Witaminy rozpuszczalne w wodzie - właściwości, co stanowi ich źródło?

Niewiele osób wie, że witaminy zostały odkryte i nazwane przez polskiego biochemika Kazimierza Funka w 1912 roku. Są to związki organiczne, pochodzące z różnych źródeł, najczęściej pokarmowych. Wytwarzane są głównie przez rośliny oraz niektóre bakterie.

Witaminy zwykle nie są wytwarzane przez ludzkie i zwierzęce organizmy (z pewnymi wyjątkami, jak np. witamina D)
, przez co muszą być dostarczane z pożywieniem. Są niezbędne do codziennego funkcjonowania, ponieważ jako części enzymów, regulują szereg procesów zachodzących w organizmach żywych.

Witaminy nie są źródłem energii i nie podlegają trawieniu. Jako związki drobnocząsteczkowe, wchłaniane są bezpośrednio do krwi. Niektóre witaminy mogą być syntetyzowane w ciele człowieka przez znajdujące się w nim mikroorganizmy, znajdujące się w jelitach. Są to: witamina K oraz witaminy z grupy B.

To, jakich konkretnie witamin potrzebujemy i w jakich ilościach zależy od takich czynników, jak:

• płeć;
• wiek;
• stan fizjologiczny (ciążą, karmienie piersią, aktualne choroby);
• ciężar ciała;
• styl życia;
• przyjmowane leki.

W niektórych sytuacjach dostarczane witaminy wchłaniają się w mniejszym stopniu. Ma to miejsce m.in.:

• zakażeniach pasożytniczych (np. tasiemiec);
• chorobach układu pokarmowego;
• przyjmowaniu zbyt dużych ilości alkoholu.

Witaminy możemy podzielić na rozpuszczalne w wodzie i rozpuszczające się w tłuszczach. Podstawowa różnica między nimi polega na tym, że rozpuszczalne w wodzie wydalane są razem z moczem i nie da się ich przedawkować, w przeciwieństwie do tych rozpuszczalnych w tłuszczu.

Do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczu zaliczamy A, D, E oraz K. Wchłaniają się przez cząsteczki tłuszczu przemieszczające się poprzez jelito cienkie, skąd trafiają do krwi. Przechowywane i gromadzone są w organizmie, w czasie gdy nie są potrzebne, zwykle w tkankach tłuszczowych i w wątrobie. Każda z wyżej wymienionych witamin pełni różne role.

Witamina A odpowiada za m.in.:

• wzrost kości;
• poprawa wzroku;
• wzmocnienie odporności;
• produkcję nowych komórek.

Witamina D ma wpływ na:

• wzmocnienie odporności;
• wzrost kości;
• regulację poziomu cukru we krwi;
• zdrowe serce.

Witamina E między innymi:

• przyspiesza gojenie się ran;
• wzmacnia układ odpornościowy;
• pełni funkcję ochronną przed uszkodzeniami;
• poprawia krążenie krwi.

Witamina K bierze udział w:

• ma wpływ na krzepnięcie krwi;
• jest konieczna do mocnych kości;
• pozytywnie działa na układ sercowo-naczyniowy.

Reszta witamin rozpuszcza się w wodzie, a więc również w ludzkim ciele. Organizm nie jest w stanie ich magazynować, stąd też należy je regularnie dostarczać wraz z pożywieniem. Ich nadmiar jest usuwany z moczem lub zwyczajnie zużywany.

Witaminy rozpuszczalne w wodzie to: C i wszystkie z grupy B. Do rozpuszczalnych zaliczamy dodatkowo witaminę A w postaci beta-karotenu, która także rozpuszcza się w wodzie.

Witamina C:

• wzmacnia układ odpornościowy;
• zwalcza wolne rodniki, dzięki czemu chroni skórę przed efektami starzenia;
• poprawia krążenie krwi.

Witamina B1 - Tiamina

• pomaga utrzymać w zdrowiu serce i układ nerwowy.

Witamina B2 - Ryboflawina

• potrzebna jest do wzrostu komórek i tworzenia czerwonych krwinek;
• ma pozytywny wpływ na funkcjonowanie mięśni, serca, nerwów;
• ma zastosowanie również jako barwnik żywności.

Witamina B3 - Niacyna

• wspomaga pracę układu sercowo-naczyniowego i nerwowego;
• wzmacnia skórę, oczy oraz włosy;
• bierze udział w przetwarzaniu pokarmu w energię.

Witamina B5 - Kwas pantotenowy

• wspomaga przemianę materii;
• bierze udział w przetwarzaniu pokarmu w energię;
• jest pomocna w ogólnym rozwoju i wzroście organizmu;
• ma duże znaczenie w produkcji czerwonych krwinek;
• wspomaga nadnercza.

Witamina B6 - Pirodoksyna

• zapewnia prawidłowe funkcjonowanie mózgu;
• korzystnie działa na układ krążenia;
• pomocna w produkcji hormonu szczęścia - serotoniny;
• wspomaga prawidłowe działanie układu nerwowego i odpornościowego;
• bierze udział w produkcji czerwonych krwinek.

Witamina B7 - Biotyna

• pozytywnie oddziałuje na włosy, skórę i paznokcie;
• niezbędna do metabolizmu węglowodanów i białka;
• reguluje poziom cukru we krwi.

Witamina B9 - kwas foliowy

• konieczna do prawidłowego rozwoju ośrodkowego układu nerwowego u zarodków;
• wspiera właściwe działanie układu nerwowego;
• ma zdolność naprawy DNA uszkodzonego przed toksyny;
• bierze udział w produkcji komórek krwi.

Witamina B12

• wpływa na rozwój i funkcjonowanie połączeń nerwowych;
• pomaga wytwarzać DNA oraz utrzymywać komórki krwi w zdrowiu;
• pomocna w zapobieganiu pewnych odmian niedokrwistości;
• witamina ta wyjątkowo może być magazynowana w wątrobie.

Aby organizm dobrze funkcjonował, powinniśmy na bieżąco uzupełniać braki witamin rozpuszczalnych w wodzie. Każdą z nich możemy znaleźć w dostępnych produktach spożywczych.

• Witaminę B1 znajdziemy w wątróbce, jajach, owocach, warzywach, orzechach, roślinach strączkowych i w mięsie;

• Witaminę B2 występuje w mleku, płatkach owsianych, jajach, szpinaku, produktach zbożowych, makreli, wątróbce, żółtym serem, marchwi i mięsie wieprzowym i w drożdżach;

• Witamina B3 znajdziemy w drożdżach, migdałach, grzybach, łososiu, orzechach ziemnych, drobiu, tuńczyku i soi;

• Witaminę B6 znajduje się w drożdżach, mięsie wieprzowym i wołowym, płatkach owsianych, marchwi, rybach, mleku, kapuście, w pieczywie białym i w ziarnach pszenicy;

• Witaminę B9 występuje w mleku, serach dojrzewających, płatkach kukurydzianych, owocach, pomidorze, szpinaku, fasoli, soi, ziemniakach, drobiu, wątróbce i drożdżach;

• Witaminę B12 dostarczymy sobie poprzez spożywanie ryb, jaj, drobiu, makaronów, serów dojrzewających, przetworów mlecznych i mięsa wieprzowego;

• Witaminy C najwięcej znajdziemy w jabłkach, czerwonej papryce, cytrynie, pomarańczy, kalafiorze, czarnej porzeczce, ziemniakach, śliwkach, gruszkach, truskawkach, kiwi, szpinaku, pomidorze i kapuście.

Chcesz się pochwalić swoimi kulinarnymi osiągnięciami? Masz ciekawy przepis? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl