni warto pamiętać, by dodać ją na samym końcu gotowania danej potrawy. Dzięki temu nie utracimy jej smaku, który ulatnia się pod wpływem zbyt wysokiej temperatury. Ziele bardzo dobrze sprawdza się również jako kulinarna dekoracja.

• Omlet
• Jajecznica
• Sos bearneński
• Zupa z trybuli
• Zupa jarzynowa
• Owoce morza
• Krem z marchwi
• Pieczony łosoś
• Szparagi

Trybula stosowana jest w ziołolecznictwie od wieków. Dawniej była wykorzystywana między innymi do zwalczania drobniejszych infekcji układu moczowego. Dziś zaleca się ją przede wszystkim przy zaburzeniach trawienia, wzdęciach oraz bólach żołądkowych. Roślina bogata jest między innymi w witaminę C, karoten i olejek lotny. Młode listki trybuli wykorzystuje się także do przemywania oczu – działają kojąco i niwelują uczucie zmęczenia. W przemyśle kosmetycznym natomiast roślina stanowi jeden ze składników preparatów przeciwzmarszczkowych.

Podobno trybula silnie przyciąga ślimaki. Niektórzy zbieracze tych zwierząt używają zioła jako przynęty.

W części europejskich krajów ziele mocno związane jest z Wielkanocą. Z tego też względu stanowi ono symbol nowego życia.

Niektórzy uważają, że trybula ogrodowa pomaga skutecznie zatrzymać czkawkę.

Wojciech Chentkiewicz