Kurkuma - naturalny antybiotyk. Jak ją stosować w kuchni?

Kurkuma, a właściwa nazwa to ostryż, to rodzaj bylin z rodziny imbirowatych. Ta starożytna przyprawa pochodzi z Azji Południowo-Wschodniej. Używana jest zarówno jako przyprawa, jak i barwnik. Uprawia się ją w Bengalu, Chinach, Tajwanie, Peru, Sri Lance i Australii. Pierwsze jej zastosowania miały miejsce 4000 lat temu w kulturze wedyjskiej w Indiach. Nazwę zawdzięcza łacińskiemu słowu terra merita, nawiązującemu do koloru ziemi z pigmentem mineralnym.

Kurkuma jest kłączem podobnym do imbiru, posiada szorstką skórkę w kolorze żółtawo-brązowym, budowę segmentową i pomarańczowym wnętrzem. Najczęściej dostępna jest w postaci mielonego jasno-żółtego proszku, Kłącze kurkumy mierzy od 2,5 do 7 cm, średnica wynosi 2,5 cm. Zapach kurkumy jest lekko cierpki i ziemisty. Charakteryzuje się ciepłym, aromatycznym smakiem. Można w nim wyczuć nutkę goryczy. Kurkuma wykorzystywana jest głównie w postaci zmielonej. Smak kurkumy szybko wietrzeje, dlatego należy kupować ją z umiarem.

100 g zmielonej kurkumy dostarcza organizmowi 312 kcal, 10 g białka, 4 g tłuszczu, 68 g węglowodanów i 23 g błonnika. Ponadto, kurkuma jest cennym źródłem witaminy C, B6, E, K, tiaminy i kwasu foliowego oraz składników mineralnych: wapnia, magnezu, potasu i fosforu.

Kurkuma wspomaga pracę mózgu – odpowiada za namnażanie i różnicowanie komórek nerwowych w mózgu. Dzięki zawartej w niej kurkuminie, działa przeciwzapalnie, przeciwutleniająco, oczyszczająco i może zapobiegać chorobom nowotworowym. Kurkuma wykazuje właściwości żółciopędne. Wykorzystywana jest w lekarstwach na schorzenia trzustki i zaburzenia trawienia. Może okazać się pomocna w dolegliwościach wątroby – uszkodzenia, niewydolności, ochroni komórki wątrobowe.

Jak dowodzą badania, kurkuma może zapobiec infekcjom bakteryjnym, wirusowym i grzybiczym. Kurkumina może okazać się niezastąpiona nawet w poważniejszych infekcjach. Kurkuma znalazła także zastosowanie w zwalczeniu chorób oczu – zespołu suchego oka, jaskry, zapaleniu spojówek. Ponadto, obniża poziom cholesterolu i cukru we krwi, ponadto, pobudza wydzielanie żółci. W Indiach kurkuma znana jest jako środek przyspieszający gojenie się ran oraz kojący niestrawność żołądka. Kurkuma pomaga także w odchudzaniu, przyspiesza trawienie i zapobiega odkładaniu się tkanki tłuszczowej. Kurkuma stosowana jest w celu redukowania guzów macicznych i zmniejszania bólów menstruacyjnych.

Właściwości kurkumy wykorzystywane są także w kosmetyce. Zmielony proszek dodawany jest do szminek, podkładów makijażu i płukanek do włosów. Olejek z kurkumy bywa składnikiem orientalnych perfum. Kurkuma może być elementem maseczki dla cery tłustej i trądzikowej, posiada właściwości przeciwzapalne i antyseptyczne.

Kurkuma wykorzystywana jest w kuchni jako samodzielna przyprawa, ale też jest składnikiem mieszanek przyprawowych, m. in. curry. Znana jest głównie z kuchni azjatyckiej. Kurkuma jest wiodącym elementem musztardy i sosu Worcestershire. W postaci mielonej doda aromatu i koloru potrawom duszonym, zupom i ryżowi. Podkreśli złocisty kolor tradycyjnego rosołu. Dopełni smak potraw z drobiu, ryb i owoców morza. Często dodawana jest do marynat. Kurkuma doskonale komponuje się z potrawami z fasoli i soczewicy, jest idealnym barwnikiem makaronu czy ciasta drożdżowego. Kurkuma doda aromatu daniom warzywnym, daniom z jagnięciny czy cielęciny.