Cebula - czy wiesz o niej wszystko?
Cebula to warzywo, które jest znane z intensywnego smaku i zapachu. Najczęściej wykorzystujemy je w kuchni do tworzenia zup, sosów albo jako dodatek do dań.
Cebula w polskiej kuchni
Cebula to warzywo, które jest znane z intensywnego smaku i zapachu. Najczęściej wykorzystujemy je w kuchni do tworzenia zup, sosów albo jako dodatek do dań. Rożne rodzaje to szeroki wachlarz kulinarnych możliwości. Warto pamiętać też o tym, że cebula to naturalny antybiotyk, który pomaga się rozprawić z wieloma dolegliwościami. Co warto wiedzieć na temat tego produktu i jak przyrządzić go w nietypowy sposób?
Marchewka w różnych odsłonach
Cebula jako dodatek czy główny składnik?
O kulinarną opinię na temat cebuli poprosiliśmy Dominikę Wójciak, zwyciężczynię ostatniej edycji Masterchef i autorkę książki "Warzywo".
- Cebula jako dodatek jest fenomenalna, a wręcz nie do zastąpienia. Nic tak nie podbije tak sosu, jak dodana na początku lekko podsmażona cebula - dodaje nie tylko zapachu, ale i słodyczy. Przygotowując liczne dania zaczynamy właśnie od podsmażenia tego warzywa na maśle lub oliwie. Podróżowanie nauczyło mnie jednak, że cebula może grać główną rolę w potrawie. Na północy Włoch miałam okazję jeść całe cebule długo pieczone, w oliwie z octem balsamicznym. Dzięki temu robi się miękka niczym pieczone jabłko, a karmelizowany ocet tworzy ciekawy sos. Takie przygotowanie sprawia, że z surowego, ostrego produktu, otrzymujemy delikatną wersję cebuli, która smakuje naprawdę wyjątkowo.
Marchewka w różnych odsłonach
Czerwona kontra biała
Cebula czerwona od zwykłej żółtej różni się nieznacznie. Jest jednak słodsza, zawiera więcej cukrów prostych i dlatego idealnie nadaje się np. do karmelizowania. Jej krojenie zazwyczaj nie wywołuje też łez - zawiera bowiem mniej enzymów, które wytwarzają drażniące nas opary. Cebula czerwona ma w sobie również antocyjany nadające jej purpurowy kolor.
Ta odmiana doskonale nadaje się do sałatek i smażenia, szczególnie w potrawach słodszych, typu indyjski chutney. Ciekawą formą cebuli czerwonej jest cebula krymska. Ma ona spłaszczony kształt, jakby dysku i jest trochę bardziej ostra niż zwykła czerwona. Cebula krymska nadaje prawdziwy smak np. sałatce greckiej, w której zawsze się powinna znajdować.
Marchewka w różnych odsłonach
Cebula czosnkowa
Ma nieco łagodniejszy smak i jest dużo lepiej tolerowana przez osoby, które posiadają wrażliwą wątrobę. Choć warzywo to powinno zostać docenione przede wszystkim przez osoby cierpiące na schorzenia układu pokarmowego, to w rzeczywistości mogą sięgać po nie wszyscy. W porównaniu ze zwykłą cebulą o żółtawym kolorze jest znakomicie tolerowana przez osoby borykające się ze wzdęciami czy z innymi problemami trawiennymi. Cebulę czosnkową można jeść na surowo lub smażoną. Nie należy natomiast jej gotować, gdyż wówczas traci swoje wartości prozdrowotne.
Marchewka w różnych odsłonach
Cebula perłowa
Najczęściej kupujemy je marynowane, ale w wielu przepisach - szczególnie w klasycznych francuskich recepturach - trzeba używać ich w dużych ilościach. I tu się pojawia problem - jak bowiem szybko obrać kilkadziesiąt małych cebulek, których łupinki trzymają się mocno? Sposób jednak istnieje - podobnie jak w przypadku pomidorów, moczymy cebulki we wrzątku i szybko oziębiamy. Łupinki odchodzą o wiele łatwiej. Cebulki perłowe używane są do sałatek i do duszenia. Nie rozpadają się i nie tracą swoich prozdrowotnych właściwości.
Marchewka w różnych odsłonach
Szalotka
Bardzo popularna jest też szalotka. Jeszcze kilkanaście lat temu w Polsce praktycznie nie do kupienia, dziś - nie do zastąpienia. Największym producentem tej cebuli w Europie jest Francja, która rocznie eksportuje około 6-8 tys. ton tej odmiany. Szalotkę uprawiają i doceniają jej wartość również mieszkańcy Azji, a zwłaszcza Indonezji i Tajlandii. Swój szczególny smak i zapach szalotka zawdzięcza obecności olejków, których jest więcej niż w cebuli zwyczajnej. Co ważne - olejki pachną tak samo nawet po usmażeniu, dlatego warto używać jej w potrawach smażonych i nie zamieniać na zwykłą cebulę.
Marchewka w różnych odsłonach
Właściwości cebuli
Rodzajów cebuli jest wiele, choć tak naprawdę większość z nich to odmiany jednego gatunku, czyli cebuli zwyczajnej. Najpospolitsza odmiana to tradycyjna cebula żółta, jaką znajdziemy w każdej polskiej kuchni. Działa jak środek wzmacniający trawienie i pobudzający apetyt. W 100 g zawiera jedynie 40 kcal, a w jej składzie znajdziemy sporą ilość witaminy A, B, C, krzemu i wapnia. Skutecznie oczyszcza z toksyn, chroni przed infekcjami i działa moczopędnie. Zawarte w niej związki mają właściwości bakteriobójcze, niszczą nawet bakterie oporne na działanie antybiotyków. Cebula jest jednak ciężkostrawna, dlatego też uważać na nią powinny dzieci i osoby starsze.
Marchewka w różnych odsłonach
Jak nie płakać przy krojeniu cebuli?
Podstawą jest dobry nóż - ostry będzie rozcinać jednym pociągnięciem cebulę, nie miażdżąc włókien, dzięki czemu ilość enzymu uwolnionego w czasie krojenia jest znacznie mniejsza. Warto również zamoczyć nóż w gorącej wodzie, co także zneutralizuje wydzielanie gazów wywołujących płacz. Można również zwilżyć całe warzywo lub po obraniu wstawić je na chwilę do lodówki - skuteczność enzymu tworzącego gaz jest niższa w niskich temperaturach.
Do przygotowywania np. konfitury z cebuli i krojenia sporej ilości tego produktu, Dominika Wójciak poleca założenie... okularków do pływania.
Marchewka w różnych odsłonach
Nietypowe zastosowanie cebuli
Cebula pomaga wyleczyć zarówno suchy, jak i mokry kaszel. Warto się zaopatrzyć w syrop cebulowy albo wykonać go samodzielnie. Przepis jest bardzo prosty: dwie posiekane drobno cebule zalewamy 10 łyżkami miodu i dodajemy sok z cytryny. Odstawiamy na dobę w ciepłe miejsce, następnie zlewamy przez sitko. Łyżka dodana do szklanki ciepłej wody to sprawdzone remedium przy początkowych stanach przeziębienia. Latem cebula nie tylko odstrasza owady, ale też niweluje ból i swędzenie po użądleniu na przykład przez osę. Medycyna ludowa poleca stosowanie kawałka surowej cebuli również w przypadku uciążliwego bólu ucha. Warzywo ma bowiem właściwości przeciwzapalne.
Marchewka w różnych odsłonach
Kolorowa sałatka z pomidorów i cebuli
Ta mała miseczka to skarbnica witamin oraz składników odżywczy. Połączenie kilku rodzajów pomidorków i cebuli, doprawione świeżo mielonym pieprzem i solą ziołową to propozycja sałatki do obiadu lub dodatku do pełnoziarnistych grzanek z twarożku.
Marchewka w różnych odsłonach
Faszerowana cebula
Jedno z najprostszych, a zarazem pysznych i ciekawych dań z cebulą w roli głównej. Obrane z wierzchniej warstwy cebule podgotowujemy, środek wydrążamy i siekamy. Następnie mieszamy z rozdrobnionym wędzonym łososiem, rozdrobnioną mozzarellą, parmezanem, natką pietruszki i bazylią, doprawiamy pieprzem i solą. Faszerujemy cebule, kropimy oliwą i posypujemy parmezanem. Pieczemy ok. 30 minut, aż ładnie się zarumienią.
Marchewka w różnych odsłonach
Francuska zupa cebulowa
Cebulowe krążki
Do przygotowania tej pysznej, ale kalorycznej przekąski potrzebne będzie: 2 duże cebule, 1 i 1/4 szklanki mąki pszennej, 1 łyżeczka soli, 1 jajko, szklanka mleka, 3/4 szklanki bułki tartej oraz olej do smażenia.
Cebule kroimy w plastry o grubości 0,5 cm i rozdzielamy je na krążki i odkładamy na kilka minut na talerz. W misce łączymy mąkę z solą oraz proszkiem do pieczenia i obtaczamy w takiej panierce krążki cebuli. Ponownie odkładamy je na talerz. Do naczynia (w którym znajduje się już reszta mąki z solą i proszkiem) wlewamy mleko, dodajemy rozbełtane jajko i wszystko razem mieszamy. Krążki zanurzamy w cieście, a następnie w bułce tartej, wysypanej na oddzielny talerzyk. Smażymy pierścienie cebuli w głębokim oleju przez 2-3 minuty, aż nabiorą złotego koloru. Wykładamy na papierowy ręcznik, aby usunąć nadmiar tłuszczu. Na końcu doprawiamy solą do smaku. Podajemy z majonezem, ketchupem lub czosnkowym dipem.
Magdalena Pomorska/WP Kuchnia
Marchewka w różnych odsłonach
