Wielki Tydzień - przygotowanie do świąt

Niedziela palmowa to ostatnia niedziela przed Wielkanocą. Obchodzona jest na pamiątkę przybycia Jezusa do Jerozolimy, gdzie przywitano go tłumnie i niezwykle radośnie. Jednak to katolickie święto nie do końca jest radosne, rozpoczyna bowiem tydzień żałoby i zadumy nad śmiercią Chrystusa. W Niedzielę Palmową ma miejsce obrzęd poświęcenia palm i uroczysta procesja dookoła kościoła. Poświęcone palmy wierni zabierają do domu i wieszają zazwyczaj pod krzyżem, ma to przypominać o zwycięstwie Chrystusa nad śmiercią i zapewnić błogosławieństwo domownikom.

Te trzy dni są poświęcone sakramentowi pojednania. Symbolizują czas, który Chrystus spędzał na nauczaniu swych uczniów w Świątyni. Wielki Poniedziałek, Wtorek i Środa to dni, które nie wyróżniają się specjalnymi obrzędami liturgicznymi, choć w tym okresie nastąpiły ważne momenty dla Chrześcijan - Chrystus przepowiedział wówczas zniszczenie Jerozolimy, koniec świata i swoje Zmartwychwstanie. W Wielką Środę Judasz zawarł pakt z radą żydowską i zdradził Jezusa, w ten sposób zapoczątkowując wydarzenia, które świętujemy podczas Wielkiej Nocy.

Wielki Czwartek nazywa się również świętem kapłanów, ponieważ to właśnie tym dniu, w czasie Ostatniej Wieczerzy został ustanowiony sakrament kapłaństwa. W Wielki Czwartek biskup obmywa nogi dwunastu kapłanom, jest to nawiązanie do gestu Pana Jezusa, który obmył nogi dwunastu apostołom. Podczas uroczystej mszy dokonuje się również obrzęd święcenia olejów, które przez cały rok będą służyły do szafowania sakramentu: chrztu, bierzmowania i namaszczenia chorych. Pod koniec mszy w Wielki Czwartek ogołocony zostaje ołtarz, milkną w kościele wszystkie dzwonki (aż do czasu zmartwychwstania), a odzywają się drewniane kołatki, symbolizujące zdradę Judasza.

To jedyny dzień w roku, w którym nie odprawia się mszy. Wieczorem wierni spotykają się w świątyni na uroczystej adoracji Krzyża Świętego, poprzedzonej liturgią słowa. Nastrój Wielkiego Piątku podkreśla obnażony ołtarz, wygaszone świece i cisza, której nie zakłóca dźwięk dzwonów. Liturgia Męki Pańskiej rozpoczyna się również w ciszy, bez śpiewu: kapłan leży krzyżem, pogrążony w modlitwie. Potem kapłan procesyjnie wnosi Krzyż, a modląc się trzykrotnie, oddaje pokłon ukrzyżowanemu i tu następuje adoracja, która po Komunii św. trwać będzie przez całą noc, aż do Rezurekcji. Najświętszy Sakrament przenoszony jest z „ciemnicy" do Grobu Pańskiego.

W Wielki Piątek obowiązuje post ścisły, nie tylko jakościowy, ale również ilościowy. Dawniej tradycja nakazywała powstrzymywać się przez cały dzień od jedzenia i od picia, a w domach zasłaniano wszystkie lustra i obrazy, zatrzymywano nawet wskazówki zegarów.

W ten dzień trwa całodniowa adoracja wiernych przy grobie zmarłego Chrystusa. W ciągu dnia wierni przychodzą z koszyczkami w celu poświęcenia pokarmów.

Wielkanoc zaczyna się w ten dzień po zachodzie słońca. Rozpoczyna ją liturgia światła. Przed kościołem kapłan święci ogień, od którego zapala się Paschał (duża woskowa świeca symbolizująca zmartwychwstałego Chrystusa.) Na paschale kapłan robi znak krzyża i umieszcza na nim pięć czerwonych gwoździ, symbolizujących rany Jezusa oraz aktualną datę. Potem Paschał wniesiony zostaje do świątyni, a wierni zapalają od niego swoje świece przekazując sobie światło. Tej nocy po prawie 50 dniach powraca uroczysty śpiew „Alleluja".

Tego dnia święcona jest również woda. Wigilia Paschalna kończy się Eucharystią i procesją rezurekcyjną. Dawniej procesja obchodziła również cmentarz, który zwyczaj był blisko kościoła. W Polsce ze względów praktycznych procesja rezurekcyjna nie odbywa się w Noc Zmartwychwstania, ale przenoszona jest na niedzielny poranek.