Gorczyca – jakie ma właściwości i do czego warto ją dodawać?
Niepozorne ziarenka gorczycy mają wielką moc. Roślina ta jest nam najbardziej znana jako podstawowy składnik musztardy. Warto jednak wiedzieć, że gorczyca doskonale sprawdzi się również w innych potrawach, a do tego ma wiele cennych właściwości.
Gorczyca – czym się charakteryzuje?
Gorczyca jest rośliną należącą do jednorocznych oleistych roślin z rodziny kapustowatych. Dziko rosnącą można spotkać w południowej części Europy, zachodniej części Azji, północnej części Afryki, czy też w Pakistanie. Uprawiana jest jednak na całym świecie i występuje w różnych odmianach. Najczęściej mamy do czynienia z gorczycą białą, ale popularne są również gorczyca czarna i sarepska.
Gorczyca biała ma prostą łodygę, którą osiąga ok. 50 cm wysokości. Jej liście mają nierówny kształt, a kwiatki są delikatne, żółte i mocno pachnące. Okres kwitnienia przypada na przełom czerwca i lipca. Owoce gorczycy mają postać szorstkich owłosionych półokrągłych łuszczyn, które pękają, gdy stają się dojrzałe. Wewnątrz kryją się charakterystyczne żółte ziarenka, które to wykorzystuje się zarówno w kuchni, jak i w kosmetyce oraz medycynie naturalnej.
Właściwości gorczycy
Zdrowotne działanie gorczycy znane było już w starożytności. Sumerowie, Grecy i Rzymianie leczyli nią zatrucia pokarmowe, rany, bóle brzucha czy zębów. Chińczycy stosowali gorczycę na przebarwienia skórne różnego pochodzenia.
Chrupiące i pyszne. Ogórki w zalewie musztardowej do słoików na zimę
Gorczyca biała zawiera: tłuszcze, białka, sole mineralne, glikozydy, olejki eteryczne, witaminy (np. witaminę C, witaminy z grupy B, witaminy K, E i A), a także składniki mineralne, takie jak potas, wapń, żelazo, selen, miedź, magnez, cynk, sód, mangan czy fosfor.
Gorczyca przede wszystkim działa ochronnie na błony śluzowe dwunastnicy i żołądka. Łagodzi zaparcia, pobudza trawienie, a także lekko przeczyszcza. Dzięki takiemu działaniu ziarenka gorczycy polecane są w nieżytach żołądka i jelit oraz w problemach trawiennych.
Dzięki zawartości witamin i składników mineralnych gorczyca może wpływać na obniżenie poziomu cukru, cholesterolu i trójglicerydów we krwi, a także korzystnie oddziałuje na kondycję skóry i włosów, opóźniając procesy starzeniowe.
Z kolei olejki eteryczne obecne w gorczycy sprawiają, że działa ona rozgrzewająco. Rozszerza naczynia krwionośne, ma właściwości napotne, przeciwzapalne i moczopędne. Gorczycę stosuje się np. w stanach zapalnych zatok, gardła i jamy ustnej. Ziarna gorczycy wspierają również produkcję żółci. Ostatnie badania sugerują, że gorczyca może mieć nawet działanie przeciwnowotworowe.
Z ziaren gorczycy tłoczy się również olejek, który wykorzystuje się w produkcji plastrów i maści przeciwbólowych przydatnych w schorzeniach reumatycznych. Dawniej był on używany w przypadku chorób płuc, a także jako preparat, który wspiera wzrost włosów i hamuje łysienie.
Ze względu na to, że gorczyca rozszerza naczynia krwionośne, powinny unikać jej kobiety w ciąży. Roślina ta powoduje przekrwienie macicy, co może prowadzić nawet do poronienia. Ze względu na wpływ gorczycy na poziom cukru we krwi, osoby chore na cukrzycę powinny skonsultować z lekarzem lub dietetykiem uwzględnienie tej rośliny w swojej diecie.
Należy też mieć na uwadze to, że olejki eteryczne obecne w gorczycy mogą działać drażniąco, więc ich stosowanie powinno być kontrolowane, by nie doprowadziło do pojawienia się zaczerwienienia skóry, jej pieczenia, a nawet oparzeń czy martwicy.
Gorczyca – zastosowanie w kuchni
Oczywiście, powinniśmy pamiętać, że gorczyca to doskonała przyprawa, która nadaje charakterystycznego smaku potrawom. Wchodzi ona w skład musztardy, ale można ją łączyć również z innymi produktami spożywczymi. Poza uzupełnianiem dań swoim wyjątkowym smakiem, gorczyca w kuchni zapobiega psuciu się potraw.
Gorczycę dodaje się do przetworów, takich jak ogórki konserwowe, marynowana papryka, marynowane grzybki. Można stosować ją w formie całych lub sproszkowanych ziarenek. Świetnie uzupełnia smak marynat, np. karkówki czy śledzi. Gorczycę można również łączyć z zupami, sosami i potrawami warzywnymi. Okazuje się, że doskonale smakuje z żółtym serem czy jajkiem, dodając im wyrazistości.
Co ciekawe, zmielone ziarna gorczycy mogą służyć do samodzielnego przygotowania domowej musztardy. Tak naprawdę wystarczy wymieszać je z wodą, odrobiną octu i ulubionymi przyprawami. Sproszkowana musztarda często stanowi również dodatek do chrzanu wasabi w barach sushi.
