Dlaczego warto sięgnąć po młody jęczmień
Młode liście zbóż to skarbnica cennych dla zdrowia składników odżywczych. Ich bogate źródło stanowi zwłaszcza jęczmień, zatem trudno się dziwić, że jest zaliczany do grona superfoods, czyli naturalnych produktów o wyjątkowo korzystnym wpływie na nasz organizm. Jak wykorzystać go w kuchni?
Jęczmień to jedna z najstarszych roślin uprawianych przez człowieka – jego plantacje pojawiły się już 10 tysięcy lat temu w rejonie tzw. Żyznego Półksiężyca, czyli terenów położonych między deltą Nilu a dorzeczem Tygrysu i Eufratu. Do dziś jęczmienne plony stanowią niemal 30 proc. całkowitej produkcji zbóż, zaraz po ryżu, pszenicy i kukurydzy.
Zarówno przed wiekami, jak i obecnie jęczmień jest ceniony ze względu na zdolność adaptacji do niekorzystnych warunków: rośnie nawet na kiepskich glebach, w przeciwieństwie do pszenicy nie przeszkadzają mu także zmiany klimatyczne. Dlatego wciąż stanowi ważne źródło pożywienia dla mieszkańców Afryki Północnej, Bliskiego Wschodu, Andów czy gór Azji Środkowej.
W ostatnich latach dużą popularnością cieszy się również młody, zielony jęczmień, dostępny zazwyczaj pod postacią sproszkowanego soku lub zmielonych liści. Po produkt chętnie sięgają miłośnicy zdrowego odżywiania czy sportowcy, a także liczne gwiazdy zachwalające m.in. jego właściwości odchudzające. Zainteresowanie młodymi pędami jęczmienia nie jest zresztą wymysłem naszych czasów – pochłaniali je już gladiatorzy walczący na starożytnych arenach, uznający młode liście tego zboża za znakomitą odżywkę. Nieprzypadkowo nazywano ich bordearii, czyli "zjadaczami jęczmienia".
Nie obieraj. Te produkty jedz ze skórką
Młody jęczmień – właściwości odżywcze
Młody jęczmień jest dziś zaliczany do grona "superfoods", czyli naturalnych produktów szczególnie bogatych w korzystne dla zdrowia składniki odżywcze. Choć wciąż brakuje kompleksowych badań naukowych, które pozwalałby w pełni potwierdzić niezwykłe jego właściwości, nie ulega wątpliwości, że warto się nim zainteresować.
Na uwagę zasługuje m.in. wysokie stężenie witamin w młodym jęczmieniu, który dostarcza więcej witaminy C niż owoce cytrusowe, a zawartością beta-karotenu przewyższa marchewkę.
Zielone liście tego zboża są także bogatym źródłem antyoksydantów, zwłaszcza flawonoidów, które skutecznie neutralizują szkodliwe działanie wolnych rodników odpowiedzialnych za uszkadzanie tkanek, przyspieszanie procesów starzenia organizmu czy rozwój nowotworów i schorzeń układu krążenia.
Wysoka zawartość celulozy i hemicelulozy, zaliczanych do błonnika pokarmowego, sprawia, że młody jęczmień ogranicza ryzyko cukrzycy, a także pomaga w walce z otyłością oraz zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi. Badania wykazały, że suplementacja ekstraktem z liści młodego jęczmienia oraz witaminami C i E znacznie obniża poziom "złego" cholesterolu LDL.
Ważnym składnikiem młodego jęczmienia jest chlorofil, który skutecznie usuwa toksyny, oczyszcza wątrobę i nerki, wspomaga procesy metaboliczne i trawienne oraz łagodzi dolegliwości związane ze stanami zapalnymi, wrzodami, zaparciami, hemoroidami lub astmą. Naukowcy odkryli również, że ten związek, któremu produkt zawdzięcza zielony kolor, zmniejsza ryzyko nowotworów, zwłaszcza wątroby czy żołądka.
Do niewątpliwych zalet młodego jęczmienia należy silne działanie alkalizujące. Jego spożywanie jest więc wskazane celem przywrócenia równowagi kwasowo-zasadowej organizmu, często zaburzonej u współczesnego człowieka. Efekty? Brak energii życiowej, ciągłe zmęczenie, problemy z koncentracją, bóle głowy, zwiększona podatność na przeziębienia.
Zdaniem niektórych naukowców suplementacja młodym jęczmieniem może także niwelować niekorzystny wpływ przewlekłego stresu, w tym zapobiegać depresji i innym zaburzeniom psychicznym.
Młody jęczmień w kuchni
Najbogatsze źródło cennych substancji bioaktywnych stanowi sok świeżo wyciśnięty z liści młodego jęczmienia. Jednak w tej postaci jest on trudno dostępny. Na szczęście dużo wartości odżywczych ma także sok poddawany odparowaniu i suszeniu w niezbyt wysokiej temperaturze, a następnie sprzedawany jako proszek. Lepiej natomiast unikać sproszkowanej trawy jęczmiennej, która jest wprawdzie tańsza, ale jednocześnie słabiej przyswajalna, zawierająca mniej witamin i minerałów oraz po prostu gorzej smakująca.
Jak wykorzystać jęczmienny proszek? Najprostszym sposobem jest wymieszanie 1-2 łyżeczek w 200 ml wody (powinna mieć temperaturę pokojową) lub soku owocowego (jabłkowego czy pomarańczowego) i wypicie mikstury na około 20 minut przed posiłkiem.
Jednak młody jęczmień warto wykorzystać również w bardziej kreatywny sposób. Choćby do przygotowania smacznego i odżywczego koktajlu, np. blendując dojrzałego banana, pół melona, szklankę wody i łyżkę jęczmiennego proszku. Wodę można zastąpić mlekiem roślinnym (owsianym albo migdałowym), a napój dosłodzić miodem lub syropem klonowym. Banana z powodzeniem zastąpią inne owoce, choćby mango, truskawki, maliny czy jagody.
Młody jęczmień można też wykorzystać do przygotowania pysznego smoothie (należy zblendować garść jeżyn, banana, szklankę soku pomarańczowego i 2-3 łyżeczki jęczmiennego proszku, w upalny dzień warto dodać trochę kostek lodu). Sprawdzi się jako dodatek do jogurtu naturalnego, porannej owsianki czy chłodnika serwowanego na obiad.
Gdy 2 łyżeczki sproszkowanego jęczmienia wymieszamy z 2 posiekanymi jajkami ugotowanymi na twardo, twarogiem (ok 20 dag), szczypiorkiem i jogurtem (4 łyżki) otrzymamy znakomitą pastę kanapkową.
Młody jęczmień, oliwa, sok z cytryny, trochę suszonej kolendry i tymianku, sól i pieprz stworzą pyszny sos do sałatki, np. z sałaty lodowej, roszponki, rukoli, pomidorków koktajlowych i czarnych oliwek.
