Czy posiłki w samolocie są zdrowe? Mało kto mówi o tym głośno

Dla wielu podróżujących samolotem jedzenie na pokładzie to nieodłączny element lotu. Ciekawostka, rytuał albo po prostu sposób na zabicie czasu. Jednak niewiele osób zastanawia się, co naprawdę znajduje się w tych małych tackach i czy posiłki serwowane wysoko nad ziemią mają cokolwiek wspólnego ze zdrowym odżywianiem.

Okazuje się, że na wysokości ponad 10 tysięcy metrów nie tylko zmienia się nasze postrzeganie smaku, ale i jakość spożywanego jedzenia bywa wątpliwa. W tym artykule przyjrzymy się z bliska, jak przygotowywane są dania serwowane w samolotach, jak wpływa na nie transport i przechowywanie oraz co warto wybrać, by poczuć się lepiej po wylądowaniu.

Na pokładzie samolotu nasze zmysły nie działają tak, jak na ziemi. Obniżona wilgotność powietrza i ciśnienie powodują, że śluzówki nosa i gardła wysychają, przez co znacznie osłabia się zdolność odbierania zapachów i smaków. Zmniejsza się wrażliwość na słodycz i słoność, dlatego wiele dań serwowanych w samolocie jest intensywniej przyprawiana niż normalnie. Smaki stają się spłaszczone, a jedzenie może wydawać się mdłe, nawet jeśli na ziemi byłoby pyszne. Dlatego linie lotnicze często sięgają po sosy sojowe, curry czy pomidory, które lepiej przebijają się przez "znieczulony" smakowy odbiór podróżnych.

Choć dania serwowane w samolotach wyglądają niepozornie, ich skład często jest daleki od domowego obiadu. Ze względu na długi czas przechowywania i konieczność podgrzewania, większość posiłków przygotowywana jest z dużym wyprzedzeniem i poddawana procesowi pasteryzacji lub mrożenia.

W praktyce oznacza to, że w jedzeniu mogą znaleźć się konserwanty, stabilizatory, a także większe ilości soli i tłuszczu, które mają za zadanie poprawić smak i trwałość potrawy. Nawet pozornie zdrowe opcje, jak sałatki czy owoce, bywają spryskiwane substancjami chroniącymi przed zepsuciem. Warto więc pamiętać, że estetycznie podana tacka z jedzeniem to często efekt kompromisu między logistyką, smakiem i trwałością, a niekoniecznie zdrowia.

Większość linii lotniczych współpracuje z certyfikowanymi firmami cateringowymi, które muszą spełniać rygorystyczne normy sanitarne. Posiłki przygotowywane są w specjalnych zakładach pod stałym nadzorem sanitarnym, a następnie przechowywane w niskiej temperaturze i poddawane podgrzewaniu tuż przed podaniem.

Choć brzmi to bezpiecznie, zdarzają się kontrowersje. W przeszłości odnotowano przypadki nieprawidłowego przechowywania żywności czy obecności ciał obcych w jedzeniu. Najwięcej niepokoju budzi jednak jakość wody używanej na pokładzie do przygotowywania kawy i herbaty, ponieważ zbiorniki na wodę nie zawsze są regularnie czyszczone. Dlatego najlepiej wybierać jedzenie podgrzewane i unikać napojów przyrządzanych z pokładowej wody, jeśli nie jesteś pewien jej źródła.

Choć posiłki serwowane na pokładzie mają być sycące i uniwersalne smakowo, ich skład często pozostawia wiele do życzenia. Aby zachować świeżość przez długi czas i zapewnić stabilność potraw w zmiennych warunkach transportu i podgrzewania, do dań dodaje się konserwanty, regulatory kwasowości, zagęstniki i wzmacniacze smaku. Wiele z nich zawiera też sporo soli, cukru oraz tłuszczu, głównie po to, by zrekompensować osłabione odczuwanie smaku w kabinie.

Popularne są gotowe sosy, przetworzone mięsa i sery o wydłużonym terminie przydatności. Nawet pieczywo i deser bywają wysoko przetworzone. Choć nie każda linia lotnicza stosuje takie same receptury, warto mieć świadomość, że "wygodne" wcale nie zawsze znaczy zdrowe i jeśli masz możliwość, lepiej sięgnąć po własną przekąskę z domu.

Podczas lotu warto wybierać posiłki lekkie, łatwostrawne i bogate w wodę, które nie obciążą układu pokarmowego i utrzymują dobre samopoczucie mimo zmian ciśnienia i suchego powietrza. Sprawdzają się owoce, warzywa, orzechy, sałatki z kaszą lub komosą ryżową, lekkie kanapki na pełnoziarnistym pieczywie czy jogurt naturalny. Dobrym wyborem są też produkty zawierające potas i magnez, ponieważ wspierają one pracę mięśni i układu nerwowego, np. banany, pestki dyni czy suszone morele.

Z kolei warto unikać dań tłustych, smażonych i bardzo przetworzonych, ponieważ mogą powodować wzdęcia, uczucie ciężkości i dyskomfort. Wzdymające warzywa jak kapusta, cebula czy fasola również nie są polecane. Lepiej ograniczyć słodycze, alkohol i napoje gazowane, ponieważ nasilają odwodnienie i zaburzają trawienie. Pamiętaj, że im prostszy i bardziej naturalny posiłek, tym lepiej zniesiesz podróż.

Wegańskie i bezglutenowe dania na pokładzie mogą być lżejsze i łatwiejsze do strawienia, zwłaszcza gdy bazują na warzywach i pełnych ziarnach. Jednak jeśli są wysoko przetworzone, mogą zawierać więcej cukru, tłuszczu i sztucznych dodatków, a mniej wartości odżywczych. Sam rodzaj posiłku nie wystarczy, ponieważ kluczowa jest jakość i skład dania.

Tak, można zabierać własne jedzenie na pokład samolotu, dzięki czemu można zadbać o jakość składników, uniknąć konserwantów oraz dopasować posiłki do indywidualnych potrzeb zdrowotnych. Domowe jedzenie zwykle zawiera mniej soli, cukru i tłuszczu niż to serwowane na pokładzie. Własne jedzenie daje też większą kontrolę nad tym, co się je, zwłaszcza przy alergiach, nietolerancjach lub dietach eliminacyjnych.

Dobrze sprawdzają się lekkie wrapy, kanapki z pełnoziarnistego pieczywa, orzechy, wafle ryżowe, pokrojone warzywa, owoce suszone lub świeże (o ile przepisy celne kraju docelowego na to pozwalają).

Warto pamiętać o ograniczeniach dotyczących płynów i kremowych konsystencji, ponieważ jogurty, pasty i zupy mogą zostać skonfiskowane podczas kontroli bezpieczeństwa. Przy odrobinie planowania własny posiłek może być zdrowszy, smaczniejszy i lepiej dopasowany do potrzeb niż jedzenie oferowane przez linie lotnicze.