5 warzyw korzeniowych, które warto jeść jesienią

Karpiel, korpiel, kwacek, kwaczek - wiele nazw, a chodzi o jedno warzywo - brukiew. Niegdyś była codziennym składnikiem polskiej kuchni, dziś po latach zapomnienia powoli wraca na nasze stoły. I dobrze, bo zdaniem ekspertów to niepozorne warzywo ma w sobie wielką moc. Należy do warzyw korzeniowych i powstała w wyniku skrzyżowania kapusty liściowej i rzepy. To bogate źródło witamin z grupy B oraz witamin C, A i K, a także składników mineralnych: wapnia, fosforu, sodu, magnezu, cynku, miedzi, siarki i żelaza. Ponadto znajdziemy w niej sporo błonnika, beta-karotenu i dobrych kwasów tłuszczowych. W medycynie ludowej brukiew doceniano ze względu na właściwości moczopędne, poprawiające trawienie, przeciwdziałające zaparciom i wykrztuśne. Lecznicze działanie posiada również sok z brukwi, który oczyszcza i wzmacnia organizm. Ponadto warzywo to jest bardzo sycące i niskokaloryczne (36 kcal w 100 g).

Przez wiele lat brukiew na naszych stołach gościła bardzo rzadko, więc nic dziwnego, że sporo osób nie wie, jak wykorzystać ją w kuchni. Uważano ją za warzywo biedy i głodu - być może dlatego tak łatwo popadła w zapomnienie. Ale brukiew może być przyrządzana na wiele smacznych sposobów. Powstanie z niej pyszna surówka, ale równie apetyczna jest gotowana lub pieczona. Dawniej poddawano ją też kiszeniu, a gdy głód doskwierał, brukiew pieczono i jadano zamiast chleba.

Mimo swoich niezwykłych właściwości brukiew nie jest warzywem, które powinniśmy jeść zbyt często i w dużych ilościach. Częste spożycie brukwi może doprowadzić do niedoczynności tarczycy.

Pasternak spokrewniony jest z marchwią, ale nie ma pomarańczowego koloru i beta-karotenu. Charakteryzuje się za to specyficznym, słodkim, orzechowym smakiem i zapachem podobnym do marchewkowego. Ma w sobie wiele cennych substancji odżywczych. W 100 gramach ugotowanego pasternaku jest niewiele ponad 120 kalorii, kwas foliowy i magnez. Taka porcja warzywa w jednej trzeciej pokrywa dzienne zapotrzebowanie na witaminę C. Pasternak jest także bogaty w błonnik, sole mineralne oraz witaminy C i B. Ma właściwości lecznicze - przeciwdziała powstawaniu kamieni moczowych i żółciowych, obniża ciśnienie, działa przeciwbólowo i uspokajająco.

Warzywo to źle kojarzy się Polakom, ponieważ przez długi czas było stosowane wyłącznie jako pasza dla zwierząt. Być może dlatego tak łatwo wykreśliliśmy je z codziennego menu, a przecież pasternak można wykorzystać na wiele smacznych sposobów. Starty na tarce będzie idealnym dodatkiem do sałatek. Popularne jest także puree z pasternaku z dodatkiem masła, soli i pieprzu. Warzywo pokrojone w kostkę dodaje smaku zupom i duszonym potrawom.

Ale raz na jakiś czas warto kupić to warzywo, ponieważ znajdziemy w nim wiele cennych składników odżywczych. Na szczególną uwagę zasługuje inulina, substancja zaliczana do prebiotyków, które stymulują wzrost korzystnych bakterii w okrężnicy, regulują pracę przewodu pokarmowego, zwiększają absorpcję składników mineralnych oraz odgrywają istotną rolę w zapobieganiu różnym schorzeniom.

Skorzonera w smaku przypomina szparagi i dostarcza solidnej dawki witamin z grupy B, a także E i C oraz karotenu, magnezu, potasu, żelaza, sodu czy fosforu. Warzywo należy obrać ze skórki przed spożyciem, ponieważ jest ona niejadalna. Za to sam korzeń świetnie nadaje się do gotowania, zapiekania, smażenia na głębokim tłuszczu lub serwowania z sosami. Ponadto skorzonera znakomicie komponuje się z innymi warzywami korzeniowymi.

Pomaga w ustabilizowaniu poziomu cukru we krwi, obniża też poziom złego cholesterolu, reguluje ciśnienie krwi oraz pracę przewodu pokarmowego. Ponadto chroni wątrobę i nerki, ułatwia przyswajanie żelaza, wapnia i magnezu. Działa oczyszczająco,a także pomaga pozbyć się metali ciężkich i toksyn z organizmu. Podnosi odpornośc, dlatego może być przydatny przy wszelkiego rodzaju zakażeniach. Oprócz tego działa przeciwstresowo oraz podnosi zdolność koncentracji psychicznej.

Topinamburem warto zastąpić ziemniaki, Można go ugotować na parze lub we wrzątku albo jeść na surowo. W smaku przypomina trochę rzodkiewkę i jest świetnym dodatkiem do surówek czy sałatek. Z topinamburu można przygotować frytki i chipsy.

Jedząc korzeń selera, dostarczamy naszemu organizmowi przede wszystkim witaminy C, A, E, witaminy z grupy B, a także kwas foliowy i witaminę PP. Warzywo to zawiera dwa razy więcej witaminy C niż owoce cytrusowe, które uchodzą za jej najlepsze źródło. Ponadto korzeń selera pomaga radzić sobie ze stresem, ponieważ zawarte w nim substancje zwiększają odporność na sytuacje stresowe, działają antydepresyjnie i uspokajająco.

Dodatkowo korzeń selera obniża ciśnienie tętnicze krwi oraz poziom cholesterolu – pomaga więc zminimalizować ryzyko zawału i udaru mózgu. Natomiast łodygi selera zawierają dużą ilość soli mineralnych, wśród nich przeważają związki potasu, magnezu, fosforu, żelaza i manganu.

Zobacz także wideo: Jak myć warzywa i owoce?