Takich jeszcze nie jadłeś
Wydaje ci się, że gołąbki to tradycyjna polska potrawa? Nic bardziej mylnego. Gołąbki, czyli nadzienie z mięsa i ryżu zawinięte w jadalne liście to wynalazek kuchni tureckiej. Chociaż takie stwierdzenie z pewnością oburzyłoby Greków, którzy również od wieków chętnie faszerują liście. Gołąbki są popularne niemal w całej Europie - od Skandynawii po Bałkany. Jednak każdy naród może się poszczycić własnym przepisem na to danie. Swoje gołąbki mają m.in. Czesi, Słowacy, Białorusini, Litwini, Szwedzi, Rosjanie, Niemcy, Węgrzy, Ukraińcy.
Dlaczego gołąbki nazywają się „gołąbki”?
Zastanawialiście się kiedyś, dlaczego faszerowane liście kapusty nazywamy gołąbkami? Słownik etymologiczny podaje, że nazwa „gołąbki” oznaczająca 'potrawę z kaszy i siekanego mięsa zawijaną w liście kapusty, jest prawdopodobnie zapożyczona od ukraińskiego wyrazu „hołubci” (gołąbek) i przywędrowała do nas w XIX wieku. Podobno dawniej na dworach jadano faszerowane gołębie, zawinięte w liście kapusty. Uboższe warstwy społeczeństwa zaadaptowały ten przepis – owijając w liście kapusty kaszę i ziemniaki. Takie były polskie początki dania, które dzisiaj wszyscy znamy i lubimy.
Kapusta i mięso, czyli gołąbki po polsku
W tradycyjnych polskich gołąbkach znajdziemy nadzienie z mięsa mielonego i ryżu. Najczęściej do zawijania używamy białej kapusty, ale równie dobrze możemy nafaszerować liście kapusty włoskiej, modrej czy pekińskiej. Na wigilię w wielu domach podaje się z kolei grzybowe gołąbki w liściach kiszonej kapusty. Jeśli chodzi o rodzaj mięsa, to również nie musimy ograniczać się do wieprzowiny. Równie dobrze możemy użyć wołowiny, jagnięciny, baraniny czy też mięsa drobiowego. Do mięsa dodajemy ryż, kaszę gryczaną, jaglaną, jęczmienną lub pęczak. W wersji wegetariańskiej kaszę albo ryż łączymy z grzybami (świeżymy bądź suszonymi) albo warzywami (np. cebula, fasola, papryka). Kropką nad i jest sos. W wersji klasycznej - pomidorowy z zasmażką bądź grzybowy. Gołąbki zawijane w liście młodej kapusty będą świetnie smakować z sosem śmietanowym lub lekkim sosem koperkowym na bazie bulionu. Gołąbki gryczane można z kolei polać sosem pieczeniowym.
Dolmades
Grecka wersja gołąbków. Liście winogron faszerowane mięsem jagnięcym, ryżem i koperkiem. Są podawane na ciepło z sosem. W wydaniu bezmięsnym, ryż zawiera dodatki takie jak cebula, czosnek, rodzynki, orzeszki piniowe.
Sarma
Chorwacki rarytas. Cały sekret ich przygotowania tkwi w tym, że farsz jest zawijany w kiszone liście kapusty. Sarmę podaje się z gęstą śmietaną. Ta potrawa jest znana także w Rumunii, tam jednak w niektórych regionach mięsny farsz jest zastąpiony rybnym.
Holiszkes
Specjalność kuchni żydowskiej. Liście kapusty faszerowane mięsnymi klopsikami, serwowane w słodko-kwaśnym pomidorowym sosie. Holiszkes są znane także pod nazwami takimi jak faszerowana kapusta, praakes czy galuptzi. Podaje się je w czasie Święta Szałasów.
Kåldolmar
Skandynawskie gołąbki. Są bardzo podobne do polskich. Mięsno-ryżowy farsz wzbogacony cebulą i przyprawiamy zawija się w liście białej kapusty. Jednak zamiast dusić je w sosie, zapieka się je w brytfance.
