Fasolka po bretońsku. Jak ją przyrządzić w nowoczesnej odsłonie?
Wbrew swojej nazwie to potrawa silnie zakorzeniona w polskiej tradycji kulinarnej. Fasolka po bretońsku jest smacznym i pożywnym daniem, które świetnie sprawdzi się na jesienno-zimowe chłody. Z jej recepturą warto jednak trochę poeksperymentować…
W Bretanii, czyli historycznej krainie położonej w północno-zachodniej Francji raczej nie jada się fasoli z kiełbasą w sosie pomidorowym. Skąd zatem wzięła się nazwa potrawy, która w czasach PRL-u gościła w menu niemal każdego lokalu i do dzisiaj cieszy się nad Wisłą dużą popularnością?
Prawdopodobnie zawdzięczamy ją żołnierzom z tzw. Błękitnej Armii generała Józefa Hallera, która pod koniec I wojny światowej została sformowana właśnie we Francji. Jedna z najstarszych receptur na fasolkę po bretońsku pojawiła się w książce kucharskiej przeznaczonej dla kucharzy tej formacji. W tym daniu nie pojawiała się jeszcze wkładka mięsna, dodawano do niego tylko smalec. Żołnierze dostawali jednak osobno puszki z soloną wołowiną, więc niewykluczone, że wzbogacali nią potrawę.
Wraz z armią Hallera fasolka po bretońsku zawitała do Polski, gdzie szybko zdobyła liczne grono miłośników. Z czasem jej ważnymi składnikami stały się boczek i kiełbasa. Niewykluczone, że naszych przodków zainspirował popularny brytyjski specjał, czyli "baked beans" – puszkowana fasola w sosie pomidorowym, często serwowana z podawanymi oddzielnie smażonymi kiełbaskami i plastrami bekonu.
Co przygotować z konserwowej fasoli?
Fasola – wartości odżywcze
Fasolka po bretońsku to potrawa, która świetnie znosi rozmaite modyfikacje. Jedno pozostaje bez zmian – jej bazę powinna stanowić fasola, najlepiej rodzimy Piękny Jaś o lekko słodkawym smaku i cienkiej skórce.
Duże, mocno spłaszczone białe nasiona o kształcie przypominającym nerkę charakteryzują się znacznie większą niż w przypadku innych odmian fasoli zawartością magnezu. Są także bogatym źródłem żelaza, potasu, fosforu, wapnia czy cynku. Dostarczają solidnej dawki witamin, zwłaszcza B1 (odpowiada za właściwą pracę mięśni i systemu nerwowego) i B3 (składnik wielu enzymów uczestniczących w przemianach cukrów i tłuszczów).
Piękny Jaś to skarbnica łatwo przyswajalnego białka, które zmniejsza wydzielanie soków żołądkowych i wykazuje działanie zasadotwórcze, pomagając utrzymać równowagę gospodarki kwasowo-zasadowej. Aminokwasy zawarte w ziarnach fasoli nie wpływają tak niekorzystnie na utratę wapnia, jak ten sam składnik w innych roślinach, co ma duże znaczenie w profilaktyce osteoporozy.
Węglowodany zawarte w Pięknym Jasiu to głównie lekkostrawna skrobia oraz rozpuszczalne frakcje błonnika pokarmowego, który wspomaga walkę z wysokim poziomem "złego" cholesterolu LDL, zapobiegając m.in. rozwojowi chorób układu krążenia.
Pomysły na fasolkę po bretońsku
Fasolę dokładnie płuczemy, zalewamy zimną wodą i moczymy kilka godzin, najlepiej przez całą noc. Następnego dnia wylewamy wodę, nalewamy świeżą i gotujemy około 1,5 godziny na małym ogniu z dodatkiem soli, ziela angielskiego i liścia laurowego.
Po tym czasie dodajemy wkładkę mięsną, zazwyczaj podsmażony z cebulą boczek oraz kiełbasę. Jednak w nowoczesnej wersji możemy zastąpić je np. aromatyczną kiełbasą chorizo, wytwarzaną z grubo mielonej wieprzowiny, obficie doprawianą papryką, czosnkiem i pieprzem. Bardziej dietetyczną alternatywą stanie się pokrojony w kostkę, a następnie podsmażony filet z indyka.
Po kolejnych 5-10 minutach gotowania dodajemy pomidory, krojone z puszki lub w postaci koncentratu. Bardzo ważnym składnikiem fasolki po bretońsku są przyprawy, zwykle sól, pieprz i suszony majeranek. Potrawę warto jednak „podkręcić” także papryczką chili, cząbrem, tymiankiem czy wędzoną papryką, która nada daniu delikatnej pikantności i charakterystycznego dymnego posmaku.
Fasolkę po bretońsku możemy też przyrządzić bez mięsa, ewentualnie tylko na wywarze drobiowym, w którym gotujemy przez 1,5-2 godziny wymoczoną fasolę oraz podsmażone na smalcu gęsim cebulę i czosnek, pod koniec dodając passatę pomidorową. Oczywiście danie możemy też wzbogacić warzywami: marchewką, pietruszką czy selerem.
Zobacz też: