Ajapsandali – jak zrobić pyszny gruziński gulasz
Warzywa zajmują bardzo ważne miejsce w gruzińskiej kuchni, nieprzypadkowo uznawanej za jedną z najsmaczniejszych na świecie. Wśród tutejszych przysmaków znajdziemy między ajapsandali. Mimo egzotycznej nazwy jest to danie, które bez trudu przygotujemy z produktów dostępnych w polskich sklepach lub na targowiskach. Naprawdę warto!
Gruzja, zwana "perłą Kaukazu", słynie nie tylko z zabytków architektury, wspaniałej czarnomorskiej riwiery, gór pokrytych lodowcami i wiecznymi śniegami, lecz także z niezrównanej sztuki kulinarnej, mogącej konkurować z najlepszymi kuchniami świata.
"Sztuka kulinarna mogła rozwinąć się tak bujnie dzięki niezwykle sprzyjającym warunkom klimatycznym i geograficznym. Można powiedzieć bez przesady, że w Gruzji nie brak niczego. Na halach górskich, porosłych aromatyczną trawą, pasą się niezliczone stada bydła rogatego i owiec, dostarczające doskonałego soczystego mięsa. Na pochylonych ku słońcu zboczach ciągną się plantacje herbaty i cytrusów, dojrzewają słodkie winogrona i najwspanialsze na Kaukazie granaty, brzoskwinie, morele, grusze i jabłka. Doliny śródgórskie pokrywają ogrody, winnice i pola uprawne, gdzie dojrzewają pomidory, papryka, kabaczki, bakłażany i wiele aromatycznych roślin, bez których nie mogłaby się obejść kuchnia gruzińska" – zachwyca się Grażyna Strumiłło- Miłosz, autorka książki "Kuchnia gruzińska".
Nic dziwnego, że biesiadowanie zajmuje szczególne miejsce w tradycji tego pięknego kaukaskiego kraju, a miejscowe potrawy stanowią ważny element tożsamości dzisiejszych Gruzinów. Jedną z nich jest prosty, ale pyszny gulasz warzywny o wdzięcznej nazwie ajapsandali. Może być samodzielnym daniem albo znakomitym dodatkiem, np. do pieczonych lub grillowanych mięs.
Jak go przygotować?
Smacznego: przepis na Congee z warzywną wkładką
Bakłażan to podstawa
Istnieje mnóstwo wersji ajapsandali, każda gruzińska gospodyni przyrządza tę potrawę po swojemu, z rozmaitych składników warzywnych. Jeden jest jednak obowiązkowy. To bardzo lubiany na Kaukazie bakłażan, zwany też gruszką miłości (niegdyś uchodził za skuteczny afrodyzjak), jajkiem krzewiastym czy oberżyną.
To produkt o dużych walorach smakowych, ale również imponujących wartościach odżywczych. Wprawdzie bakłażan składa się w 90 proc. z wody, jednak resztę stanowią cenne witaminy (witamina C, witaminy z grupy B), minerały (potas, wapń, magnez) oraz inne związki organiczne, w tym odpowiadające za charakterystyczną fioletową barwę antocyjany – silne przeciwutleniacze stymulujące system odpornościowy, działające przeciwzapalnie, a także wpływające ochronnie na układ krwionośny. Badania naukowe wykazały, że te roślinne barwniki przeciwdziałają rozwojowi nowotworów (m.in. płuc, jelita grubego, żołądka) oraz pomagają w ich leczeniu, chociażby łagodząc dolegliwości związane z chemioterapią. Zmniejszają też ryzyko schorzeń serca i pozytywnie działają na wzrok.
Bakłażan stanowi solidne źródło białek, zwłaszcza argininy – aminokwasu, który jest cennym budulcem mięśni, znacznie podnoszącym naszą zdolność do wysiłku, przyspiesza także gojenie się ran.
W składzie gruszkowatego warzywa znajdziemy też sporo kwasu chlorogenowego wykazującego właściwości przeciwzapalne, antybakteryjne i żółciopędne, zmniejszającego również wchłanianie cukru z przewodu pokarmowego oraz poprawiającego wrażliwość tkanek na insulinę.
Adobe Stock Bakłażan to skarbnica błonnika pokarmowego, który wspomaga trawienie oraz obniża poziom "złego" cholesterolu LDL. Jego zaletą jest też niska kaloryczność – 100 g warzywa dostarcza zaledwie 20 kcal.
Przepis na ajapsandali
Do przygotowania ajapsandali potrzebujemy trzech średniej wielkości bakłażanów, dojrzałych i jędrnych. Na początku należy je umyć, pokroić w kostkę i krótko podsmażyć na oleju roślinnym, po czym przełożyć na talerz.
Następnie podsmażamy na patelni pokrojoną w kostkę cebulę (jedną dużą lub dwie średnie). Gdy się zezłoci dodajemy pokrojone w kostkę trzy średniej wielkości ziemniaki (najlepiej typu sałatkowego), podsmażamy kilka minut, po czym dorzucamy dwie papryki, także pokrojone w kostkę (najlepiej żółtą i czerwoną). Po kolejnych kilku minutach dodajemy dwa spore, dojrzałe pomidory (wcześniej sparzone, obrane ze skórki i pokrojone na mniejsze cząstki) oraz dwie łyżki przecieru pomidorowego. Dusimy przez 2-3 minuty.
Na koniec dodajemy podsmażonego bakłażana, 2-3 ząbki czosnku przeciśnięte przez praskę, posiekaną zieloną papryczkę chili oraz posiekaną świeżą zieleninę: natkę pietruszki, bazylię, kolendrę. Gulasz doprawiamy solą i pieprzem (może być czerwony), po czym dusimy pod przykryciem, aż wszystkie składniki, zwłaszcza ziemniaki, staną się odpowiednio miękkie. Nie zapominamy o mieszaniu potrawy.
Ajapsnadali serwujemy gorące.
