Ewa Wachowicz: Typowe dla Małopolski potrawy na wigilijnym stole. Nie może ich u mnie zabraknąć!
Mieszkam w Małopolsce, a tutaj w większości domostw istnieje tak zwana "baza" dań Wigilijnych. To potrawy, które po prostu muszą znaleźć się na świątecznym stole. Od przystawek, przez dania główne aż po desery. O jakich mowa i dlaczego warto je przyrządzić?
Przystawki - ważny element na świątecznym stole
Moja wieczerza wigilijna rozpoczyna się od podania przystawek. Królują potrawy z ryb: śledzi czy karpi. Najczęściej przygotowuję karpia po żydowsku. Smakuje doskonale, dlatego zachęcam każdego z was do wypróbowania poniższego przepisu.
Karp po żydowsku - przepis
Składniki:
- 2 karpie
- 500 g cebuli
- 3 łyżki cukru
- 2 liście laurowe
- ziele angielskie
- 100 g rodzynek
- 100 g migdałów bez skórki
- pieprz
- 50 g żelatyny
Przygotowanie:
- Cebule pokroić, zalać 2 1/2 l wody, posolić, dodać 3 łyżki cukru. Postawić na kuchence.
- Podczas gotowania wrzucić głowy i ogony, gotować do miękkości. Następnie wyjąć z wywaru. Do garnka wrzucić rybę podzieloną na dzwonka. Gotować ok. 30 minut na bardzo wolnym ogniu.
- Wystudzić, przełożyć do głębokich półmisków (z karpia można wyjąć największe ości). Wywar przelać przez sito do drugiego naczynia, cebule przetrzeć.
- Wrzucić namoczone rodzynki oraz migdały, zagotować. Następnie zdjąć z ognia, dodać żelatynę rozpuszczoną w odrobinie wywaru, doprawić pieprzem.
- Dzwonka zalać, przykryć, przestudzić i włożyć do lodówki. Podawać, gdy galareta stężeje.
Po przystawkach czas na zupę. Moja bratowa podaje grzybową, ja zaś zwykle stawiam na barszcz czerwony z uszkami. Aby miał on wyjątkowy i wyrazisty smak, kilka dni wcześniej robię zakwas buraczany. Taka baza, na którą przepis poniżej, pozwala na ugotowanie pysznego barszczu wigilijnego.
Zakwas na barszcz. Świąteczny przepis
Zakwas z buraków - przepis
Składniki:
- 1 kg buraków ćwikłowych
- 3 l wody
- 1 łyżeczka kminku
- 30 g korzenia chrzanu
- 1 główka czosnku
- 3 łyżeczki soli
- szczypta cukru
- 1 kromka chleba razowego
Przygotowanie:
- Buraki obrać i pokroić na kawałki.
- Przełożyć do słoika lub kamionki, zalać letnią przegotowaną wodą. Dodać kminek, chrzan, czosnek, sól, cukier i kromkę chleba.
- Odstawić pod przykryciem na 3-6 dni.
Klasyczny barszcz czerwony:
- 100 g suszonych grzybów włoszczyzna (bez kapusty)
- 2 liście laurowe
- 5 ziaren ziela angielskiego
- 5 ziaren pieprzu
- 2 ząbki czosnku
- natka pietruszki
- zakwas z buraków
- cukier, sól
- ½ cytryny
Przygotowanie:
- Przygotować wywar z suszonych grzybów i warzyw (grzyby uprzednio namoczyć). Przyprawić liśćmi laurowymi, ziarnami pieprzu i zielem angielskim.
- Ugotować. Przecedzić. Czosnek przecisnąć przez praskę na gazę, zawiązać, wycisnąć sok do sklarowanego wywaru (pod koniec można też zanurzyć w bulionie całe zawiniątko).
- Dodać zakiszony barszcz. Dosmaczyć solą, cukrem i sokiem z cytryny - zupa powinna być słodko-kwaśna.
- Podgrzać, ale nie dopuścić do wrzenia, bo barszcz straci kolor.
- Barszcz podaję z uszkami, które oczywiście lepię osobiście.
