Dorsz w roli głównej
Dorsz to jedna z najbardziej znanych ryb na świecie. W Polsce pod tą nazwą można spotkać dorsza atlantyckiego, bałtyckiego i pacyficznego. Jego delikatne w smaku, białe mięso docenią nawet osoby, które niezbyt przepadają za rybami. Nie mniej istotnym atutem są imponujące właściwości odżywcze, dorsz stanowi bowiem skarbnicę cennych mikroelementów oraz bardzo potrzebnych organizmowi nienasyconych kwasów tłuszczowych. Oto kilka podpowiedzi, dlaczego dorsz powinien regularnie gościć na naszych stołach i jak go podać w prosty, a zarazem pyszny sposób.
Rybny przysmak znad Bałtyku
Dorsz to jedna z najbardziej znanych ryb na świecie. W Polsce pod tą nazwą można spotkać dorsza atlantyckiego, bałtyckiego i pacyficznego. Jego delikatne w smaku, białe mięso docenią nawet osoby, które niezbyt przepadają za rybami. Nie mniej istotnym atutem są imponujące właściwości odżywcze, dorsz stanowi bowiem skarbnicę cennych mikroelementów oraz bardzo potrzebnych organizmowi nienasyconych kwasów tłuszczowych. Oto kilka podpowiedzi, dlaczego dorsz powinien regularnie gościć na naszych stołach i jak go podać w prosty, a zarazem pyszny sposób.
Dlaczego warto jeść dorsza?
Dorsz jest nieprzypadkowo uznawany za jedną z najzdrowszych ryb. Już 100 g jego mięsa pokrywa niemal połowę naszego dziennego zapotrzebowania na białko oraz dostarcza 100 proc. cennego selenu, który stymuluje system odpornościowy i chroni komórki przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, przyspieszających proces starzenia organizmu i zwiększających ryzyko chorób serca czy nowotworów. Mięso zawiera też solidną dawkę fosforu oraz witamin, zwłaszcza z grupy B, które m.in. odpowiadają za prawidłową pracę układów: nerwowego, pokarmowego i krążenia, a także dbają o dobry stan skóry. Mięso dorsza, podobnie jak innych morskich ryb, jest świetnym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych, które doskonale wpływają na obniżenie poziomu "złego" cholesterolu LDL.
Najlepiej wybierać dorsza świeżego - w całości lub pod postacią filetów. W sklepie ryba powinna być przechowywana w lodzie, a jej powierzchnia musi błyszczeć. Organizacje ekologiczne apelują, by kupować ryby nie krótsze niż 40 cm, a w przypadku filetów - 30 cm. Takie wymiary świadczą o tym, że dorsz nie pochodzi z nielegalnych połowów, które przed laty doprowadziły niemal do wyginięcia gatunku.
Jak przygotować dorsza?
Świeżego dorsza lepiej nie pozbawiać skóry, która łączy płatki mięsa ze sobą. Dorsz wymaga krótkotrwałej obróbki termicznej. Jak tylko zmieni kolor na nieprzezroczysty, należy zdjąć go z patelni, uważając aby nie pojawiły się na powierzchni mięsa bąbelki albuminy oznaczające, że dorsz został przegotowany i mięso zaczęło wysychać. Mrożonego dorsza przed usmażeniem musimy dokładnie rozmrozić, a potem osączyć z wody.
Mięso z dorsza najlepiej komponuje się z prostymi dodatkami, które nie przyćmią jego smaku. Świetnie komponuje się z cytryną, koperkiem, odrobiną czosnku czy oliwą z oliwek. Z surowego dorsza można przygotować pyszną przystawkę w formie tatara - wystarczy posiekać mięso, delikatnie posolić i popieprzyć, dodać trochę oliwy i wstawić do lodówki na godzinę. Przed podaniem wymieszać z posiekaną kolendrą, szalotką i odrobiną soku z cytryny. Oto kilka inspirujących przepisów.
Dorsz w papilotach z czarną soczewicą
Dorsz z truskawkową salsą
Składniki: 1 filet dorsza, 6 truskawek, 1/2 limonki, 1/2 papryczki chili, 1 cm korzenia imbiru, 2 łyżki sosu sojowego, 1 łyżka miodu płynnego, 1 łyżka oleju, koperek, kolendra, pieprz do smaku.
