Lemoniada – idealny pomysł na ciepły dzień

Zgodnie ze słownikową definicją lemoniada to "napój chłodzący o kwaskowatym smaku, robiony z wody, cukru i soku cytrynowego". Podobnym specjałem raczyli się już mieszkańcy dawnego Egiptu – jak wynika z X-wiecznych zapisków, nad Nilem chętnie pijano wówczas schłodzony sok cytrynowy dosładzany miodem oraz daktylami, wzbogacany również rozmaitymi ziołami, w tym rutą i miętą.

W Europie walory lemoniady jako pierwsi docenili Francuzi. Na ulicach Paryża już w drugiej połowie XVII w. pojawili się obwoźni sprzedawcy napoju wytwarzanego z wody gazowanej, soku cytrynowego i miodu. Niektórzy z nich dźwigali na plecach potężne, skórzane bukłaki wypełnione pysznym napojem, który serwowano w metalowych kubkach. Popularność produktu była tak duża, że sprzedawcy powołali własne stowarzyszenie, nazwane Compagnie de Limonadiers.

Lemoniadowa moda szybko dotarła też na drugi brzeg kanału La Manche. Napój, często określany jako "perski sorbet", w XIX w. był powszechnie sprzedawany w ubogich dzielnicach Londynu. W brytyjskiej stolicy pojawiły się wówczas dystrybutory z lemoniadą. Oferowano ją także w butelkach.

Choć w ostatnich dziesięcioleciach na rynku pojawiło się mnóstwo napojów, popularność lemoniady nie maleje. To zasługa nie tylko jej orzeźwiającego smaku, ale również łatwości przygotowania – do soku świeżo wyciśniętego z 3-4 cytryn i jednej pomarańczy wystarczy dolać litr wody (gazowanej lub niegazowanej), dodać garść świeżej mięty utartej z cukrem (100 g), dokładnie wymieszać, po czym schłodzić w lodówce.

Taki napój będzie na pewno zdrowszy od produktów dostępnych w sklepach. Lemoniada lubi też eksperymenty. Oto kilka pomysłów na jej mniej klasyczne odsłony.

Parzące liście pokrzywy zwyczajnej to skarbnica cennych składników odżywczych. Wiosną i latem świetnie sprawdzą się jako baza pysznego napoju, przynoszącego ukojenie w ciepły dzień.

Do przygotowania lemoniady, której receptura pochodzi z książki Małgorzaty Kalemby-Drożdż "Pyszne chwasty", potrzebujemy ok. 300-500 g pokrzywy. Liście przelewamy wrzątkiem i przekładamy do miski z lodem. Tak zahartowane wrzucamy do blendera, zalewamy schłodzoną wodą mineralną (0,5 l) i sokiem z cytryny, dodajemy kilkucentymetrowy kawałek imbiru i miksujemy. Przecedzamy, dodajemy kolejne pół litra wody mineralnej, pół szklanki miodu lub syropu z agawy, mieszamy. Podajemy z kostkami lodu.

Krzew, który powszechnie rośnie na brzegach lasów, miedzach i nieużytkach, w czerwcu i lipcu pokrywa się kremowobiałymi kwiatami. Już nasi przodkowie chętnie wykorzystywali je w kuchni, choćby do przygotowania smacznego napoju.

Pół litra wody gotujemy ze 100 g cukru, a po ostygnięciu zalewamy kwiaty dzikiego bzu (około 10 baldachów) i zostawiamy na 2-3 dni. Po tym czasie przecedzamy, dolewamy sok z cytryny i ponownie syrop, wykonany z 4 l wody i 900 g cukru. Przelewamy do butelki, a po 3-4 dniach otrzymamy orzeźwiający, gazowany napój.

Pobudza, pomaga uporać się ze stresem, zapobiega poważnym chorobom układu krążenia – to tylko niektóre zalety naparu z suszonych liści ostrokrzewu paragwajskiego, który od wieków cieszy się ogromną popularnością w Ameryce Południowej. Yerba mate można wykorzystać także do przygotowania lemoniady.

Susz z ostrokrzewu paragwajskiego należy najpierw zalać zimną wodą, a gdy ta wsiąknie – gorącą (optymalna temperatura to 80 stopni). Po schłodzeniu napar wystarczy wzbogacić wodą mineralną (gazowaną lub niegazowaną), sokiem z limonki, kilkoma listkami mięty oraz miodem.

Ogórek, który wiosną i latem smakuje najlepiej, jest orzeźwiający i niskokaloryczny (100 g soczystego warzywa dostarcza zaledwie 10 kcal). Zgromadzona w nim woda pomaga utrzymać właściwą temperaturę ciała, zaś cenne składniki odżywcze skutecznie oczyszczają organizm z toksyn.

By przygotować pyszną lemoniadę jednego dużego ogórka obieramy, kroimy na mniejsze części i zalewamy wodą (100 ml). Dosypujemy cukier trzcinowy (3-4 łyżki), blendujemy na gładką masę, po czym przecieramy przez sitko. Do otrzymanego płynu dodajemy sok wyciśnięty z dwóch cytryn i dolewamy wodę (1,4 l). Schładzamy w lodówce. Podajemy z listkami świeżej mięty oraz plasterkami ogórka.

Rozmaryn ma bardzo intensywny smak, dlatego świetnie aromatyzuje potrawy. Nie tylko wytrawne, o czym możemy przekonać się przygotowując ten pyszny napój.

Na początku należy skarmelizować na patelni kilka 4-5 łyżek cukru trzcinowego, do którego następnie dodajemy sok z 2 cytryn oraz kilka gałązek świeżego rozmarynu. Podsmażamy przez kilka minut, zlewamy powstały syrop i zalewamy litrem niegazowanej wody mineralnej. Podajemy po schłodzeniu, z kostkami lodu oraz plasterkami cytryny lub limonki.