Co zrobić z ciasta francuskiego? Jak je wykorzystać?

Ciasto wypiekane z oliwą, bardzo podobne do francuskiego, znane było już starożytnym Grekom i Rzymianom. Wielce prawdopodobne, że ciasto francuskie było popularne we Francji już w średniowieczu, jednak pierwszy dokładny przepis na nie znajduje się pod hasłem pâte feuilletée we francuskiej książce kucharskiej z 1650 roku.

Polskiej tradycji kulinarnej ciasto francuskie znane jest co najmniej od wieku XVIII – Jędrzej Kitowicz wspomina o nim w swoim "Opisie obyczajów za panowania Augusta III". Co ciekawe, na Kaszubach do dziś kultywowana jest legenda, która mówi, że lokalny specjał - ciasto nazywane listkowym, zostało rozsławione na skalę światową przez Francuzów, którzy wizytowali wraz z Napoleonem w Gdańsku w 1807 roku. Zatem może ciasto francuskie wcale nie powinno nazywać się francuskie, ale polskie albo kaszubskie?

Składniki:

• 250 mąki pszennej,
• 300 g masła,
• 125 ml wody,
• łyżeczka octu,
• ½ łyżeczki soli.

Przygotowanie krok po kroku:

1. Do miski wsyp przesianą przez sito mąkę, a do kubeczka wlej wodę, dodaj ocet, sól i dokładnie wymieszaj, aż ostatni składnik się rozpuści.
2. W rondelku rozpuść 50 g masła. Teraz kiedy wszystkie składniki masz gotowe, połącz je ze sobą i ugniataj ciasto, aż uzyskasz elastyczną konsystencję.
3. Gotowe ciasto zawiń w folię spożywczą i włóż je do lodówki na minimum godzinę.
4. Schłodzone i zawinięte w folię spożywczą lub papier do pieczenia masło rozwałkuj na grubość 2 cm, uformuj je w kwadrat i zawiń w folię spożywczą.
5. Kiedy masa maślana jest gotowa, włóż ją do lodówki. Gdy ciasto odleży już swoje w chłodzie, wyciągnij je.
6. Blat lub stolnicę podsyp mąką i rozwałkuj ciasto tak, by jego forma przypominała kwadrat. Pamiętaj, by środek był nieco grubszy od krawędzi.
7. Teraz na samym środku połóż schłodzone masło i zawiń je w ciasto "na zakładkę" (prawa, lewa góra, dół – "na kopertę").
8. Przystępujemy do wałkowania – zrób to tak, by powstał prostokąt, który jest trzykrotnie dłuższy niż szerszy. Wałek prowadź od środka ku brzegom i na tyle delikatnie, by masło nie przebijało się przez ciasto. Jeżeli jednak tak się stanie – nie panikuj. Ciasto będziesz jeszcze kilkukrotnie składać i wałkować. Po prostu następnym razem bądź bardziej ostrożny.
9. Kiedy otrzymasz już idealny prostokąt, złóż ciasto na trzy (krótsze krawędzie do środka - tak jak na powyższym obrazku). Zawiń je w folię i włóż do lodówki na minimum godzinę.
10. Po tym czasie wyjmij je i znów rozwałkuj na kształt prostokąta trzy razy dłuższego niż szerszego. Złóż go ponownie "na trzy" i wałkuj. Teraz uwaga! Ciasto wałkuj odwrócone o 90 stopni niż podczas pierwszego wałkowania – zapobiegnie to rozwarstwianiu się ciasta.
11. Ponownie zawiń je w folię i włóż do lodówki na godzinę. Powyższy punkt powtórz minimum dwa razy, ale najlepiej, jeżeli zrobisz to jeszcze sześć razy – wówczas powstanie wielolistkowe ciasto francuskie.
12. Kiedy ciasto jest już gotowe po kilkukrotnym wałkowaniu i składaniu, możemy przejść do ostatniego kroku – wyjmij je z lodówki, posyp blat mąką i rozwałkuj na grubość ok. 4-5 mm.

Ciasto francuskie wykorzystywane jest w produkcji rogalików, ciastek z nadzieniem owocowym bądź serowym. Ciekawie prezentują się ciasteczka z ciasta francuskiego, dodatkowo posmarowane jajkiem i posypane cukrem. Wyśmienicie smakują ciastka z nadzieniem np. z kremu budyniowego, śmietankowego, masy makowej czy konfitur. Z ciasta francuskiego wykonywane są różnego rodzaju tarty, pierogi, rożki, ciastka polane miodem i doprawione przyprawami, np. cynamonem.

Jeśli chodzi o wykorzystanie ciasta francuskiego w słonej odsłonie, to znalazło ono wykorzystanie np. w przyrządzeniu pasztecików, paluszków czy vol-au-vent z nadzieniem drobiowym. Do wytrawnych wypieków z ciasta francuskiego można użyć warzyw sezonowych, ale także mrożonych (szpinaku, groszku). Ze słonym ciastem francuskim świetnie komponują się nadzienia z buraczków, botwinki, bakłażanów, porów czy cukinii. Z powodzeniem można łączyć je z owocami morza i mięsem (np. zawijana polędwica).