Jajka - obowiązkowy produkt na Wielkanoc
Na wielkanocnym stole nie może zabraknąć jajek. Zajadamy się nimi nie tylko ze względu na okoliczności związane ze świętami wielkanocnymi, ale również poprzez względy smakowe. Podawane z majonezem i przyprawami, czy jako składnik sałatki, to dla dużej grupy Polaków idealna wersja pożywnego i pysznego śniadania. Często jednak zastanawiamy się, jak wybrać odpowiedni produkt i rozpoznać świeże jajka. Nie każdy wie również, jak gotować jajka, aby nie pękały i jaka porcja jest dozwolona dla dziecka lub osoby dorosłej. Oto mini poradnik, jak obchodzić się z jajkami.
Jajko symbol życia
Na wielkanocnym stole nie może zabraknąć jajek. Zajadamy się nimi nie tylko ze względu na tradycję związaną ze świętami wielkanocnymi, ale również poprzez walory smakowe. Podawane z majonezem i przyprawami, czy jako składnik sałatki, to dla dużej grupy Polaków idealna wersja pożywnego i pysznego śniadania. Często jednak zastanawiamy się, jak wybrać odpowiedni produkt i rozpoznać świeże jajka. Nie każdy wie również, jak gotować jajka, aby nie pękały i jaka porcja jest dozwolona dla dziecka lub osoby dorosłej. Oto mini poradnik, jak obchodzić się z jajkami.
Jak kupić dobre jajka?
Na nic zda się popularne potrząsanie jajkiem. Ta czynność nie da żadnej konkretnej informacji na temat jakości produktu. Producentów jaj dotyczą jednak ścisłe normy, które określają przydatność do spożycia. Najlepszym rozwiązaniem jest zakup jajek, które pochodzą od kur z wolnego wybiegu lub z chowu ściółkowego. Łatwo rozróżnić je od tych, które pochodzą z chowu klatkowego, dzięki specjalnym kodom. Pierwsza cyfra mówi o systemie hodowli, gdzie "1" to chów na wolnym wybiegu, a "3" to ciasne klatki. Pozostałe oznaczenia to informacje na temat kraju pochodzenia (jaja z Polski oznaczone są jako PL), województwa, powiatu, zakresu działalności i firmy. Pod uwagę warto wziąć również kategorie wagowe jaj i klasy (najlepsza to klasa A). Według norm europejskich wszystkie jaja sprzedawane w sklepach muszą posiadać opisane wyżej oznaczenia. Na potrzeby kulinarne lepiej wybierać jajka mniejsze, ponieważ w przepisach podana jest ilości jaj, a nie określa się ich wagi.
Sprawdzanie świeżości
Świeże jajo po rozbiciu powinno zawierać krągłe żółtko z dwoma wyraźnymi sznurami żółtkowymi, a otoczone powinno być zwartym gęstawym białkiem. Naszą czujność powinno wzbudzić spłaszczone żółtko, dziwny, nienaturalny zapach i zbyt duża ilość luźnego białka. Jajko można również prześwietlić za pomocą mocnej latarki lub wykonać eksperyment wkładając jajko do wysokiego naczynia z wodą - świeże pójdą na dno, za to jajka nieświeże lub uszkodzone będą unosić się po powierzchni wody lub delikatnie pod nią, ale widocznie wyżej niż świeże. Obserwację warto przeprowadzić również po ugotowaniu jajka - w tych świeżych żółtko usytuowane jest centralnie, a w gorszej jakości znajduje się blisko ścianki skorupki.
Co siedzi w jajku?
Jaja są przede wszystkim źródłem cennych protein. Ten produkt spożywczy jako jedyny zawiera aminokwasy egzogenne, czyli takie, których organizm człowieka nie jest w stanie sam wyprodukować, a są one niezbędne do prawidłowego funkcjonowania. W jajach znajdują się również ważne składniki mineralne, takie jak witamina A, B1, B2, D, E, potas, fosfor, selen, niacyna i żelazo (żelazo z jajek jest jednak słabo przyswajalne). Duża zawartość cholesterolu w jajkach często przemawia za małą ilością ich spożywania. Warto jednak pamiętać, że występująca w żółtkach lecytyna ma właściwości emulgujące i rozbija tłuszcze oraz cholesterol. Kaloryczność jajek wynosi 143 kcal/100 g. Osoby, które mają podwyższony poziom cholesterolu, powinny ograniczyć spożywanie jajek do 2-3 sztuk na tydzień. Należy wliczyć w to również jajka wykorzystywane do przyrządzania takich potraw, jak makaronów, ciast, naleśników.
Technika gotowania
Aby jajko nie pękło podczas gotowania, wystarczy pamiętać o kilku zasadach. Najczęstszym błędem jest wkładanie bardzo zimnego jajka, prosto z lodówki do gotującej się wody. Drastyczna różnica temperatur powoduje, że skorupka pęka. Inną metodą zapobiegającą pękaniu jajek podczas gotowania jest ich delikatne nakłucie igłą na zaokrąglonym czubku - tam powinien znajdować się charakterystyczny pęcherzyk powietrza. Ciśnienie narastające w jajku w czasie gotowania łatwo znajdzie ujście, co uchroni skorupkę przed dalszymi pęknięciami. Najlepszą metodą jest jednak wkładanie jajek do zimnej wody i gotowanie ich z łyżką soli. Wówczas produkt zachowuje niepopękaną skorupkę, a przy tym łatwo daje się obrać.
Naturalne barwniki do jajek
Przygotowując pisanki nie musimy korzystać ze sztucznych farbek czy naklejek. Najprostszym sposobem na farbowanie jaj jest dodanie do gotującej się wody łupin cebuli. Ugotowane nabierają wtedy brunatnego koloru, a efekt jest wyjątkowo trwały. Dobrym sposobem jest też gotowanie jaj z burakami, słodką papryką, szpinakiem lub z olejem. Takie mikstury nie dają jednak tak trwałych efektów i są zdecydowanie droższe.
Zdrowsza alternatywa dla jaja kurzego
W Wielkanoc trudno uciec od potraw zawierających jajko. Zamiennikami dla kurzych jaj mogą być np. jaja przepiórcze, które charakteryzują się nie tylko niewielkim wymiarem, ale przede wszystkim zdrowszą zawartością. Zawierają więcej wartości odżywczych i o wiele mniej cholesterolu oraz tłuszczu. Plusem jest również brak alergenów, dzięki czemu jaja przepiórcze to świetne rozwiązanie dla alergików. Są łatwe w przygotowaniu i można je wykorzystać podobnie, jak jaja kurze. Doskonale skomponują się z wędzonym łososiem lub kawiorem. Pasują również do świątecznego żurku.
Można sięgnąć również po jajo strusie, mające dużą wartość odżywczą. Jajo waży średnio 1,5 kilograma, a dzięki swoim rozmiarom nada się na wyjątkowe pisanki. W kuchni do jego rozbicia przyda się młotek. To wyjątkowo pożywny produkt - jednym okazem naje się nawet 8 osób. Strusie jajo jest cenione przez niektórych cukierników, którzy stosują je w swoich wypiekach. Użycie go do wypieków eliminuje potrzebę dosypywania proszku do pieczenia. Jajko ma bowiem właściwości spulchniające i dlatego jest to gwarancja udanego ciasta. Z tego samego powodu jajo to świetnie się sprawdza w naleśnikach i omletach, które zaskakują puszystością.
mp/WP Kuchnia
