Melisa - zastosowanie, właściwości i działanie zioła
Melisa znana jest powszechnie jako ziele o działaniu uspokajającym. Nie jest to jednak jedyna właściwość tej rośliny – może się ona bowiem okazać bardzo przydatna np. przy różnych dolegliwościach żołądkowych lub w trakcie bolesnych miesiączek. Niektórzy wykorzystują ją również w szeroko pojętej sztuce kulinarnej. Do czego jeszcze używa się melisy? Sprawdź wszystkie właściwości i zastosowania tego aromatycznego zioła.
Medyczne właściwości melisy były już wykorzystywane ponad dwa tysiące lat temu. Grecy używali tej rośliny do wytwarzania preparatów, które stosowano do poprawy samopoczucia oraz przywrócenia sił. Silny cytrynowy aromat rośliny sprawiał, że roślinę dodawano do kąpieli, w celu nadania ciału miłego zapachu. W czasach średniowiecznych melisę bardzo często hodowano w przyklasztornych ogródkach. Mnisi wytwarzali z niej specjalne nalewki, które pomagały zwalczać różnorodne dolegliwości głowy, żołądka oraz serca. W celach leczniczych melisy używali też dawni Arabowie. Napar z zioła pomagał im łagodzić stany lękowe oraz objawy depresji. Dziś roślina ta również stosowana jest w medycynie tradycyjnej, szczególnie jako naturalny środek uspokajający.
Melisa – ogólna charakterystyka rośliny
Melisa lekarska (łac. Melissa officinalis) to bylina z rodziny jasnotowatych, występująca dziko na terenie Afryki Północnej, Europy Południowej oraz środkowo-zachodniej Azji. Uprawy rośliny spotkać można obecnie niemal na całym świecie. Melisa preferuje żyzne wilgotne gleby o dużej zawartości próchnicy. Ziele lubi stanowiska nasłonecznione, jednak równie dobrze można hodować je w cieniu. Bylina kwitnie od maja do października. Melisa osiąga wysokość około 50 centymetrów. Roślina wyróżnia się gęsto usadowionymi liśćmi o charakterystycznej chropowatej strukturze oraz bardzo intensywnym cytrynowym aromacie. To właśnie liście stanowią najcenniejszą część zioła. Zarówno świeże, jak i wysuszone, wykorzystywane są w kuchni oraz w medycynie naturalnej. W okresie kwitnięcia melisa wypuszcza niewielkich rozmiarów kwiaty o barwie białej lub jasnożółtej.
Lecznicze właściwości melisy
Przede wszystkim melisa stosowana jest jako naturalny środek uspokajający. Herbata zaparzona z liści rośliny skutecznie łagodzi objawy pobudzenia nerwowego, długotrwałego stresu, nerwicy i innych podobnych schorzeń. Kojące działanie zioła wykorzystuje się także w walce z bezsennością (szczególnie, jeśli może mieć ona podłoże na tle nerwowym). Gorący napój z liści melisy pomaga również pozbyć się uciążliwych bólów migrenowych oraz zniwelować objawy przewlekłego zmęczenia organizmu. Uspokajające działanie rośliny jest efektem zawartych w niej olejków eterycznych, bogatych między innymi w cytral, kwas rozmarynowy i kariofilen. Melisa wykazuje też korzystne działanie dla naszego układu pokarmowego – skutecznie łagodzi uczucie niestrawności, pobudza odpowiednie narządy do produkcji żółci, rozluźnia spięte mięśnie gładkie jelit, zmniejsza gazy, a także przynosi ukojenie przy zatruciach. Ziele wpływa korzystnie również na pamięć i koncentrację, łagodzi bolesne miesiączki, wzmacnia serce i układ krwionośny, zwalcza
niektóre wirusy i bakterie oraz wykazuje działanie przeciwzapalne. Liście melisy przyniosą też ukojenie po ukąszeniu niektórych owadów (np. komara).
Warto wiedzieć, że ziele znajduje zastosowanie w przemyśle kosmetycznym. Melisa bardzo często wchodzi w skład różnych preparatów poprawiających kondycję włosów i cery. Płukanki z rośliny szczególnie zaleca się osobom uskarżającym się na nadmiernie przetłuszczającą się skórę.
Zastosowanie melisy w kuchni
W sztuce kulinarnej melisę wykorzystuje się w celu nadania potrawom nutki orzeźwienia. Najczęściej przygotowuje się z niej różnego rodzaju napoje – herbaty, drinki (np. Tequila Sunrise)
, likiery, toniki, lemoniady, sorbety itp. Melisę można również dodać do rozmaitych sałatek (szczególnie owocowych), zup i twarogów. Nic nie stoi na przeszkodzie, by zielem doprawić też ryby, cielęcinę, wołowinę oraz drób. Suszona melisa dodawana jest także do potraw na bazie jajek i marynat. Świeże liście rośliny bardzo często stanowią element dekoracyjny potraw. Warto pamiętać jednak, by przyprawę dodawać na samym końcu gotowania. W przeciwnym razie bardzo szybko straci ona swoje wszystkie walory smakowe i zapachowe.
Do czego warto dodać melisę? • [ Ziołowa lemoniada ]( http://kuchnia.wp.pl/lemoniada-ziolowa-6063436360635009c )
• Herbata
• Tonik „Eau des Carmes"
• Marynata do mięsa
• Sernik na zimno z galaretką i owocami
• Sałatka owocowa
• Lody cytrynowe
• Krem z dyni
Czy wiesz, że…?
Melisa uznawana jest za roślinę bardzo miododajną. Widać to w samej nazwie zioła – w języku łacińskim mel oznacza właśnie „miód”, a grecka melitta to „pszczoła”. W Polsce melisy używano do zwabienia pszczół do uli. Stąd też w rodzimej tradycji ludowej można spotkać się z takimi określeniami rośliny, jak rojownik lub pszczelnik. W mitologii greckiej imię Melisa nosiła jedna z nimf. Została ona zamieniona przez Zeusa w pszczołę za swoją nachalność. Po jej śmierci z owada wyrosła aromatyczna roślina.
Wojciech Chentkiewicz