Jedno z dań głównych, a na pewno potrawa, której nie może zabraknąć, to smażone dzwonka z karpia. Przepis jest bardzo prosty - pamiętajcie jednak, by postępować zgodnie z poniższymi instrukcjami.
Smażony karp - przepis
- 2 karpie
- mąka
- oliwa i masło do smażenia
- cebula do przełożenia ryby
Przygotowanie:
- Sprawionego karpia podzielić na dzwonka.
- Włożyć do miski, przełożyć cebulą, odstawić na noc w chłodne miejsce.
- W Wigilię rybę wyjąć z cebuli, posolić, obtoczyć w mące, po czym usmażyć z obu stron na oliwie z dodatkiem masła.
Karp najlepiej smakuje z dodatkiem ziemniaków i kapusty z grzybami. By ziemniaki były smaczniejsze, gotuje je nie w samej wodzie, ale w wodzie z mlekiem (pół na pół) razem z obraną cebulą.
Moi domownicy to fani pierogów w każdej niemal odsłonie. Ruskie, z serem na słodko, z suszoną śliwką albo kapustą i grzybami – opcji jest naprawdę bardzo dużo. Zwykle decydujemy się na zestaw wytrawnych, a na deser zajadamy się tymi na słodko.
Wśród głównych dań obowiązkowo znaleźć musi się też kasza z grzybami. Jej wykonanie jest proste, za to smak, zwłaszcza podczas Świąt Bożego Narodzenia, po prostu wyjątkowy!
Kasza z grzybami - przepis
- 500 g kaszy jęczmiennej perłowej
- 150 g suszonych grzybów
- 3 łyżki masła sól
Przygotowanie:
- Grzyby zalać wrzątkiem i odstawić na noc. Namoczone grzyby wyłowić i włożyć do kaszy.
- Delikatnie zlać wodę spod grzybów (tak, by cały osad pozostał w garnku) i zalać nią kaszę. Dodać masło. Uzupełnić wodą do poziomu 2 cm powyżej kaszy. Posolić do smaku.
- Gotować na małym ogniu, aż kasza wchłonie cały płyn (ok. 20 minut). Uważać, by się nie przypaliła. W razie potrzeby dolać wodę.
- Podawać z wiórkami chłodnego masła.
“Łącznik” pomiędzy daniami głównymi daniami a deserem, to łazanki z makiem i rodzynkami.
Łazanki z makiem
- 250 g makaronu łazanki
- 1 łyżka masła
- cukier
- cukier waniliowy
Farsz:
- 2 łyżki masła
- 300 g maku
- mleko do zaparzenia
- ¼ kostki masła
- 1 garść orzechów włoskich
- 1 garść migdałów
- 1 garść rodzynek
- 1 garść fig suszonych
- 1 garść suszonych moreli
- 2 łyżki miodu
- 1 łyżka cukru waniliowego
Przygotowanie:
- Mak zaparzyć gorącym mlekiem. Po ok. 30 minutach przepuścić dwa razy przez maszynkę do mielenia mięsa.
- Na patelni rozpuścić masło. Dodać posiekane orzechy i migdały, lekko przesmażyć. Dorzucić namoczone rodzynki, pokrojone w kostkę morele oraz figi.
- Dodać zaparzony i zmielony mak. Posłodzić miodem. Dodać cukier waniliowy.
- Makaron ugotować. Odcedzić, przelać zimną wodą i polać zezłoconym masłem. Wymieszać z farszem.
Oczywiście, jeśli chodzi o deser, to jest w czym przebierać. Różnego rodzaju ciasta oraz ciasteczka (w tym także pierniczki) jemy przez wszystkie świąteczne dni. Wszak podczas świąt kalorie się nie liczą! Jak święta, to koniecznie kompot z suszu. Istnieją tacy, którzy uwielbiają jego smak i ci, którzy za nim nie przepadają. Osobiście zachęcam was do samodzielnego wykonania takiego trunku, bo jest bardzo zdrowy, a najlepiej smakuje właśnie podczas Wigilii.
Zobacz też:
