Prażona cebula – co wiedzieć przed zakupem?

Cebula to jedno z podstawowych warzyw niemal w każdej kuchni świata. Była uprawiana już w starożytnym Egipcie, a o jej ówczesnym znaczeniu świadczy fakt, że znalazła się na czele spisu zakupów dla budowniczych piramidy Cheopsa, utrwalonego na słynnej budowli. W antycznej Grecji uznawano ją za świętą roślinę, a aromatyczne główki uchodziły za symbol porządku panującego we wszechświecie.

Na terenie dzisiejszej Polski cebula pojawiła się prawdopodobnie około XII wieku, w kolejnych stuleciach stała się bardzo ważnym produktem kulinarnym i do dziś nie straciła na znaczeniu – statystyczny mieszkaniec naszego kraju zjada rocznie około 8 kilogramów tego warzywa. Jego zaletą jest niezwykła uniwersalność, dzięki której stanowi składnik niezliczonej ilości potraw.

Cebulę można przetwarzać na rozmaite sposoby. Jednym z ciekawszych jest prażenie. Przetworzone w ten sposób warzywo wzbogaca smak hot-dogów, burgerów czy zapiekanek (ziemniaczanych lub makaronowych). Świetnie sprawdza się na kanapkach, nawet zwykła kromka chleba posmarowana masłem, po dodaniu prażonej cebulki nabierze atrakcyjności.

Chrupiącym produktem warto posypać pierogi albo pyzy z mięsem. Znakomicie pasuje do jajecznicy, gulaszów, rozmaitych farszów, zup i sosów. Nada chrupkości sałatce czy domowemu pieczywu (warto dodać ją do ciasta). Tak przetworzoną cebulę można jeść także bezpośrednio, zamiast chrupek albo chipsów.

Prażoną cebulę bez problemu kupimy niemal w każdym sklepie spożywczym, jednak wcześniej warto zapoznać się ze składem produktu. Tego typu wyroby różnią się m.in. zawartością cebuli – niekiedy jest jej nawet 80 proc., w innych przypadkach – poniżej 70 proc. Oczywiście im wyższy ten wskaźnik, tym lepiej.

Dalsze miejsca na liście zajmują: mąka pszenna i tłuszcz roślinny. Pierwszy z tych składników nie budzi większych kontrowersji, drugi zasługuje na głębszą analizę. Sklepowa cebula prażona zawiera zwykle olej palmowy, często jednak w postaci utwardzonej, stanowiącej bogate źródłem tzw. tłuszczów trans, które znacząco zwiększają ryzyko schorzeń serca (choroby niedokrwiennej, miażdżycy), obniżają stężenie "dobrego" cholesterolu HDL i podwyższają poziom "złego" LDL, sprzyjają gromadzeniu się tkanki tłuszczowej na brzuchu, a także wywołują insulinooporność, a w konsekwencji – cukrzycę typu 2. Dlatego warto wybierać produkty mające w składzie nieutwardzony olej palmowy.

Lepiej też sięgać po prażoną cebulę bez znaczącego dodatku soli, której Polacy i tak nadużywają – jak wynika ze statystyk, przeciętny mieszkaniec naszego kraju spożywa każdego dnia ponad 10 gramów chlorku sodu. Tymczasem według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dzienna dawka nie powinna przekraczać 5 g (jedna płaska łyżeczka).

Nadmiar soli w diecie zwiększa ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego (nawet u dzieci, których matki w okresie ciąży nadużywały przyprawy), udaru mózgu oraz rozwoju innych chorób układu sercowo-naczyniowego. Grozi osteoporozą, chorobami nerek czy nowotworem żołądka. Brytyjskie Ministerstwo Zdrowia szacuje, że redukcja soli o 1 g na dzień mogłaby zapobiec 7 tysiącom zgonów.

Jeśli nie mamy zaufania do sklepowych produktów, pyszną cebulę prażoną możemy bez trudu przygotować w domu. Potrzebujemy 4-5 dorodnych, świeżych i pozbawionych śladów zepsucia główek. Do prażenia nadaje się zarówno najpopularniejsza cebula żółta, jak i inne odmiany, np. cebula czosnkowa czy dymka.

Cebulę kroimy w drobną kostkę, po czym posypujemy niewielką ilością soli oraz ewentualnie ulubionych przypraw (np. oregano lub curry) i odstawiamy na godzinę. Następnie obtaczamy w mące (2-3 łyżki), znów odstawiamy, tym razem na kwadrans.

Na patelni rozgrzewamy olej rzepakowy (250 ml) i dodajemy cebulę. Prażymy na średnim ogniu, często mieszając, aż do zrumieniania. Na koniec cebulę przekładamy na ręczniki papierowe, by dobrze odsączyć z tłuszczu. Po wystudzeniu przekładamy do wyparzonego słoika, w którym możemy ją przechowywać nawet 2 tygodnie.