Czekolada – jaka jest najzdrowsza, a której lepiej unikać?

Jak powstaje czekolada?

Czekolada ma swoje początki już w czasach Majów i Azteków. Na bazie ziaren kakaowca robili oni specjalny napój, który nazywali gorzką wodą. Do Europy kakaowiec dotarł za przyczyną Krzysztofa Kolumba, który to odkrył Amerykę. Europejczycy jednak nie zagustowali w tych ziarnach, gdyż nie mieli pojęcia, co można z nich robić. Z biegiem lat przekonali się, jak wiele dobrego można z nich przygotować.

Podstawowym składnikiem czekolady są właśnie ziarna kakaowca przerobione odpowiednio na miazgę i tłuszcz kakaowy. Aby tego dokonać, trzeba poddać je procesowi fermentacji, następnie je suszyć, prażyć, kruszyć, a potem łuskać, mielić i rozcierać. W ten sposób sucha masa przekształca się w gęsty płyn o ciemnobrązowym kolorze. Kolejnym etapem jest kompresowanie tego płynu i wytłaczanie masła kakaowego.

Pozostaje już tylko dodać cukier i wybrane dodatki smakowe oraz przeprowadzić konszowanie, czyli odparowanie nadmiaru wody z masy, którą potem formuje się, pakuje i odstawia do sprzedaży.

Widzimy więc, że cały proces jest dosyć skomplikowany, ale jego efekty to niebo dla podniebienia.

Składniki czekolady

Prawdziwa czekolada nie wymaga wielu składników. Nawet mleczna czekolada potrzebuje dodania tylko mleka lub mleka w proszku, zachowując pozostałe podstawowe komponenty.

Każda czekolada musi zawierać substancje słodzące – w większej lub mniejszej ilości. Jeśli nie ma cukru w swoim głównym składzie, na pewno jest on obecny w składzie miazgi kakaowej, do której przygotowania jest konieczny. Najzdrowsza czekolada powinna mieć w sobie jak najwięcej miazgi kakaowej.

Na rynku dostępne są różne gatunki czekolad. Do podstawowych należą:

• gorzka, która zawiera minimum 70 proc. miazgi kakaowej; im więcej miazgi w czekoladzie, tym mniej znajdziemy w niej tłuszczu kakaowego, cukru i innych dodatków; jest więc ona zdrowsza i bardziej wartościowa;
• deserowa, która ma w sobie od 30 do 70 proc. miazgi kakaowej; jest ona słodsza, ale nie zawiera mleka, więc ciągle posiada lekką goryczkę w smaku;
• mleczna zawiera maksymalnie 50 proc. miazgi kakaowej; do jej produkcji dodaje się mleko i sporo cukru, więc jest delikatna w smaku i słodka;
• biała, którą właściwie nie powinno nawet nazywać się czekoladą, gdyż nie zawiera w ogóle miazgi kakaowej, a tylko tłuszcz kakaowy z dodatkiem cukru, mleka i aromatów.

Każda z czekolad może posiadać nadzienie, dodatki w postaci różnego rodzaju orzechów, owoców liofilizowanych, chili. Jeśli jednak w składzie widzimy olej palmowy, sztuczne aromaty i substancje konserwujące, nie kupujmy takiej czekolady.

Aby rozpoznać dobrą czekoladę, zwróćmy uwagę na jej wygląd, zapach, smak i… dźwięk:

• powinna być błyszcząca i mieć jedwabistą powierzchnię, a po przełamaniu być gładka,
• ma pięknie pachnieć bez dodatków zapachowych,
• jej smak powinien być wyjątkowy i mocno kakaowy,
• przy jej przełamywaniu słychać mocny trzask charakterystyczny właśnie dla czekolady.

Właściwości czekolady

Gorzka czekolada zawiera dużo polifenoli, czyli przeciwutleniaczy, które znajdują się w miazdze kakaowej. Dzięki nim wspiera organizm w walce z wolnymi rodnikami, a także działa profilaktycznie na choroby sercowo-naczyniowe. Pozytywnie wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego. Posiada ona również cenne składniki mineralne, takie jak: magnez, potas, cynk i fosfor, oraz witaminy: E i te z grupy B.

Ciemna czekolada dobrej jakości ma niski indeks glikemiczny, więc, jedzona w rozsądnych ilościach, jest bezpieczna nawet dla diabetyków i osób zmagających się z insulinoopornością. Dodatkowo zmniejsza uczucie zmęczenia i działa pobudzająco, a także wspomaga pamięć i koncentrację. Co ciekawe, gorzka czekolada wspiera mineralizację szkliwa oraz pomaga chronić zęby przed próchnicą.

Im mniej miazgi kakaowej jest w składzie czekolady, tym ma ona mniejszą wartość odżywczą.