Zalewajka
Kuchnia świętokrzyska łączy w sobie tradycję chłopską i szlachecką z domieszką tradycji żydowskich. Podstawowymi składnikami są: kasza, kapusta, ziemniaki oraz mleko. W ramach cyklu "Sentymentalny wtorek" pragniemy na talerzu przybliżyć wam tę część regionu.
To tradycyjna zupa wiejska zawierająca ugotowane, pokrojone w kostkę ziemniaki zalane przygotowanym osobno czystym żurem z zakwasu chlebowego. Dzięki swej prostocie zalewajka rozpowszechniła się w Kielcach, skąd na przełomie XIX i XX wieku wraz z migrującą ludnością pojawiła się w Zagłębiu Dąbrowskim.
Pokrzywianka
Pokrzywianka, czyli zupa z pokrzyw. Przepis pochodzi z okolic Nowej Huty, a więc z serca Gór Świętokrzyskich. Wystarczy zagotować 2 litry wody, wrzucić pokrzywę i gotować ok. 2 min. Osączyć na sitku i pokrzywę drobno posiekać. Na patelnię wlać olej i smażyć czosnek pokrojony w plastry, dorzucić pokrzywę i dusić ok. 5 min dolewając wody z pokrzywy. Następnie dodać dwa jajka, rozmieszać i wsypać mąkę. Dolać ok. 1/2 szklanki wody z pokrzywy i zagotować.
Parzybroda
Parzybroda to regionalna wiejska potrawa charakterystyczna dla Kielecczyzny. Jest z utłuczonych gotowanych ziemniaków zmieszanych z ugotowaną kapustą kiszoną, omaszczonych skwarkami świeżo wytopionymi ze słoniny. Jednogarnkowy obiad podajemy na gorąco. Istnieje również wariant ze słodką kapustą gotowaną razem z ziemniakami.
Zmiocarz
Zmiocarz nazywany jest też pasztetem z ziemniaków. Zapewne bieda świętokrzyskich wsi była powodem powstania takiej odmiany pasztetu. Należy wiedzieć, że potrawy mięsne gościły na wiejskich stołach tylko na święta. Do pasztetu potrzebujesz jedynie: 2 kg ziemniaków, 3 cebule, 2 łyżki mąki ziemniaczanej i pszennej, 2 jajka, sól i pieprz.
Kugiel z Czermna
Kugiel to placek ziemniaczany z zapieczonymi w środku kawałkami mięsa. Obecnie jest potrawą powszechnie znaną zwłaszcza wśród mieszkańców Czermna. Pierwotnie jednak był potrawą żydowską, formowaną w kształcie kuli. Kugiel jedzony jest bezpośrednio po przyrządzeniu lub następnego dnia po wychłodzeniu i ponownym podsmażeniu porcji.