Trwa ładowanie...

Gzik – jak przygotować wielkopolski przysmak?

Nazwa tego specjału brzmi dość zagadkowo, ale kryje się za nią bardzo smaczna i prosta w przygotowaniu potrawa, czyli rozrobiony ze śmietaną twaróg, z dodatkiem cebuli lub szczypiorku. Gzik podawany z młodymi kartofelkami w mundurkach może być pysznym, lekkim posiłkiem zaserwowanym na letni obiad.

W wielkopolskich domach pyry z gzikiem jadano najczęściej w piątki W wielkopolskich domach pyry z gzikiem jadano najczęściej w piątki Źródło: Adobe Stock
d1inzvi
d1inzvi

Gzik, nazywany także gziką, to jeden z klasycznych przysmaków kuchni wielkopolskiej i kujawskiej. Upowszechnił się w tych regionach na przełomie XVIII i XIX wieku, wraz z rozwojem hodowli krów , z mleka których wyrabiano m.in. twaróg, czyli bazę tego dania.

W tym samym czasie karierę zaczęły robić ziemniaki, na szeroką skalę uprawiane w zaborze pruskim, na co miała wpływ polityka króla Fryderyka Wielkiego, autora słynnych "rozkazów ziemniaczanych" – rozporządzeń nakazujących masową uprawę pożywnych bulw.

Nic dziwnego, że to właśnie w Wielkopolsce narodziła się prosta potrawa zwana "pyry z gzikiem". Kryją się za nią ziemniaki (zwykle ugotowane w mundurkach lub odsmażone) serwowane z twarogiem, najpierw dokładnie roztartym, a następnie zmieszanym na jednolitą masę z kwaśną śmietaną, cebulą (albo szczypiorkiem) oraz solą. Przed laty, kiedy gospodyni brakowało śmietany, ser rozrabiała z mlekiem, masłem, a nawet wodą. Gzik wzbogacano czosnkiem, koperkiem, rzodkiewką, doprawiano zmielonym pieprzem, a niekiedy dosładzano cukrem.

Sos tzatziki. Jak przygotować grecki klasyk

W wielkopolskich domach pyry z gzikiem jadano najczęściej w piątki, z powodu postu, choć ten lekki posiłek świetnie nadaje się także na letni obiad. Sam gzik to również pyszna, samodzielna potrawa lub dodatek do pieczywa czy rozmaitych klusek.

d1inzvi

Twaróg – wartości odżywcze

Najważniejszym składnikiem gzika jest oczywiście biały ser, najlepiej tłusty lub półtłusty, który zapewni przysmakowi nie tylko odpowiednią konsystencję, ale również dostarczy solidnej dawki cennych składników odżywczych.

Tłuszcz mlekowy jest potrzebny do budowy i funkcjonowania każdej komórki, stanowi również nośnik wielu aktywnych związków. Kryje bogactwo łatwostrawnych białek, czyli ważnego budulca tkanek i kości, niezbędnego także do wytwarzania enzymów, hormonów i ciał odpornościowych. Zawiera dużo wapnia, który nie tylko wzmacnia kości i zęby, ale też pomaga utrzymać prawidłową krzepliwość krwi i sprawne mięśnie, poprawia samopoczucie i łagodzi stres.

Jak w każdym produkcie nabiałowym, w twarogu znajdziemy sporo witamin z grupy B, zwłaszcza B2 (odgrywa ważną rolę w procesach przemiany materii, jest niezbędna do tworzenia czerwonych płytek krwi oraz produkcji antyciał przez układ odpornościowy) oraz B12 (podnosi odporność na stres, zapobiega anemii, poprawia apetyt, a nawet zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera).

Twarożek Adobe Stock
Źródło: Adobe Stock

Gzik – jak to zrobić

Wykonanie gzika jest banalnie prostym zadaniem. Pół kilograma dobrej jakości twarogu dokładnie rozcieramy widelcem, a następnie mieszamy ze kwaśną śmietaną (szklanka). Na koniec dodajemy pokrojoną w drobną kostkę cebulę dymkę lub posiekany pęczek szczypiorku, doprawiamy solą i świeżo zmielonym pieprzem, mieszamy.

d1inzvi

Potrawę możemy też wzbogacić innymi dodatkami: przeciśniętym przez praskę ząbkiem czosnku, drobno pokrojoną rzodkiewką czy posiekanym koperkiem lub natką pietruszki. Jeśli chcemy ograniczyć kaloryczność przysmaku śmietanę warto zastąpić jogurtem naturalnym.

Miłośników kulinarnych eksperymentów i osoby unikające spożywania produktów mlecznych zainteresuje na pewno… gzik wegański. Autorem przepisu jest Paweł Ochman, autor bloga Weganon.

Na początku przygotowujemy alternatywną śmietanę. Pestki słonecznika (pół szklanki) moczymy przez dwie godziny w gorącej wodzie, po czym odcedzamy i miksujemy z gęstym mlekiem kokosowym (łyżka) oraz wodą (pół szklanki), na koniec doprawiamy octem jabłkowym lub sokiem z cytryny oraz solą.

d1inzvi

Do przyrządzenia wegańskiego gzika będziemy też potrzebować opakowania naturalnego tofu, które rozdrabniamy widelcem, mieszamy z sokiem z kiszonych ogórków (6 łyżek) i wykonaną wcześniej śmietaną (2 łyżki) oraz posiekanym szczypiorkiem. Doprawiamy solą i pieprzem, dokładnie mieszamy. Gotowe!

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
d1inzvi
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.

Komentarze

Trwa ładowanie
.
.
.
d1inzvi
Więcej tematów

Pobieranie, zwielokrotnianie, przechowywanie lub jakiekolwiek inne wykorzystywanie treści dostępnych w niniejszym serwisie - bez względu na ich charakter i sposób wyrażenia (w szczególności lecz nie wyłącznie: słowne, słowno-muzyczne, muzyczne, audiowizualne, audialne, tekstowe, graficzne i zawarte w nich dane i informacje, bazy danych i zawarte w nich dane) oraz formę (np. literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne, programy komputerowe, plastyczne, fotograficzne) wymaga uprzedniej i jednoznacznej zgody Wirtualna Polska Media Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, będącej właścicielem niniejszego serwisu, bez względu na sposób ich eksploracji i wykorzystaną metodę (manualną lub zautomatyzowaną technikę, w tym z użyciem programów uczenia maszynowego lub sztucznej inteligencji). Powyższe zastrzeżenie nie dotyczy wykorzystywania jedynie w celu ułatwienia ich wyszukiwania przez wyszukiwarki internetowe oraz korzystania w ramach stosunków umownych lub dozwolonego użytku określonego przez właściwe przepisy prawa.Szczegółowa treść dotycząca niniejszego zastrzeżenia znajduje siętutaj