Ajapsandali – jak zrobić pyszny gruziński gulasz

Warzywa zajmują bardzo ważne miejsce w gruzińskiej kuchni, nieprzypadkowo uznawanej za jedną z najsmaczniejszych na świecie. Wśród tutejszych przysmaków znajdziemy między ajapsandali. Mimo egzotycznej nazwy jest to danie, które bez trudu przygotujemy z produktów dostępnych w polskich sklepach lub na targowiskach. Naprawdę warto!

Gulasz gruzińskiAjapsandali może być samodzielnym daniem albo znakomitym dodatkiem
Źródło zdjęć: © Adobe Stock | Oksana Bratanova

Gruzja, zwana "perłą Kaukazu", słynie nie tylko z zabytków architektury, wspaniałej czarnomorskiej riwiery, gór pokrytych lodowcami i wiecznymi śniegami, lecz także z niezrównanej sztuki kulinarnej, mogącej konkurować z najlepszymi kuchniami świata.

"Sztuka kulinarna mogła rozwinąć się tak bujnie dzięki niezwykle sprzyjającym warunkom klimatycznym i geograficznym. Można powiedzieć bez przesady, że w Gruzji nie brak niczego. Na halach górskich, porosłych aromatyczną trawą, pasą się niezliczone stada bydła rogatego i owiec, dostarczające doskonałego soczystego mięsa. Na pochylonych ku słońcu zboczach ciągną się plantacje herbaty i cytrusów, dojrzewają słodkie winogrona i najwspanialsze na Kaukazie granaty, brzoskwinie, morele, grusze i jabłka. Doliny śródgórskie pokrywają ogrody, winnice i pola uprawne, gdzie dojrzewają pomidory, papryka, kabaczki, bakłażany i wiele aromatycznych roślin, bez których nie mogłaby się obejść kuchnia gruzińska" – zachwyca się Grażyna Strumiłło- Miłosz, autorka książki "Kuchnia gruzińska".

Nic dziwnego, że biesiadowanie zajmuje szczególne miejsce w tradycji tego pięknego kaukaskiego kraju, a miejscowe potrawy stanowią ważny element tożsamości dzisiejszych Gruzinów. Jedną z nich jest prosty, ale pyszny gulasz warzywny o wdzięcznej nazwie ajapsandali. Może być samodzielnym daniem albo znakomitym dodatkiem, np. do pieczonych lub grillowanych mięs.

Jak go przygotować?

Smacznego: przepis na Congee z warzywną wkładką

Bakłażan to podstawa

Istnieje mnóstwo wersji ajapsandali, każda gruzińska gospodyni przyrządza tę potrawę po swojemu, z rozmaitych składników warzywnych. Jeden jest jednak obowiązkowy. To bardzo lubiany na Kaukazie bakłażan, zwany też gruszką miłości (niegdyś uchodził za skuteczny afrodyzjak), jajkiem krzewiastym czy oberżyną.

To produkt o dużych walorach smakowych, ale również imponujących wartościach odżywczych. Wprawdzie bakłażan składa się w 90 proc. z wody, jednak resztę stanowią cenne witaminy (witamina C, witaminy z grupy B), minerały (potas, wapń, magnez) oraz inne związki organiczne, w tym odpowiadające za charakterystyczną fioletową barwę antocyjany – silne przeciwutleniacze stymulujące system odpornościowy, działające przeciwzapalnie, a także wpływające ochronnie na układ krwionośny. Badania naukowe wykazały, że te roślinne barwniki przeciwdziałają rozwojowi nowotworów (m.in. płuc, jelita grubego, żołądka) oraz pomagają w ich leczeniu, chociażby łagodząc dolegliwości związane z chemioterapią. Zmniejszają też ryzyko schorzeń serca i pozytywnie działają na wzrok.

Bakłażan stanowi solidne źródło białek, zwłaszcza argininy – aminokwasu, który jest cennym budulcem mięśni, znacznie podnoszącym naszą zdolność do wysiłku, przyspiesza także gojenie się ran.

W składzie gruszkowatego warzywa znajdziemy też sporo kwasu chlorogenowego wykazującego właściwości przeciwzapalne, antybakteryjne i żółciopędne, zmniejszającego również wchłanianie cukru z przewodu pokarmowego oraz poprawiającego wrażliwość tkanek na insulinę.

