Czym różni się sztuczny miód od naturalnego?
Pod jednym ogólnym terminem - miód kryje się szeroki wachlarz różnych pszczelich pyszności. Większość z nas przy wyborze miodu kieruje się jednak wyłącznie ceną, nie biorąc pod uwagę, że poszczególne jego rodzaje różnią się od siebie nie tylko wyglądem, ale także smakiem i właściwościami.
- Bardzo często o tym, co wybierają konsumenci, decyduje cena produktu. Trudno też nie zauważyć, że miód sztuczny jest znacznie tańszy od naturalnego. Nie lepiej więc wybierać ten sztuczny? W czym jest on gorszy od naturalnego?
- Skład biochemiczny miodu sztucznego odbiega od miodu naturalnego. Sztuczny powstaje najczęściej z sacharozy, czyli cukru, którym codziennie słodzimy herbatę. Pszczoły mając nieograniczony dostęp do syropu cukrowego, przetwarzają go w produkt nazywany właśnie miodem sztucznym. Jak fabryka przetwarzają najłatwiej dostępny pokarm cukrowy. Dzięki temu produktywność pszczół, a więc i wydajność produkcji wzrasta, jednak wartość takiego miodu jest znacznie niższa. Choć można czarować konsumentów, że jest on równie dobry co naturalny, to -pomijając zbliżone walory smakowe - jego wartość prozdrowotna jest niska. Miód naturalny jest znacznie bogatszy pod względem składu chemicznego, zawiera wiele cukrów - w tym najlepiej przyswajalna glukozę. Różnorodność źródeł nektaru przekłada się na różnorodność zawartych substancji. Wszyscy znawcy zgodni są, iż nie da się zastąpić miodu naturalnego sztucznym. Jednak prawie wszystkie pierniki na miodzie kupowane przed świętami produkowane są z miodu sztucznego i nikt się nie
skarży.
- Naturalne miody też bardzo różnią się ceną. Z czego to wynika?
- Cena miodów zależy od wielu czynników. Przede wszystkim - zgodnie z prawami marketingu - od popytu na rynku, czyli np. mody na taki czy inny rodzaj miodu. Liczy się też liczba pośredników - im dalej od pasieki, tym miód będzie droższy. Cena zależy też od podaży na rynku - czyli tego, jak zima obeszła się z pszczołami i jakie było dla nich lato. Kolejnym czynnikiem jest jego jakość. Ten bez dodatku cukru jest oczywiście droższy. Więcej kosztuje też miód grykowy. Ze względu na pochodzenie i skład oraz intensywny aromat popyt na niego jest bardzo duży. Dodatkowo czas zbioru takiego nektaru wymaga korzystnej pogody, a jej brak może znacznie ograniczyć produkcję. Oczywiście podobne zasady panują w przypadku innych miodów.
- Niektóre miody dostępne w sklepach są niemal płynne, inne zupełnie "twarde", skrystalizowane - z czego to wynika i czy konsystencja miodu świadczy w jakiś sposób o jakości miodu?
- Każdy naturalny miód po pewnym czasie ulega krystalizacji. Większość z nas oczekuje, by miód był słodkim i gęstym płynem. Tym czasem w zależności od składu, wcześniej czy później musi się skrystalizować, zamieniając w bryłkę, w którą trudno nawet wbić łyżkę. Czasem nawet można spotkać taki brzydki i rozwarstwiony miód naturalny na półce w sklepie. To normalne zjawisko. Obecnie jednak nie można się sugerować krystalizacją jako wyznacznikiem naturalności miodu. W produkcji używane są maszyny, które w mechaniczny sposób ograniczają lub hamują krystalizację bez zmiany składu chemicznego. W warunkach domowych miód ze sklepu może więc pozostać płynny albo w konsystencji masła roślinnego, ale świeży miód już nawet po miesiąc od miodobrania, może przybrać formę mlecznozłotej bryły o konsystencji przypominającej lody przechowywane w bardzo niskiej temperaturze.
- Stoimy w sklepie przed półką z miodami? Na co powinniśmy zwrócić uwagę, jeśli chcemy wybrać najlepszy produkt?
- Obecnie nie mamy pewności, jaki miód kupujemy. Na opakowaniach pojawia się oznaczenie UE i na tym koniec. Nie proponuję miodów podejrzanie tanich albo nieposiadających zapewnienia o spełnionych wymaganiach, co do składu chemicznego produktu, który może być opatrzony nazwą produktu naturalnego. Mam więcej pewności, gdy biorę do ręki miód polskiej firmy, która podlega polskiemu prawu w sprawie obrotu miodem i kontroli weterynaryjnej. Można też poszukać sprawdzonego pszczelarza, którego jakość produktu nas zadowala. Osobiście nie kupiłabym miodu bardzo jasnego lub barwy nienaturalnie karmelowej, przezroczystego i zbyt płynnego, który stojąc na sklepowej półce od kilku miesięcy, nadal pozostaje niezmieniony. A jak możemy sprawdzić to w domu? Jeden litr miodu waży ok. 1,4 kg, jeśli waga znacznie odbiega od tej normy, mamy prawdopodobnie do czynienia z miodem niepełnowartościowym.
- Na koniec sprawa chyba najistotniejsza - jaki miód do czego stosować i jakie właściwości prozdrowotne mają poszczególne rodzaje nektaru?
- Frustrujacy jest natłok informacji, z których wynika, że miód jest „do wszystkiego”. Raz lipowy jest dobry na serce, a raz chrypkę. Określając właściwości należy kierować się rośliną, z której miód pochodzi - jej właściwościami i składem. Do wypieków polecam miód o intensywnym aromacie, czyli grykowy. Jeśli chodzi o dodawanie miodu do gorących płynów - wody czy herbaty - to pamiętajmy, że w wysokiej temperaturze traci on właściwości prozdrowotne, zostaje tylko smak. Miodu, a zwłaszcza miodu spadziowego, nie należy też podawać dzieciom.
Właściwości wybranych miodów:
* Miód wielokwiatowy jasny - pochodzi z kwiatów i drzew wiosennych. Ma delikatny smak i jasny kolor. Bogaty w witaminy, działa antyseptycznie, może być również używany przy niedokrwistości i miażdżycy.
* Miód wielokwiatowy ciemny - pochodzi z kwiatów późnego lata i jesieni. Polecany jest do leczenia schorzeń alergicznych i dróg oddechowych np. astmy. Dzięki zawartości propolisu oraz wosku wygładza usta. Stanowi też bazę wielu kosmetyków, które można tym miodem zastąpić.
* Miód lipowy - jest ostrzejszy w smaku, o barwie żółtej lub zielonkawej. Ze względu na działanie przeciwgorączkowe, napotne, wykrztuśne oraz zawartość witaminy C jest polecany w profilaktyce oraz leczeniu przeziębienia. Łagodzi objawy choroby - szczególnie ból gardła i przyspiesza dojście do zdrowia.
* Miód rzepakowy - ma kolor słomkowy i wyrazisty smak. Ze względu na dużą zawartość glukozy i aminokwasów jest doskonały w rekonwalescencji i po dużym wysiłku, szczególnie umysłowym. Dodatkowo polecany jest przy schorzeniach różnych organów wewnętrznych.
* Miód faceliowy - to odmiana miodu kwiatowego, pochodząca z nektaru facelii błękitnej. W smaku przypomina miód akacjowy, jednak jest bardziej kwaskowaty i aromatyczny. Wzmacnia organizm i wspomaga leczenie. W leczeniu przeziębienia jest równie skuteczny jak miód rzepakowy. Tak jak wielokwiatowy jasny nadaje się do słodzenia napojów oraz potraw. Jest bardzo rzadko spotykamy, ponieważ facelię sieje się prawie wyłącznie jako roślinę miododajną i stanowi ona niewielki odsetek upraw.
* Miód grykowy - ciemny, o wyrazistym, ostrym smaku. Dzięki wyrazistemu aromatowi jest doskonały do wypieków i miodów pitnych. Dodatkowo zawiera sporą ilość substancji lotnych, soli mineralnych, enzymów, rutyny. Często stosowany jest w schorzeniach układu krążenia, miażdżycy, po dużym wysiłku lub przy osłabieniu pamięci. Wspomaga też wchłanianie żelaza, ma właściwości bakteriobójcze, dzięki czemu hamuje rozwój bakterii, pierwotniaków i paciorkowców oraz grzybów. Dzięki niskiemu stężeniu antybiotyku nie zagraża florze jelitowej.
AD/mmch