Podstawa zbilansowanej diety. Dlaczego warto sięgnąć po olej rzepakowy?

Obok węglowodanów tłuszcze są najbogatszym źródłem energii. Nie trzeba ich wiele, aby dostarczały wielu kalorii. Poza tym w kuchni trudno się bez nich obejść – są tzw. materiałem poślizgowym, który nadaje potrawom gładką strukturę i lepszy smak, np. kromce chleba czy smażonym warzywom.

Jaka jest rola tłuszczów w diecie?

Tłuszcze można dzielić na wiele sposobów, ale najbardziej istotną rzeczą jest ich wartość odżywcza. Podobnie jak o wartości białek decydują zawarte w nich aminokwasy, tak o wartości tłuszczów przesądzają nienasycone kwasy tłuszczowe, które się w nich znajdują. Są na tyle niezbędne w diecie, że początkowo określano je nazwą "witaminy F". Co więcej, tylko w tłuszczach potrafią rozpuszczać się niektóre witaminy, takie jak A, D, E i K. Jeśli chodzi o kwasy tłuszczowe, dzielimy je na:

·      Nasycone – to głównie tłuszcze zwierzęce, występują w mięsie, wędlinach czy smalcu. To właśnie na nie powinniśmy uważać, gdyż podwyższają poziom cholesterolu i sprzyjają niektórym chorobom.

·      Jednonasycone – mogą zastąpić w diecie kwasy nasycone. Spełniają wszystkie pozytywne role tłuszczów, ale nie sprzyjają miażdżycy czy nowotworom. Znajdziemy je m.in. w orzechach i olejach (najwięcej w oliwie i oleju rzepakowym).

·      Wielonienasycone – najbardziej wartościowe z tłuszczów, bogate w kwasy omega-3, omega-6. Pełnią wiele ważnych funkcji w organizmie m.in. regulują transport cholesterolu, zwiększają odporność i wpływają korzystnie na pracę serca. Znajdziemy je w olejach, np. pestkach dyni, awokado, orzechach, tłustych rybach i niektórych olejach, takich jak np. olej rzepakowy.

Olej rzepakowy – źródło zdrowego tłuszczu

Jeszcze pół wieku temu w naszej kuchni dominowało masło i smalec. Wciąż w wielu domach używa się tych produktów spożywczych. Kiedy jednak okazało się, że oba te tłuszcze mają niebezpieczny cholesterol, zaczęto poszukiwać lepszej alternatywy. Jakiej? Mowa o olejach z dobrymi tłuszczami, które nie tylko utrzymują cholesterol na właściwym poziomie, ale nawet go obniżają. Oleje nie lubią światła, szczególnie słonecznego, a także ciepła i zbytniego napowietrzania. Powinny być przechowywane w temperaturze ok. 12 st. C, w ciemnym miejscu. Na polskim rynku możemy spotkać bardzo wiele olejów, m.in.. słonecznikowy, kokosowy czy lniany. Jednym z najbardziej cenionych tłuszczów jest olej rzepakowy, który ma nie tylko dobry smak, ale i korzystną cenę.

Zaletą oleju rzepakowego jest to, że zawiera ok. 90 proc. nienasyconych kwasów tłuszczowych: linolowego (omega-6), alfa-linolenowego (omega-3) oraz oleinowego (omega-9). Ponieważ nasz organizm nie wytwarza ich samodzielnie, powinny być dostarczane z pożywieniem. Co ciekawe, już 2 łyżki oleju rzepakowego dziennie pokrywają w 100 proc. zapotrzebowanie na kwas alfa-linolenowy z rodziny omega-3. Oprócz tego olej ten zawiera aż 10 razy więcej omega-3 niż oliwa z oliwek, 13 razy więcej niż olej słonecznikowy i aż 40 razy więcej niż olej z pestek winogron. Kwasy te są tak ważne dla zdrowia, bo sprzyjają profilaktyce i leczeniu chorób układu krążenia, zapobieganiu cukrzycy, nowotworów, mają działanie przeciwzapalne, utrzymują dobrą kondycję skóry, a także wpływają na prawidłową pracę mózgu i wzroku.

Idealny dodatek – do smażenia, na surowo

Olej rzepakowy charakteryzuje się wysoką zawartością witaminy E (jest silnym przeciwutleniaczem i chroni komórki przed szkodliwym działaniem wolnych rodników) oraz witaminy K (bierze udział w procesie krzepnięcia krwi i pomaga w utrzymaniu zdrowych kości). Wystarczy spożywać dziennie ok. 2 łyżki oleju rzepakowego, aby pokryć zapotrzebowanie na witaminę E (w 50 proc.), a także witaminę K (w 20 proc.). W sklepach możemy znaleźć olej rzepakowy pod różnymi postaciami – ten rafinowany świetnie nadaje się do smażenia zarówno poprzez swój skład, jak i wysoką temperaturę dymienia.

Mówi się, że warto jeść tłuszcze na zdrowie. Olej rzepakowy nadaje się nie tylko do dań smażonych. Można go też stosować jako zamiennik masła, a także jako składnik wypieków, np. ciast, babeczek czy chlebów domowej roboty. Tłoczony na zimno będzie natomiast idealnym dodatkiem do sałatek i surówek. Dzięki temu, że nie czuć w nim goryczki, polubią go także najmłodsi. Pamiętajmy, że już na etapie rozszerzania diety dziecka tłuszcze pełnią ważną funkcję – wśród tych zalecanych wymienia się właśnie olej rzepakowy. Spożywany w rozsądnych proporcjach, będzie nie tylko smacznym dodatkiem do dań, ale przede wszystkim źródłem energii, witamin oraz wsparciem dla naszego układu krwionośnego, nerwowego i hormonalnego.