Galaretki - co w nich siedzi?
Są łatwe w przygotowaniu i tanie, a przy tym smakują zarówno dzieciom, jak i dorosłym. Jednak ukryty cukier, kontrowersyjna żelatyna i liczne sztuczne dodatki sprawiają, że galaretki nie należą do grona produktów polecanych przez specjalistów ds. żywienia. Podpowiadamy, czym kierować się przy ich zakupie i jak je ciekawie podać.
Słodki przysmak dzieciństwa
Są łatwe w przygotowaniu i tanie, a przy tym smakują zarówno dzieciom, jak i dorosłym. Jednak ukryty cukier, kontrowersyjna żelatyna i liczne sztuczne dodatki sprawiają, że galaretki nie należą do grona produktów polecanych przez specjalistów ds. żywienia. Podpowiadamy, czym kierować się przy ich zakupie i jak je ciekawie podać.
Skład galaretki
Gotowa galaretka ma ok. 50-60 kcal w 100 g, pamiętajmy jednak, że to bogate źródło węglowodanów. Kaloryczne są też dodatki, które łączymy z galaretką, np. bita śmietana, kandyzowane owoce, czekolada itp.
Jednym z głównym składników galaretki jest żelatyna. To produkt, który wciąż budzi kontrowersje, mimo że jest pochodzenia naturalnego. Po połączeniu z wodą pęcznieje i przechodzi w żel. Zawiera kolagen, dlatego jej spożywanie dobrze wpływa na stawy. Żelatyna wzmacnia włosy i paznokcie, poprawia stan skóry, ujędrniając ją, a także usprawnia trawienie.
Galaretki w proszku zawierają barwniki, jednak wielu producentów zapewnia, że są one pochodzenia naturalnego. Nie brakuje jednak galaretek ze sztucznymi barwnikami, np. czerwienią koszenilowa (E124), która może powodować alergie. Podejrzewa się, że czerwień koszenilowa może mieć działanie rakotwórcze.
Z kolei w galaretce o smaku mojito można znaleźć błękit brylantowy FCF (E133) o kolorze zielono-niebieskim. Może wywoływać pokrzywkę, katar sienny, alergie, może też spowodować nasilenie objawów nietolerancji salicylanów (np. aspiryny).
Galaretka w praktyce
Dietetycy zalecają umiar w spożywaniu tych produktów, a kupując je najlepiej dokładnie czytać etykiety. Dobrze, jeśli w ich składzie znajdziemy koncentrat roślinny i naturalne barwniki: hibiskus, marchew, słodki ziemniak, jabłko, wiśnia i rzodkiewka.
Warto sięgnąć po galaretki ekologiczne. W galaretce wegetariańskiej o smaku wiśniowym znajdują się: cukier bio, substancja żelująca: agar bio, sproszkowany burak czerwony bio, regulator kwasowości: kwas cytrynowy i aromat naturalny. Jednak ze względu na wysoką zawartość cukru, lepiej nie przesadzać z deserami tego typu.
Galaretki dają nam szerokie pole do popisu. Świetnie smakują z bitą śmietaną, jogurtem, owocami czy bakaliami. Ponieważ podaje się je na zimno, są dobrą propozycją na ciepłe dni. Mogą być również doskonałym dodatkiem do ciast - są nieodzownym składnikiem serników na zimno. Deser skomponowany z kilku galaretek w różnych kolorach jest nie tylko smaczny, ale pięknie prezentuje się na stole. Oto kilka prostych przepisów.
Ciasto z galaretką
Składniki: 500ml mleka, 3 łyżki cukru, 1 łyżeczka cukru wanilinowego, 4 galaretki (najlepiej o różnych kolorach), 3 łyżki żelatyny.
Przygotowanie: galaretki rozpuścić - każdą w 250 ml wody i pozostawić do całkowitego stężenia. Żelatynę rozpuścić w 300 ml gorącej wody. Mleko zagotować razem z cukrami. Do gotującego się mleka wlać rozpuszczoną żelatynę. Wymieszać razem, zdjąć z palnika i odłożyć do całkowitego ostudzenia. Galaretki pokroić w kostkę, wymieszać razem by kolory się zmieszały. Zalać ostudzonym mlekiem. Włożyć do lodówki, pozostawić do całkowitego stężenia.
Ciasto czekoladowe z galaretka wg Doroty Świątkowskiej
Składniki: pół szklanki mleka, 50 g gorzkiej czekolady, 1 szklanka mąki pszennej, pół szklanki kakao, pół łyżeczki proszku do pieczenia, pół łyżeczki sody oczyszczonej, 1 duże jajko, 2/3 - 3/4 szklanki drobnego cukru do wypieków, 70 ml oleju słonecznikowego (około 1/4 szklanki), pół szklanki kwaśnej śmietany 18%, 1 łyżeczka ekstraktu z wanilii. Dodatkowo: 350 - 400 g owoców lata, np. maliny, jeżyny, porzeczki czarne lub czerwone, wiśnie, 2 galaretki wiśniowe (każda na 500 ml wody).
Przygotowanie: mleko podgrzać. Do gorącego dodać połamaną czekoladę, wymieszać, do rozpuszczenia czekolady. Ostudzić. Mąkę pszenną, kakao, proszek do pieczenia i sodę oczyszczoną przesiać. Jajko (w całości) utrzeć na jasny krem. Dodać cukier, dalej ucierając. Wlać olej, śmietanę, ekstrakt i zmiksować. Dodać ostudzone mleko i zmiksować. Do zmiksowanej masy dodać przesiane składniki, wymieszać szpatułką, tylko do połączenia się składników. Formę tortownicę o średnicy 23 cm wyłożyć papierem do pieczenia (samo dno). Przelać do niej ciasto, wyrównać. Piec w temperaturze 160 st.C przez około 25 - 35 minut lub do tzw. suchego patyczka. Wyjąć, ostudzić. Ciasto urośnie z lekką górką - można ją delikatnie ściąć nożem, by wyrównać ciasto lub jeszcze ciepłe ciasto odwrócić spodem do góry i ułożyć na paterze, wystudzić. Wokół ciasta zapiąć z powrotem obręcz tortownicy. Galaretki rozpuścić w 750 ml wrzącej wody (czyli o 1/4 mniej wody niż zaleca
opakowanie). Wystudzić, schłodzić do momentu gdy galaretka stężeje na tyle, że będzie ją można wyłożyć na owoce (uwaga: zbyt rzadka galaretka wsiąknie w ciasto). Na ciasto zapięte w obręcz wyłożyć równo owoce, zalać tężejącą galaretką. Schłodzić w lodówce, do całkowitego stężenia galaretki. Ostrożnie uwolnić ciasto z obręczy i podawać.
Kolorowe wafelki owocowe wg Agi-Joli
Składniki: 1 szklanka cukru, 2 opakowania galaretki owocowej, 1 kostka masła, 1 szklanka śmietany 18%, 1 opakowanie wafli.
Przygotowanie: masło w garnku, dodać cukier. Cały czas mieszać, a gdy składniki się połączą wlać śmietanę w temperaturze pokojowej. Po chwili dodać galaretki i mieszać dopóki się nie rozpuszczą. Masę odstawić do ostygnięcia, a następnie posmarować nim wafle, dociskając kolejne warstwy. Wstawić do lodówki na 2 godziny, a następnie pokroić na kawałki.
Pianka na krówce wg Ewy
Składniki: 400 g herbatników, 230 g masy krówkowej, 100 g masła, 500 g serka mascarpone, 2 galaretki truskawkowe, 1 galaretka leśne owoce, 500 ml przegotowanej gorącej wody, 5 połówek brzoskwiń z puszki.
Przygotowanie: herbatniki rozdrobnić, a następnie zmiksować z masą krówkową. W kolejnym kroku dodać masło i dalej chwilę siekać, aż wszystko się połączy. Tortownicę wylepić powstałym ciastem i wstawić do lodówki. Galaretki rozmieszać w 500 ml wody. Do serka wlać powoli przestudzoną, ale płynną galaretkę. Całość mieszać 2-3 minuty, a następnie puszystą masę wylać do tortownicy. Brzoskwinie pokroić w kostkę i powrzucać je na masę. Piankę wstawić do lodówki na około godzinę, aby się ścięła.
Torciki sernikowe wg Pyzy-Ineczki
Składniki: 900 g sera twarogowego na sernik, 3 jajka, 1/2 szklanki cukru, 3 łyżeczki cukru waniliowego, 4 czubate łyżeczki żelatyny, 6-8 brzoskwiń z puszki, 2 opakowania galaretki o smaku brzoskwiniowym, 1 cytryna (otarta skórka + wyciśnięty sok), ok. 15 podłużnych biszkoptów.
Przygotowanie: dno blachy (25x35 cm) wyłożyć biszkoptami. Żelatynę rozpuścić w 1/2 szklanki gorącej wody. Jajka umyć i włożyć na 5 sekund do wrzątku, wyjąć, wybić do miski. Dodać cukier i cukier waniliowy, ubijać mikserem na puszystą masę. Do jajek dodać ser, skórkę cytrynową i chwilę miksować. Przestudzoną żelatynę wlewać cienkim strumieniem, nie przerywając miksowania. Masę wylać na biszkopty i blaszkę wstawić do lodówki. Brzoskwinie pokroić na małe cząstki i ułożyć na zastygniętej masie serowej. Galaretki rozpuścić dokładnie w 1 l gorącej wody, dodać sok z cytryny, ostudzić. Kiedy galaretka zacznie tężeć, wylać ją na owoce. Wstawić do lodówki, aby dokładnie stężała. Torciki wykrajać specjalną obręczą lub szklanką (zanurzaną w gorącej wodzie). Ciasto można pokroić też wedle własnego uznania.
Tricolore italiano
Składniki: 1 galaretka czerwona + 450 ml wody, 1 galaretka np. brzoskwiniowa lub inna o jasnym kolorze +250 ml wody, 1 galaretka zielona + 450 ml wody, 250 ml kremówki, 1 łyżka cukru z wanilią, 100 ml mleka.
Przygotowanie: zieloną galaretkę rozpuścić w 450 ml gorącej wody, wlać na blachę (rozmiar klasyczny) i odstawić do zastygnięcia. Jasną galaretkę rozpuścić w 300 ml wody i przestudzić do temperatury pokojowej. Kremówkę ubić, a gdy będzie puszysta dodać cukier, dolać mleko i całość zmiksować, powoli wlewając jasną galaretkę. Wylać na stężałą warstwę zielonej galaretki i odstawić do zastygnięcia. Rozpuścić czerwoną galaretkę, a gdy będzie miała temperaturę dodać na blachę. Całość ponownie odstawić do zastygnięcia.
