Kwosek z prażuchami. Tradycyjny przysmak, który warto przypomnieć

Kwosek z prażuchami od kwietnia 2020 roku gości na liście produktów tradycyjnych ministerstwa rolnictwa. To potrawa, którą od dawna zajadają się mieszkańcy Ziemi Kobielskiej położonej niedaleko Radomska, w województwie łódzkim. Jej centralny punkt stanowi wieś Kobiele Wielkie, zajmująca ważne miejsce w historii polskiej i światowej… literatury. To właśnie tutaj w 1867 r. urodził się Władysław Stanisław Reymont, jeden z najznamienitszych pisarzy okresu Młodej Polski i późniejszych laureat Literackiej Nagrody Nobla.

Twórca został uhonorowany prestiżowym wyróżnieniem za monumentalną powieść "Chłopi", której akcja dzieje się we wsi Lipce. Fikcyjnej, ale dobrze odzwierciedlającej realia XIX-wiecznych miejscowości położonych na Ziemi Kobielskiej. Choć Reymont o tym nie wspomina, na stołach jej mieszkańców na pewno często gościł kwosek z prażuchami.

Tutejsza kuchnia była prosta i składała się głównie z potraw opartych o produkty pozyskiwane z własnych upraw oraz przydomowych sadów i ogrodów. Podstawą wyżywienia ludności były przede wszystkim ziemniaki, kapusta (zwykle kiszona) i mąka pszenna. Z tych trzech produktów w niemal każdym wiejskim domu przygotowywano tradycyjne danie obiadowe – kwosek z prażuchami, który pojawiał na stołach przynajmniej raz w tygodniu.

Mieszkańcy Ziemi Kobielskiej do dzisiaj przyrządzają ten przysmak bazując na recepturze znanej od pokoleń. Jednak przygotowanie tej potrawy nie powinno sprawić problemu także osobom, które nie mają dostępu do przepisów przekazywanych przez mamy i babcie.

Ważnym elementem potrawy są prażuchy, czyli kluski przyrządzane z ziemniaków i uprażonej lub zaparzonej mąki pszennej. To produkt znany w różnych regionach Polski pod rozmaitymi nazwami: porka, psiocha, fuszer, lemieszka, kulasza albo… kluchy połom bite.

Podstawowe składniki prażuchów to obrane i ugotowane w osolonej wodzie ziemniaki oraz mąka pszenna (w niektórych zakątkach kraju stosuje się również jęczmienną lub żytnią), którą wsypuje się do garnka z ugotowanymi ziemniakami i zaparza przez kilka minut gotując pod przykryciem na niewielkim ogniu albo wcześniej upraża na suchej patelni na złoty kolor i dopiero wtedy dodaje do kartofli. Ten drugi sposób jest stosowany na Ziemi Kobielskiej. Stosunek ziemniaków i mąki powinien wynosić 10:1, czyli na kilogram kartofli potrzebujemy 10 dag mąki.

Całość mieszamy, tłukąc drewnianą pałką przez około 10 minut aż do uzyskania jednolitej, kremowej masy. Doprawiamy solą i pieprzem. Następnie za pomocą dużej łyżki formujemy kluski, które na koniec zalewamy kwoskiem. Jak go przygotować?

Kwosek to bardzo prosta zupa, zwana także – w zależności od regionu Polski – kapuścianką, kwasówką, zupą białą albo zupą kwas. Niegdyś każda gospodyni starała się wykorzystać produkty w kuchni tak, aby się nic nie marnowało. Dlatego nadmiar kwasu z kapusty kiszonej nie był wylewany, ale przeznaczany do gotowania pożywnej zupy.

By ją przyrządzić wystarczy zalać wodą pokrojoną marchewkę, pietruszkę i selera, dodać kilka ziaren ziela angielskiego oraz liści laurowych, a następnie gotować aż warzywa zmiękną. Jeśli chcemy uzyskać bardziej wyrazisty smak i pożywniejszą potrawę, możemy przyrządzić wywar z wkładką mięsną, najlepiej żeberkami wieprzowymi.

Sok z kapusty mieszamy z kwaśną śmietaną i niewielką ilość dolewamy do zupy, cały czas ją mieszając. Po zahartowaniu dodajemy większą porcję soku (jego ilość zależy od naszych preferencji smakowych). Kilka minut gotujemy, doprawiamy solą i pieprzem. Gospodynie z Ziemi Kobielskiej okraszały kwosek dobrze wysmażoną słoniną, jednak wywar na żeberkach nie wymaga tego dodatku.

Gorącą zupą zalewamy prażuchy. Posypujemy posiekanym koperkiem. Pyszna potrawa gotowa.

Chcesz się pochwalić swoimi kulinarnymi osiągnięciami? Masz ciekawy przepis? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl