Marnowanie żywności - ile jedzenia marnuje się w przeciętnym gospodarstwie domowym?
Marnowanie żywności to globalny problem, którego skala każdego roku wzrasta. Jest to jednak nie tylko problem etyczny, ale również wiąże się on z ogromnymi konsekwencjami ekologicznymi, ekonomicznymi i społecznymi. Ile jedzenia marnujemy każdego roku? Jak temu przeciwdziałać i dlaczego powinniśmy przestać marnować żywność?
Materiał powstał w ramach ekologicznej akcji WP naturalnie.
Ile żywności marnuje się w gospodarstwach domowych?
Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) podaje, że na świecie każdego roku marnujemy 1 mld 300 mln ton żywności, co stanowi ⅓ całej produkowanej żywności na świecie. Co więcej, uważa się, że ⅔ wyrzucanego jedzenia w rzeczywistości nadal nadaje się do spożycia.
Zgodnie z raportem Feedback EU "No Time To Waste" Unia Europejska marnotrawi więcej żywności, niż importuje. Według szacunków w EU marnuje się bowiem 153,5 mln ton jedzenia rocznie. Artykuły spożywcze marnotrawione są zaś na każdym etapie produkcji oraz dystrybucji.
Według danych PROM, programu, który określił skalę marnowania żywności w Polsce, rocznie marnujemy aż 5 mln ton jedzenia. Co ciekawe, gastronomia odpowiada raptem za 1 proc. marnowanej żywności w Polsce. Ponad połowa jedzenia, bo aż 60 proc., które trafia do śmieci, pochodzi z gospodarstw domowych, a więc to my sami mamy realny wpływ na to, jak wiele żywności jest marnotrawione.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Prosty sposób na przedłużenie świeżości chleba. Poleży dłużej
"W Polsce w każdej sekundzie przez cały rok wyrzucanych do kosza jest blisko 153 kg żywności w całym łańcuchu żywnościowym, a aż 92 kg w polskich domach. To tak, jakby każdego dnia, przez cały rok, w każdej sekundzie Polacy tylko w swoich domach wyrzucali 184 bochenki chleba."– mówi Robert Łaba.
Polski Instytut Ekonomiczny wskazuje zaś, że statystyczny Polak marnuje rocznie 247 kg jedzenia. Średnia w UE wynosi 173 kg na osobę.
Jakie są przyczyny marnowania żywności?
Według opracowania NIK na podstawie danych z raportu "Straty i marnotrawstwo żywności w Polsce. Skala i przyczyny problemu." żywność wyrzucamy najczęściej dlatego, że zepsuła się lub minęła data ważności danego produktu. Wśród innych przyczyn marnowania żywności wymienia się także:
- przygotowanie zbyt dużej ilości jedzenia,
- zakup zbyt dużej ilości jedzenia,
- nieprzemyślane zakupy,
- niewłaściwe przechowywanie żywności,
- brak pomysłów na wykorzystanie produktów do przygotowania potraw,
- zakup produktów niskiej jakości,
- zbyt duże opakowanie danego produktu.
Jednym z powodów jest też brak wiedzy na temat przygotowywania żywności. "Często nie wiemy, że wiele części warzyw po odpowiedniej obróbce jest jadalnych i wyrzucamy je do kosza." - wyjaśnia Anna Urbańska, koordynatorka kampanii edukacyjnej #rePETujemy.
Duże znaczenie ma także zbyt łatwy dostęp do różnorodnej żywności. Wielość produktów w sklepach sprawia, że nie jesteśmy w stanie zdecydować się na jeden konkretny produkt. W rezultacie kupujemy znacznie więcej artykułów spożywczych, niż rzeczywiście potrzebujemy.
Skutki marnowania żywności w Polsce i na świecie
Marnowanie żywności przede wszystkim negatywnie wpływa na środowisko naturalne i stanowi ogromne obciążenie dla zmieniającego się już klimatu. Produkcja jedzenia konsumuje ogromne ilości zasobów. Marnowanie żywności zaś generuje zwiększoną konsumpcję. Federacja Polskich Banków Żywności alarmuje, że poprzez wyrzucanie jedzenia marnujemy aż 250 bilionów litrów wody.
Żywność, która ląduje w koszu, odpowiada również za około 8 proc. emisji gazów cieplarnianych na całym świecie. Jest to aż 2-3 razy więcej niż światowe lotnictwo.
Oczywiście marnowanie żywności to także problem natury etycznej. Zgodnie z danymi, na całym świecie marnujemy 1,3 mld ton jedzenia. Z szacunków wynika, że jest to taka ilość jedzenia, która byłaby w stanie wykarmić aż 3 mld osób.
Jak nie marnować żywności?
W kwestii zapobiegania marnowaniu żywności potrzebna jest edukacja w kwestii wykorzystywania i przechowywania jedzenia. " (...) Wiedza ta jest ona oparta na trzech "filarach": odpowiedzialnego planowania, odpowiedniego przechowywania i przetwarzania w celu wydłużenia trwałości, a także umiejętności dzielenia się nieskonsumowaną żywnością." - mówił minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Henryk Kowalczyk.
Jak przestać marnować żywność? Przede wszystkim warto zacząć od świadomych i przemyślanych zakupów. Każdorazowo należy robić listy zakupów, które będziemy łączyć z planem jadłospisu np. na dany tydzień. Dzięki temu kupimy tylko te produkty, które rzeczywiście wykorzystamy. Co więcej, racjonalne planowanie zakupów oduczy nas kupowania jedzenia pod wpływem chwili.
Nie kupujmy żywności na zapas, zwłaszcza takiej, która jest nietrwała, np. nabiału, wędlin, owoców czy warzyw. Regularnie musimy również sprawdzać zawartość lodówki oraz szafek, bowiem często zdarza się, że kupujemy jakiś produkt, chowamy go do szafki i o nim zapominamy.
Kluczową rolę odgrywa śledzenie dat ważności na produktach, dzięki czemu możemy zaplanować, które artykuły spożyjemy w pierwszej kolejności. Nie bez znaczenia pozostaje też edukacja dotycząca odpowiedniego przechowywania poszczególnych produktów, które zapewni im o wiele dłuższy termin przydatności.