Gruziński gulasz
© Adobe Stock

Bakłażan to skarbnica błonnika pokarmowego, który wspomaga trawienie oraz obniża poziom "złego" cholesterolu LDL. Jego zaletą jest też niska kaloryczność – 100 g warzywa dostarcza zaledwie 20 kcal.

Przepis na ajapsandali

Do przygotowania ajapsandali potrzebujemy trzech średniej wielkości bakłażanów, dojrzałych i jędrnych. Na początku należy je umyć, pokroić w kostkę i krótko podsmażyć na oleju roślinnym, po czym przełożyć na talerz.

Następnie podsmażamy na patelni pokrojoną w kostkę cebulę (jedną dużą lub dwie średnie). Gdy się zezłoci dodajemy pokrojone w kostkę trzy średniej wielkości ziemniaki (najlepiej typu sałatkowego), podsmażamy kilka minut, po czym dorzucamy dwie papryki, także pokrojone w kostkę (najlepiej żółtą i czerwoną). Po kolejnych kilku minutach dodajemy dwa spore, dojrzałe pomidory (wcześniej sparzone, obrane ze skórki i pokrojone na mniejsze cząstki) oraz dwie łyżki przecieru pomidorowego. Dusimy przez 2-3 minuty.

Na koniec dodajemy podsmażonego bakłażana, 2-3 ząbki czosnku przeciśnięte przez praskę, posiekaną zieloną papryczkę chili oraz posiekaną świeżą zieleninę: natkę pietruszki, bazylię, kolendrę. Gulasz doprawiamy solą i pieprzem (może być czerwony), po czym dusimy pod przykryciem, aż wszystkie składniki, zwłaszcza ziemniaki, staną się odpowiednio miękkie. Nie zapominamy o mieszaniu potrawy.

Ajapsnadali serwujemy gorące.

Wybrane dla Ciebie

Zanim pojawiła się cola, piliśmy litrami. Gasi pragnienie i uspokaja jelita
Zanim pojawiła się cola, piliśmy litrami. Gasi pragnienie i uspokaja jelita
Wpierają serce, regulują trawienie. Dorzuć do słoika z ogórkami albo zaparz jak herbatę
Wpierają serce, regulują trawienie. Dorzuć do słoika z ogórkami albo zaparz jak herbatę
Polacy się zajadają, bo myślą, że są zdrowe. Dietetyk nie pochwala takiego śniadania
Polacy się zajadają, bo myślą, że są zdrowe. Dietetyk nie pochwala takiego śniadania
Nie tylko kiszenie. Taką sałatkę robię na zimę z kapustą, idealna do kotletów
Nie tylko kiszenie. Taką sałatkę robię na zimę z kapustą, idealna do kotletów
Latem robię knedle bez ziemniaków. Są pyszne i wysokobiałkowe
Latem robię knedle bez ziemniaków. Są pyszne i wysokobiałkowe
Rozdrobnione warzywo wrzucam do wody. Po odcedzeniu mam najlepszy oprysk na chore ogórki
Rozdrobnione warzywo wrzucam do wody. Po odcedzeniu mam najlepszy oprysk na chore ogórki
To jedno z najzdrowszych mięs. Polacy wciąż mają opory, aby je jeść
To jedno z najzdrowszych mięs. Polacy wciąż mają opory, aby je jeść
Najzdrowsze grzyby. Zwłaszcza seniorzy powinni zajadać
Najzdrowsze grzyby. Zwłaszcza seniorzy powinni zajadać
Wymiata toksyny z organizmu jak miotełka. Latem jest najzdrowsza i najsmaczniejsza
Wymiata toksyny z organizmu jak miotełka. Latem jest najzdrowsza i najsmaczniejsza
W upały pijemy ją litrami. Nie mamy świadomości, że działa jak trucizna
W upały pijemy ją litrami. Nie mamy świadomości, że działa jak trucizna
Większość myśli, że są zdrowe. Dietetyk załamuje ręce, kiedy Polacy sięgają po te produkty
Większość myśli, że są zdrowe. Dietetyk załamuje ręce, kiedy Polacy sięgają po te produkty
Gdy zobaczę w sklepie, od razu ją kupuję. Reguluje ciśnienie i pomaga stracić zbędne kilogramy
Gdy zobaczę w sklepie, od razu ją kupuję. Reguluje ciśnienie i pomaga stracić zbędne kilogramy