Chili – odmiany, zastosowanie, wartości odżywcze, właściwości lecznicze, przepisy
Papryka chili jest spożywana w Polsce w coraz większych ilościach. Nadal zjadamy jej jednak za mało, by cieszyć się jej prozdrowotnymi właściwościami.
Chili – charakterystyka
Chili to bardzo ogólna nazwa papryczek, które tak naprawdę mają mnóstwo różnych odmian. Rożni je z jednej strony wielkość, a z drugiej ostrość. Większość z nich to nieduże, ledwie kilkucentymetrowe owoce.
Chili – skala Scoville'a
Tych niepozornych papryczek nie należy jednak lekceważyć, gdyż cechuje je wyjątkowa ostrość. To efekt tego, że w chili zawarta jest kapsaicyna. Powstała nawet specjalna skala, umożliwiająca mierzenie jej poziomu w poszczególnych produktach. Opracował ją Wilbur Scoville, z zawodu chemik, dzięki któremu ewentualne spory, który owoc jest ostrzejszy, nie podlegają dyskusji.
Chili – najostrzejsza odmiana
Za najostrzejszą papryczkę chili uchodzi obecnie Carolina Reape, która trafiła nawet do Księgi Rekordów Guinnessa jako najostrzejsza na świecie odmiana tego warzywa. Wynik chili w skali Scoville'a to ponad 1,5 miliona SHU (skrót od Scoville Hotness Unit – jednostki ostrości Scoville'a). Dla porównania papryka cayenne liczy średnio „tylko” 40 tysięcy SHU.
Chili – zastosowanie papryczki jalapeño
W codziennym użyciu bardziej popularna jest jednak chociażby papryka jalapeño, której nazwa pochodzi od meksykańskiej miejscowości Jalapa. Kojarzyć ją mogą nawet osoby, które nie mają do czynienia z gotowaniem lub preferują fast foody – jalapeño jest bowiem bazą sosów do pizzy o tej samej nazwie.
Wykorzystywana jest również w kuchni meksykańskiej, która słynie z dość ostrych potraw. Dlatego też ta odmiana papryczki chili hodowana jest głównie w Meksyku. W skali Scoville'a znajduje się jednak dość nisko, jako przedstawicielka jednej z najmniej ostrych grup produktów. Mimo to na papryczkę jalapeño należy uważać.
Chili – tabasco, składnik sosów i drinków
Podobne właściwości i zastosowanie ma papryka tabasco. Ten gatunek chili, podobnie jak jalapeño, używany jest do robienia sosów, w tym tzw. pasty tabasco. Wyłącznym producentem tego słynnego sosu chili jest Edmund Mc Ilhenny, którego firma wytwarza go od drugiej połowy XIX wieku. Sos bywa używany przy przygotowywaniu mięsa z grilla, jednak dodawany jest także do bardzo popularnej wódki zmieszanej z sokiem pomidorowym, tzw. Krwawej Mary. Chili tej odmiany jest też nieodłącznym składnikiem nie mniej słynnego Wściekłego Psa - wódki z sokiem malinowym.
Chili – wartości odżywcze
Mit, który mówił o tym, jakoby chili w każdej postaci było szkodliwe dla zdrowia, został obalony. Obecnie szerokie grono naukowców czy specjalistów od żywienia ma na ten temat inne zdanie. Papryka chili polecana jest głównie ze względu na bardzo różnorodne składniki, które zawiera. Jest bogata w witaminę C czy wapń. Wspomniana już kapsaicyna sprawia, że chili powinny jeść osoby chcące zrzucić parę kilogramów – ponieważ pomaga organizmowi szybciej spalić tłuszcz.
Chili – działanie lecznicze
Spożywanie papryczek chili wpływa też pozytywnie na spadek zachorowalności na raka. W krajach, w których chili spożywa się w dużych ilościach, potwierdzają to statystyki. Papryczki chili pomagają też pozbyć się wrzodów żołądka czy migreny (działają przeciwbólowo). Inna sprawa, że nadmierna konsumpcja chili może spowodować uszkodzenie naszego przełyku, a nawet doprowadzić do zachorowania na nowotwór okrężnicy.
Chili – przepisy