Co to jest chaga i do czego ją wykorzystać?

Pod łacińską nazwą Inonotus obliquus kryje się wiele nazw. Błyskoporek podkorowy, czyr brzozowy i huba ukośna są jednymi z nich. Inne – to włóknouszek ukośny, błyskoporek ukośny, huba skośnorurkowa, huba brzozowa, czarna huba, czarna huba brzozowa, czarny guz brzozowy, guz brzozy, czer i wreszcie czaga (po angielsku chaga mushroom). Błyskoporek należy do rodziny szczeciniakowatych. Można go spotkać w lasach, parkach, a nawet na pojedynczo rosnących drzewach. Jego głównym żywicielem są różne gatunki brzóz, choć niekiedy rośnie na olszy, klonie, buku, topoli, dębie, wierzbie czy grabie. Do celów leczniczych wykorzystuje się jednak tylko błyskoporka pozyskanego z brzozy.

Grzyb może rozwijać się na pniu nawet przez 80 lat. Jego prozdrowotne właściwości znane są od wieków – pierwsze wzmianki dotyczące stosowania chagi w celach leczniczych pochodzą z V w. p.n.e. Medycyna chińska wykorzystuje go od dawien dawna. Ze względu na moc działania błyskoporek podkorowy zyskał przydomek "grzyba nieśmiertelności" czy wręcz "daru boga". Międzynarodowe Towarzystwo Nauk o Grzybach potwierdziło, że chaga to wartościowy suplement diety.

W czyrze brzozowym cenne są takie składniki jak m.in. polifenole, fitosterole, polisacharydy, miedź, potas, wapń, mangan, cynk, selen, rubid, żelazo, aminokwasy, melanina, olejki lotne, witamina D, witaminy z grupy B. Ze względu na obecność antyoksydantów spożywanie chagi spowalnia procesy starzenia organizmu.

Błyskoporek działa przede wszystkim przeciwzapalnie, oczyszczająco, przeciwbakteryjnie, wzmacniająco oraz przeciwgorączkowo. Wspomaga pracę układu odpornościowego, łagodzi objawy ze strony żołądka, zwalcza wirusy. Wpływa korzystnie na układ nerwowy. Jego stosowanie zalecane jest w nowotworach. Według badań długotrwałe podawanie chagi osobom chorym na raka wpływa na przedłużenie życia w przypadku zaawansowanej choroby nowotworowej. Pod wpływem błyskoporka zmniejsza się także skłonność do przerzutów. Medycyna ludowa wykorzystywała czyr brzozowy do leczenia m.in. schorzeń wątroby, żołądka, śledziony, pęcherza moczowego, nerek, obrzęków. Chaga pomoże również obniżyć wysoki cholesterol, wyrównać ciśnienie krwi oraz poziom cukru, zwalczyć infekcję, uszczelnić naczynia krwionośne.

W sprzedaży można dostać chagę najczęściej w formie sproszkowanej albo w całości. W 100 g sproszkowanego czyru jest ok. 200 kcal, 70 g błonnika, 10 g białka oraz śladowe ilości tłuszczów. Błyskoporka w takiej formie należy spożywać najlepiej dwa razy dziennie po przygotowaniu np. według proporcji: pół łyżeczki sproszkowanego grzyba wymieszać w szklance wody (sposoby przygotowania są różne w zależności od zaleceń producentów).

W przypadku chagi dostępnej w całości kawałek o wadze ok. 5 g można zalać szklanką wrzątku – optymalnie po uprzednim sproszkowaniu – i odstawić do zaparzenia na 15 minut (pod przykryciem). Kawałek chagi można również zalać przegotowaną wodą i odstawić na noc, a rankiem podgrzać na małym ogniu do zagotowania, odstawić na 5–10 minut, przecedzić i popijać 2–3 razy dziennie (np. po łyżce).

Chagę można kupić w formie ekstraktu (najczęściej jako kapsułki) oraz jako herbatkę. Tę ostatnią zaparzymy zarówno na wodzie, jak i na mleku, najczęściej według proporcji: łyżeczkę (5 g) błyskoporka zalać wrzątkiem i parzyć pod przykryciem przez 10–15 minut. Taki napar można stosować jako zamiennik kawy. Pić 1–2 razy dziennie. Herbatkę można dosłodzić miodem albo syropem klonowym.

Kto będzie miał szczęście i podczas wędrówki wśród drzew natrafi na czyr, może (za zgodą leśniczego!) zabrać go do domu na własny użytek. Leczniczo stosuje się odwary z czyra wysuszonego na świeżym powietrzu lub w piekarniku (temperatura nie powinna być wyższa niż 60 stopni). Wysuszonego błyskoporka powinno się zmielić (w blenderze, młynku do kawy). Można go zaparzyć albo przyjmować w formie sproszkowanej dwa razy dziennie w niewielkiej ilości (na ostrzu noża), co jest szczególnie zalecane w schorzeniach żołądka, włączając w to chorobę nowotworową.

Uwaga! Zaleca się, aby przed zastosowaniem chagi, zwłaszcza w przypadku chorób o różnym stopniu zaawansowania, najpierw skonsultować się z lekarzem. Chaga nie powinna być przyjmowana zamiast leczenia. Stosowanie odwarów z chagi po konsultacji lekarskiej jest wskazane przede wszystkim u osób z cukrzycą oraz przyjmujących leki przeciwzakrzepowe. Chaga nie jest wskazana w przypadku kobiet w ciąży oraz karmiących matek. Nie ma badań dotyczących stosowania czyru u dzieci.

Chcesz się pochwalić swoimi kulinarnymi osiągnięciami? Masz ciekawy przepis? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl