Rodzaje ryżu – który wybrać?

Wartości odżywcze ryżu

Ryż jest doskonałym źródłem wielu witamin i składników mineralnych. Zawiera:

• potas, który pomaga w regulacji ciśnienia krwi,
• magnez wspierający koncentrację oraz łagodzący stres i nerwy,
• cynk, który poprawia odporność,
• żelazo konieczne do produkcji hemoglobiny transportującej tlen,
• fosfor odpowiadający za mocne i zdrowe kości,
• mangan, który zapobiega osteoporozie i dba o układ nerwowy,
• miedź biorącą udział w tworzeniu czerwonych krwinek,
• selen, który zapewnia prawidłowe funkcjonowanie enzymów oraz pomaga usuwać z niego wolne rodniki.

Ponadto ryż jest bogaty w witaminy, szczególnie te z grupy B, które mają duże znaczenie dla układu nerwowego, a także witaminę E chroniącą organizm ludzki przed niekorzystnym działaniem wolnych rodników. Ryż ma też dużą zawartość błonnika, białka, węglowodanów i tłuszczów wielonienasyconych.

Ryż ma aż kilkadziesiąt tysięcy odmian. W codziennym życiu spotykamy się zaledwie z kilkoma. Które rodzaje ryżu możemy najczęściej znaleźć w sklepach?

Ryż biały długoziarnisty (polerowany)

Jest to najbardziej popularna w Polsce odmiana ryżu. Powstaje poprzez usunięcie całej zewnętrznej warstwy ziaren i pozostawienie samego bielma. Dzięki temu biały ryż szybko się gotuje (ok. 10-15 minut), ma neutralny smak i jest lekkostrawny. Niestety z tego samego powodu jest pozbawiony wielu cennych składników odżywczych. Tego rodzaju ryż doskonale sprawdza się w połączeniu z sosem, kurczakiem czy też ze słodko-kwaśnymi potrawkami.

Ryż paraboliczny

Również należy do odmiany białej, ale powstaje poprzez termiczne parowanie, czyli jest poddawany krótkotrwałemu działaniu wysokiego ciśnienia pary wodnej. Taka produkcja sprawia, że większość jego wartości odżywczych jest zachowana, pomimo usunięcia zewnętrznej warstwy. Ryż paraboiled gotuje się ok. 15 minut i nigdy się nie skleja, więc świetnie pasuje do zup i sałatek. Uważa się go za odmianę pośrednią pomiędzy ryżem białym a brązowym.

Ryż brązowy

Jest produktem pełnoziarnistym, gdyż w procesie powstawania pozbawiany zostaje tylko jednej warstwy zewnętrznej – niejadalnej łuski. Dzięki temu posiada znacznie więcej wartości odżywczych i błonnika niż biały ryż. Ma niższy indeks glikemiczny, więc bez większych obaw mogą go jeść diabetycy. Jednocześnie musi się dłużej gotować, bo ok. 30-35 minut. W jego smaku wyczuwalna jest orzechowa nuta, więc najlepiej pasuje do mięs, ryb, warzyw i sałatek.

Ryż jaśminowy

Odmiana ryżu pochodząca z Tajlandii. Ma biały kolor, długie ziarna, lekko słodkawy smak i zapach przypominający kwiaty jaśminu. W czasie gotowania nie skleja się. Idealnie pasuje do dań kuchni azjatyckiej i deserów, ale sprawdzi się również w połączeniu z mięsem, rybami oraz w sałatkach.

Ryż dziki

Ryż dziki jest odmianą pochodzącą z Ameryki Północnej. Dawniej używali go przede wszystkim Indianie. De facto nie jest on ryżem. To roślina, która rośnie na terenach bagnistych, a inaczej nazywa się ją owsem wodnym. Ryż dziki bogaty jest w składniki odżywcze, a jednocześnie ma mniej węglowodanów niż biały ryż oraz niski indeks glikemiczny. Sprawdza się w dietach odchudzających oraz dla diabetyków. Charakteryzuje się wyrazistym smakiem i zapachem, dlatego często łączy się go na talerzu z innymi rodzajami ryżu. Ma długie i ciemne ziarna. Doskonale smakuje z rybami i owocami morzami, a także w sałatkach oraz egzotycznych daniach mięsnych. Jest jednak stosunkowo drogim produktem i wymaga długiego gotowania – od 45 minut do nawet godziny.

Ryż basmati

Odmiana ryżu długoziarnistego pochodząca z Indii, dlatego też pasuje do dań typowych dla kuchni indyjskiej, ewentualnie tajskiej. Jest aromatyczny, a po ugotowaniu ma śnieżnobiały kolor. Jest lekkostrawny, więc poleca się go osobom, które cierpią z powodu schorzeń jelita grubego i dzieciom. Nie klei się, co sprawia, że pasuje do sałatek. Bardzo dobrze komponuje się z rybami i drobiem.

Ryż arborio

Włoska odmiana ryżu, która używana jest do przygotowania słynnego risotto. Ryż ten jest kleisty i charakteryzuje się dużą zawartością skrobi. Ma okrągłe ziarenka i należy do odmiany krótkoziarnistej. W swoim smaku jest lekko słodkawy. Sprawdza się w połączeniu z grzybami, szparagami, krewetkami, białym winem i parmezanem. Nadaje się też do przygotowywania kleików i deserów.

Ryż czerwony

Pochodzi z Indii i należy do odmian średnioziarnistych niepolerowanych. W Europie jest uprawiany przede wszystkim we Francji. Ma ciemnoczerwony kolor, słodki smak i orzechowy zapach. Posiada niski indeks glikemiczny i jest lekkostrawny, a jednocześnie syci na dłuższy okres czasu. Gotuje się go od 35 do 40 minut. Pasuje do dań z warzyw, drobiu oraz do sałatek.

Ryż czarny

W Chinach swego czasu mógł być spożywany wyłącznie przez cesarza. Dla zwykłych mieszkańców był zakazany. Charakteryzuje się silnym działaniem antyoksydacyjnym dzięki dużej zawartości witaminy E. Ma czarny kolor, a w czasie gotowania uwalnia swoją barwę, więc inne produkty dorzucone do garnka stają się również ciemne, wręcz purpurowe. Sam staje się fioletowy. Ryż czarny gotuje się ok. 35-40 minut. Najbardziej pasuje do owoców morza i mięs – przede wszystkim do kaczki.

W przypadku każdego z rodzajów ryżu bardzo ważne jest to, by ich nie rozgotować. Ziarna powinny być lekko al dente. W ten sposób zachowają one swoje wartości odżywcze i będą smaczne. Najlepiej też gotować ryż sypki, a nie w saszetkach. Dzięki temu nie pozbędziemy się wraz z wodą składników mineralnych i witamin, które wygotowują się z ziaren. Proporcje ilości ryżu do wody to zazwyczaj 2:1.