Kaszanka wraca do łask

W Polsce kaszankę robiono już setki lat temu. Nadziewane gotowanymi i dobrze przyprawionymi podrobami, krwią wieprzową i kaszą jęczmienną lub gryczaną grube jelita to tradycyjne danie w wielu regionach. Na Śląsku powstają krupnioki. Na pierwszy rzut oka krupnioki mogą się wydawać podobne do kaszanki, są to bowiem długie, brązowe batony, na które składa się osłonka wypełniona farszem z mięsa wieprzowego, wraz z podrobami i odrobiną krwi, z dodatkiem kaszy gryczanej lub jęczmiennej, albo obu tych kasz. Całość doprawiana jest cebulą, pieprzem i zielem angielskim. Brzmi swojsko. Różnica między krupniokami a kaszanką polega jednak na znacznie mniejszym udziale kaszy w farszu i sporej zawartości mięsa.

Inną odmianą "kaszankopodobnej" wędliny jest też śląski żymlok. To tradycyjny produkt, który wyglądem przypomina kiełbaskę, a konsystencją kaszankę. Jednak zamiast kaszy dodaje się do niego żymloka - miąższ pszennej bułki (po śląsku bułka to żymła), stąd nazwa wędliny. Kaszankę można przygotować również jedynie z podrobów, kaszy, smażonej cebuli i przypraw, bez dodatku krwi. Uzyskujemy wtedy tzw. białą kaszankę, lubianą przez wiele osób.

Choć kaszanka zajmuje w polskiej historii ważne miejsce, nie jest to wyłącznie nasza specjalność. Ten produkt jest bardzo popularny w Niemczech, gdzie dodaje się do farszu np. jałowiec. Specjałem rodem z Hiszpanii jest natomiast morcilla. Farsz na tę odmianę kaszanki przyrządza się z krwi, ryżu, przypraw, rodzynek i orzechów włoskich – bez dodatku podrobów. Morcillę znajdziemy w najbardziej wykwintnych restauracjach nie tylko w Hiszpanii, ale i w całym hiszpańskojęzycznym świecie.
Anglicy nazywają swoją kaszankę black pudding. Do produkcji tej wędliny używana jest krew wieprzowa lub wołowa, stosunkowo rzadko stosuje się krew owczą czy końską. Oprócz krwi do wypełnienia jelit zwierzęcych używa się mięsa, tłuszczu, pieczywa, łoju i płatków owsianych. Z kolei Szkocja słynie z nietypowej wędliny o nazwie haggis. Przyrządzany jest on z owczych podrobów (wątroby, serca i płuc), wymieszanych z cebulą, mąką owsianą, tłuszczem i przyprawami, zaszytych i duszonych w owczym żołądku.

Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że kaszanka jest... zdrowa. Z powodu zawartości kaszy ma dużo błonnika, jest źródłem potasu, białka, wapnia i magnezu. Dostarcza też żelaza i cynku, czyli minerałów, których zwykle brakuje w naszej codziennej diecie. A w dodatku zawiera tłuszcze nasycone, które zwiększają wchłanianie minerałów i witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i dają nam uczucie sytości, przez co mniej jemy.

Jeśli mamy ochotę i odpowiednie składniki, możemy kaszankę przygotować samodzielnie w domu. Potrzebne nam będą: około kilograma wieprzowych podrobów (serce, wątroba, płucka, nerki), dwie duże cebule, szklanka krwi wieprzowej, trzy szklanki ugotowanej kaszy perłowej, gryczanej lub pęczaku, majeranek, pieprz, sól, gałka muszkatołowa i dość grube jelita. Podroby gotujemy do miękkości i siekamy bardzo drobno. Dodajemy posiekaną i podsmażoną cebulę, kaszę i przyprawy. Wszystko dokładnie mieszamy i dolewamy krew. Jeszcze raz mieszamy, a następnie, przy pomocy specjalnej nakładki na maszynkę do mielenia, nadziewamy jelita. Gotowe kaszanki parzymy w wodzie nagrzanej do 80 stopni przez około pół godziny.

A jak jeść kaszankę? Najlepiej upieczoną w piekarniku z cebulką. Można ją również smażyć. Znakomita jest pieczona z kapustą kiszoną. Oto przepis: potrzebujemy cztery cienkie kaszanki, kawałek boczku wędzonego, dwie szklanki kiszonej kapusty, majeranek, pieprz, musztardę. Z kaszanek ściągamy osłonki, boczek wędzony kroimy w kostkę. W naczyniu do zapiekania układamy warstwę kapusty, boczek oraz kaszankę. Doprawiamy pieprzem i majerankiem. Zapiekamy przez pół godziny w piekarniku nagrzanym do 180 stopni C. Podajemy z pieczywem z dodatkiem musztardy.

Kaszakę warto wrzucić też na ruszt, pamiętając o kilku zasadach grillowania. Oto 5 najczęstszych błędów: