Blitva, czyli burak liściowy znad Morza Śródziemnego. Na Bałkanach to prawdziwy hit

Wszechobecna blitva była egzotyczna, tym bardziej że żaden z moich ówczesnych nauczycieli nie był w stanie podać mi jej polskiej nazwy. Była to połowa lat dziewięćdziesiątych i różnorodność warzyw na naszym rynku była jeszcze dość ograniczona.

Gdy trafiłam na uniwersytet w Zagrzebiu i przez wiele miesięcy stołowałam się w lokalnej stołówce – blitva bardzo szybko straciła całą swoją magię. Szczególnie ta osławiona blitva sa krumpirom (blitva z ziemniakami) stała się synonimem zimnych kartofli i rozgotowanych liści bez odrobiny smaku. Okazuje się jednak, że da się to odratować. Blitva oferuje bowiem wiele ciekawych możliwości i można ją z powodzeniem zastępować innymi liściastymi warzywami jak szpinak czy kapusta pak choi.

Blitva jest super popularna nie tylko w Chorwacji, ale i w Serbii, Bośni i w całym basenie Morza Śródziemnego. W Dalmacji najczęściej jest podawana z ziemniakami oraz grillowaną rybą lub kalmarami. I ta klasyczna blitva sa krumpirom też może być smaczna, trzeba tylko świetnych składników i odpowiedniego przygotowania.

Blitva z ziemniakami

Składniki:

• 800 g blitvy
• 4 duże ziemniaki
• sól
• pieprz
• 50 ml oliwy z oliwek
• 1-2 ząbki czosnku

Przygotowanie: blitvę oczyścić, odciąć od łodyżki (jeśli łodyżka jest gruba pokroić ją na mniejsze kawałki). Jeśli łodyżki są długie, połowę z długości można wyrzucić, żeby ich smak nie przeważał w daniu. Dobrze umyć. Gotować w dość słonej wodzie przez maksimum 10 minut, nie przykrywać garnka. Dobrze odcedzić i odcisnąć nadmiar wody. Ziemniaki obrać i pokroić w sporą kostkę lub ćwiartki (według uznania). Włożyć do zimnej wody i zagotować. Od zagotowania gotować jeszcze 20 minut. Dodać blitvę i posolić. Kiedy i ziemniaki i blitva zmiękną, odcedzić, przełożyć do miski, popieprzyć, i polać oliwą z oliwek. Dodać drobno posiekany czosnek.
Do dania można również dodać szczypiorek (wtedy bez czosnku!), gotowaną na parze cukinię, ugotowaną cieciorkę, lub nawet świeże pomidory pokrojone w ćwiartki. Latem świetnie się sprawdza z młodym bobem!

Blitva pojawia się również w innych wydaniach. Oto kilka mniej standardowych do niej podejść, w każdym może być zastąpiona innym liściastym warzywem.

Omlet z blitvą i serem

Składniki:

• 2 łyżki masła
• 2 ząbki rozgniecionego czosnku
• 100 g blitvy, ugotowanej na parze i posiekanej
• ostry sos chili
• 5 dużych jajek
• 3/4 szklanki tartego ostrego sera np cheddar
• sól, pieprz

Przygotowanie: w garnuszku rozpuścić masło na małym ogniu, dodać czosnek i smażyć przez chwilę (nie przypalić!). Dodać blitvę, przykryć i dusić aż zmięknie (około 4 min.). Dodać odrobinę sosu chili. Doprawić solą i pieprzem, przełożyć do miski. Rozbełtać jajka z 1/4 szklanki sera, solą i pieprzem. Rozpuścić 1/2 łyżki masła na patelni na średnim ogniu. Na patelnię wylać połowę mieszkanki jajecznej i smażyć aż jajka będą ścięte (podważać omlet szpatułką, by nieścięte jajka spłynęły pod spód i się ścięły) około 2 minut. Połowę blitvy rozłożyć na jajkach, posypać ¼ szklanki sera, złożyć omlet i po chwili przełożyć na talerz. Powtórzyć z pozostała połową jajek, blitvy i sera. Omlet przystroić pomidorkami. koktajlowymi

Blitva może służyć (i bardzo często służy!) jako nadzienie w tradycyjnych bałkańskich/śródziemnomorskich pitach. Wystarczy ciasto jufka, trochę twarogu i świetna zapiekanka gotowa!

Zapiekanka z blitvy i twarogu

Składniki:

• 300 g ciasta na burek (jufka)
• 300 g pełnotłustego twarogu
• 3 jajka
• 200 g blitvy
• Kwaśna śmietana
• Olej
• Sól, pieprz

Przygotowanie: warstwę ciasta rozłożyć w natłuszczonej formie, brzegi powinny zwisać poza formę tak, żeby można było nim przykryć nadzienie. W misce wymieszać twaróg, jajka, trochę śmietany, ugotowaną i pokrojoną blitvę, sól i pieprz. Wyłożyć nadzienie na ciasto. Pozostałe warstwy ciasta solidnie namoczyć/wysmarować mieszanką wody i oleju. Ciasto ułożyć na nadzieniu. Zakryć warstwą ciasta wystającą z foremki i posmarować wszystko wodą z olejem. Piec przez 45 min w 175 st.
W Serbii i Chorwacji blitva bardzo często ląduje w zupie i są to zupy często wymyślne np. z pieczoną rybą lub owocami morza. Ja jednak szczególnie polubiłam lekką, warzywną jej wersję z wyraźnym śródziemnomorskim rysem.

Zupa z blitvy

Składniki:

• 3 pokrojone w kostkę ziemniaki
• 500 g blitvy, pokrojonej w paski
• 4 ząbki czosnku
• 1 spora marchew
• 2 małe, pokrojone w piórka, czerwone cebule
• 1/2 łyżeczki świeżego rozmarynu
• 10 ml oliwy z oliwek
• Kostka drobiowa
• Według uznania: por naciowy, natka pietruszki, ugotowana soczewica

Przygotowanie: na oliwie z oliwek lekko podsmażyć cebulę i czosnek, uważać, żeby nie ściemniały. Dodać ziemniaki i marchew pokrojone w kostkę, wodę i bulion, posolić, popieprzyć i gotować około 20 minut. Dodać blitvę i świeże zioła. Gotować jeszcze przez kilka minut, żeby zmiękły. Do zupy można dodać inne warzywa, można ją również zmiksować i na talerzu dodać kawałki pieczonej ryby albo usmażone z czosnkiem krewetki.

W szczycie sezonu grzybowego można blitvę sparować również z grzybami leśnymi lub, przez cały rok, z pieczarkami. Oto prosta potrawka z delikatnym dalmatyńskim twistem. Może być podawana na ciepło z chlebem kukurydzianym lub schłodzona jako zimna przystawka.

Blitva z grzybami

Składniki:

• 700 g pieczarek lub grzybów leśnych
• 500 g blitvy
• Sól
• Oliwa z oliwek
• 1 cebula
• 1 ząbek czosnku
• 50g boczku
• 10 ml białego wina

Przygotowanie: umyć grzyby i pokroić w cienkie plasterki. Umyć blitvę i zblanszować w słonej wodzie, a następnie odcedzić i pokroić w spore kawałki. Na oliwie z oliwek podsmażyć posiekaną cebulę i czosnek, dodać grzyby i smażyć dalej. Pokroić boczek i dodać do grzybów. Wlać białe wino i gotować około 10 minut. Wymieszać kilka razy i dodać trochę wody, jeśli to konieczne.

Na Bałkanach blitva trafia też do wypieków. Szczególnie świetnie pasuje do mąki kukurydzianej jako np. dodatek do wytrawnych muffinek lub składnik wyśmienitych blitvowych bułeczek.

Kukurydziane bułeczki z blitwą

Składniki na ciasto:

• 125 g mąki pszennej
• 125 g mąki kukurydzianej
• 1 saszetka suszonych drożdży
• 100 ml kwaśnej śmietany
• 1 jajko
• 75 g twarogu
• Sól
• Szczypta cukru
• 25 g parmezanu

Nadzienie:

• 200 g blitvy
• 2 ząbki czosnku
• 2 łyżki twarogu
• 1 łyżka kwaśnej śmietany
• 2 łyżki parmezanu
• 50 g wędzonego sera
• Sól, pieprz, gałka muszkatołowa, chili, szczypiorek

Do posmarowania:

• 50 ml mleka
• Łyżka parmezanu

*Przygotowanie: * umyć blitvę usunąć łodyżki i blanszować przez kilka minut. Opłukać pod zimną wodą, dobrze odcedzić i odcisnąć. Drobno posiekany czosnek podsmażyć na odrobinie oliwy, dodać blitvę, pieprz i sól i smażyć jeszcze przez kilka minut, odstawić do ostygnięcia. Do zimnej blitvy dodać twaróg, śmietanę, parmezan, szczypiorek i pozostałe przyprawy. Dobrze wymieszać

Ciasto: połączyć obie mąki i dodać drożdże. Dodać mleko, śmietanę, sól, cukier i pozostałe składniki. Miksować z końcówkami do ciasta, aż wszystko dobrze się połączy. Ciasto wyłożyć na posypaną mąką stolnicę i jeszcze przez chwilę wyrabiać rękoma. Rozwałkować na kwadrat o grubości około 2-3 mm. Na cieście rozłożyć równomiernie nadzienie i zrolować na roladę. Roladę kroić na 2-3 centymetrowe kawałki i układać, w wysmarowanej blaszce, jeden obok drugiego. Odstawić do wyrośnięcia na 20 minut. Mleko wymieszać z parmezanem i posmarować bułeczki. Piec w 180 st. przez około 30 min.
Chcesz się pochwalić swoimi kulinarnymi osiągnięciami? Masz ciekawy przepis? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl