Edamame – zielona soja

Soja, czyli bliski krewniak bobu, soczewicy, grochu i fasoli, to jedna z najstarszych roślin uprawianych przez człowieka – ślady jej plantacji odkryto w wykopaliskach pochodzących sprzed 7 tysięcy lat. Oczywiście w Chinach, ponieważ Daleki Wschód jest kolebką tego niezwykłego produktu, do dziś stanowiącego ważny składnik diety mieszkańców Azji. Soja zajmuje szczególne miejsce w kuchni chińskiej, japońskiej czy koreańskiej.

Bardzo chętnie jada się tam również niedojrzałe strąki tej rośliny, zwane z japońska edamame (co oznacza "gałązka fasoli"). Najstarszym zachowanym dokumentem, w którym pojawił się ten termin jest pochodząca z 1275 roku notatka sporządzona przez Nichirena. Słynny mnich, myśliciel i reformator buddyzmu dziękował w niej jednemu z wiernych za dostarczenie zielonej soi do świątyni położonej na zboczach góry Fuji.

Do dziś edmame jest zwykle zbierane ręcznie, co zapobiega uszkodzeniu łodyg i liści rośliny. Dzięki temu, że strąki są pozyskiwane przed osiągnięciem pełnej dojrzałości, charakteryzują się delikatnością i lekko słodkim smakiem, co sprawia, że są nie tylko atrakcyjną przekąską, ale również wartościowym dodatkiem do licznych potraw.

Niestety, w Polsce trudno jest kupić świeże edamame. Łatwiej zdobyć zieloną soję w postaci mrożonej, na szczęście w tej formie nie traci walorów kulinarnych i odżywczych. Interesującym produktem są też zakonserwowane ziarna w puszce, jednak decydując się na ich zakup warto wcześniej przeczytać skład. Najlepiej, gdyby ograniczał się tylko do edamame, wody i soli.

Podobnie jak dojrzała soja edamame posiada dużo wartości odżywczych. Jest skarbnicą wartościowego i łatwo trawionego przez organizm białka, które charakteryzuje się korzystnym układem aminokwasów, zbliżonym do mięsa. Dostarcza m.in. dużej dawki lizyny, niezmiernie rzadko występującej w pożywieniu roślinnym.

Dodatkowym walorem sojowego białka jest uwalnianie się z niego podczas trawienia w przewodzie pokarmowym biologicznie czynnych peptydów, chroniących przed otyłością i nadciśnieniem oraz wykazujących działanie przeciwutleniające i antynowotworowe.

Edamame to bardzo skuteczny pogromca "złego" cholesterolu LDL, co jest zasługą wysokiego stężenia lecytyny oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych, zapobiegających tworzeniu się jego zapasów w wątrobie i blokowaniu naczyń krwionośnych.

Pozytywny wpływ na nasze zdrowie ma także wysoka zawartość błonnika pokarmowego, który reguluje pracę jelit, zapobiega zaparciom, zapewnia uczucie sytości, a także spowalnia wchłanianie cukrów, co jest bardzo istotne dla diabetyków.

Edamame, jak wszystkie produkty sojowe, stanowi bogate źródło potrzebnych witamin z grupy B oraz składników mineralnych, przede wszystkim azotu, potasu, magnezu, żelaza, wapnia czy fosforu.

Zawarte w roślinie związki, np. genisteina, wykazują działanie podobne do ludzkich estrogenów. Badania naukowe wykazały, że mogą zapobiegać niektórym objawom związanym z przekwitaniem, chociażby uderzeniom gorąca. Prawdopodobnie dlatego Azjatki, które spożywają dużo produktów sojowych, łagodniej przechodzą menopauzę.

To bardzo uniwersalny produkt spożywczy. Młode strąki lub same ziarna soi mogą być pyszną przekąską – wystarczy obgotować je w osolonej wodzie przez 5 minut. Przyrządzimy z nich wówczas także smaczną pastę kanapkową, blendując z wcześniej posiekaną i podsmażoną cebulą, przeciśniętym przez praskę czosnkiem, sokiem z cytryny, oliwą i doprawiając solą, pieprzem oraz wędzoną papryką.

Podobnie jak bób edamame możemy podać z masełkiem i tartą bułką. Innym pomysłem jest dodanie go do sałatki, np. ze świeżym jarmużem, ugotowanym na twardo jajkiem, pomidorkami koktajlowymi oraz prostym dressingiem z oliwy, soku cytrynowego i syropu klonowego.

Młodą soję warto dodawać do zup, potraw typu curry czy gulaszów. Świetnie smakuje z mięsem lub warzywami smażonymi w technice stir-fry (edamame dokładamy pod koniec obróbki, dzięki czemu zachowa ładny kolor). Dobrze komponuje się z ryżem oraz wszelkimi azjatyckimi makaronami.