Bataty – charakterystyka, wartości odżywcze, wykorzystanie w kuchni

Bataty, a właściwie wilec ziemniaczany, to słodka odmiana ziemniaka. Charakteryzuje ją pomarańczowa barwa bulw i wyraźnie słodki smak. Na świecie występuje ok. 400 odmian batatów, które różni od siebie głównie kolor skórki i miąższu. Bataty mogą występować zarówno w wersji fioletowej, czerwonej, pomarańczowej, żółtej, jak i białej. Inny może być również miąższ: pomarańczowy, żółty albo biały.

Kolor batatów znajduje przełożenie na ich wartość odżywczą. Bataty czerwone są źródłem likopen, który zmniejsza ryzyko chorób serca i powstania niektórych nowotworów. Bataty fioletowe natomiast są bogate w antocyjany, czyli silne przeciwutleniacze, które wspierają naturalny mechanizm obronny komórek człowieka. Z kolei bataty o żółtym miąższu zawierają karotenoidy, a wśród nich także luteinę wpływająca korzystnie na wzrok.

Ponadto bataty są skarbnicą wielu minerałów niezbędnych człowiekowi, jak choćby: fosfor, potas, wapń, magnez, żelazo, sód czy jod. Bulwy batatów zawierają także witaminy C, E, witaminy z grupy B oraz kwas foliowy.

Bataty są co prawda słodkie, ale nie powinny znaleźć się na liście zakazanej u diabetyków. Amerykańskie Towarzystwo Diabetologiczne zaleca włączenie batatów do codziennej diety osób chorych na cukrzycę, ponieważ z badań wynika, że spożywanie słodkich ziemniaków wpływa na poprawę wrażliwości na insulinę u ludzi. Bataty są bogate w węglowodany wolniej wchłaniane przez nasz organizm, dzięki czemu mają niski indeks glikemiczny (równy 54) i nie wpływają tak bardzo na zmianę poziomu glukozy we krwi. Bataty są pod tym względem zdecydowanie lepsze niż tradycyjne ziemniaki, których indeks glikemiczny wynosi 60–80.

Bataty czerwone są stosunkowo łatwo dostępne. W wielu sklepach znajdziemy je obok ziemniaków. Warto sięgać po bataty częściej, zważywszy nie tylko na ich walory smakowe, ale także korzyści zdrowotne. Z batatów z powodzeniem przygotujemy frytki czy purée. Możemy podawać je w formie ugotowanej jako dodatek do dań mięsnych albo – równie dobrze – przygotować z nich ciasto. Ze względu na słodki smak i charakterystyczną barwę bataty są uwielbiane przez dzieci. Z łatwością możemy przygotować z nich pudding, który dla małego smakosza będzie prawdziwym rarytasem. Idealnie będą również smakowały bataty grillowane. Można więc powiedzieć, że bataty są warzywem wprost uniwersalnym.

W Polsce nie doceniono jeszcze walorów liści batatów, choć świetnie sprawują się one jako składnik lekkich sałatek albo koktajli warzywno-owocowych (np. w towarzystwie jarmużu).