Przygotowanie: filet opłukać osuszyć. Imbir drobno posiekać wymieszać z miodem, sosem sojowym i olejem. W tak przygotowaną marynatę włożyć rybę, odstawić na 10 minut. Truskawki do salsy pokroić w kosteczkę, dodać sok z limonki. Kolendrę, koperek i chilli posiekać i dodać do salsy. Rybę przełożyć na blachę wyłożoną papierem do pieczenia i piec w 190 stopniach przez około 10 minut. Gotową rybę podawać z salsą. Całość doprawić pieprzem i ozdobić roszponką.
Roladki rybne z grzybami
Składniki: 750 g filetów z dorsza (świeże lub mrożone), 1 szklanka suszonych podgrzybków, 2 marchewki, 1 pietruszka (korzeń), 1 duża cebula, kawałek pora 5-8 cm (biała część), 4 łyżki masła, 2 łyżki posiekanej natki pietruszki,1 łyżeczka pieprzu cytrynowego, sok z jednej cytryny, 1/2 szklanki śmietany kremówki 30 proc., sól i pieprz do smaku.
Przygotowanie: grzyby namoczyć w gorącej wodzie przez 15 minut, a następnie gotować ok. 10-15 minut. Odcedzić i drobniutko posiekać, wodę zachować. Rybę oprószyć przyprawami, skropić sokiem z cytryny, odstawić na 30 minut w chłodne miejsce. Warzywa oczyścić, obrać, 1/2 jednej marchewki i 1/2 pietruszki pokroić w krążki albo wyciąć kwiatki, resztę zetrzeć na średnich oczkach tarki jarzynowej. Pora posiekać w cienki półplasterki. Cebulę obrać, posiekać w drobniutką kostkę. Na patelni rozgrzać 2 łyżki masła, dodać 1/2 cebuli, pora i starte warzywa, podsmażyć, dodać posiekane grzyby (1 łyżeczkę odłożyć), smażyć mieszając aż warzywa zmiękną i odparują. Doprawić solą i pieprzem cytrynowym, przestudzić, dodać natkę, wymieszać. Filety smarować dość grubo pastą grzybowo-jarzynową i zwijać, każdą roladkę przeciąć na pół. Naczynie żaroodporne posmarować 1 łyżką masła, ułożyć pionowo roladki, ciasno jedna
przy drugiej. Piec 15-20 minut. w piekarniku nagrzanym do 180 stopni C. Po wyjęciu z piekarnika przykryć i odstawić na 10 minut. W rondelku roztopić 1 łyżkę masła, zeszklić pozostałą cebulę, dodać krążki marchewki i pietruszki, wlać 3-4 łyżki wody i poddusić aż warzywa nieco zmiękną, następnie dodać wywar z grzybów i śmietankę, gotować aż sos nieco zredukuje i zgęstnieje. Przed podaniem rybę polać sosem albo sos podać osobno, w sosjerce.
Zupa rybna
Składniki: 1,5 litra wody, 100 g marchwi, 70 g selera, 2 średnie pomidory, 500 g fileta z dorsza, 150 ml kwaśnej śmietany 18 proc., 150ml słodkiej śmietanki, 1 łyżka mąki, 50 g pora (jasna część), 2 łyżki posiekanej natki pietruszki, sól, pieprz, sos sojowy do smaku.
Przygotowanie: marchewki obrać i pokroić, selera podzielić na mniejsze kawałki. Ugotować w osolonej wodzie. Po kilku minutach dodać kawałki filetów z dorsza. Obie śmietanki połączyć, zahartować, a następnie wlać do zupy. Pokrojonego pomidora razem z porem dołożyć do całego wywaru, a następnie doprawić do smaku sola, pieprzem i sosem sojowym. Zupę podawać z makaronem i natką pietruszki.
Pieczony dorsz w warzywach
Składniki: 2 dorsze bez głowy (lub inna ryba)
, 2 marchewki, 2 pietruszki lub kawałek selera, cebula, 2 ząbki czosnku, sól i pieprz do smaku, 2 łyżeczki masła, 4 gałązki natki pietruszki, cytryna.
Przygotowanie: umyte, wypatroszone i osuszone dorsze natrzeć przyprawami i skropić sokiem z cytryny. Środek ryby posmarować wyciśniętym czosnkiem, włożyć gałązkę natki pietruszki i łyżeczkę masła. Odstawić na godzinę do lodówki. Marchew i pietruszkę umyć i zetrzeć nas tarce o dużych oczkach. Cebulę pokroić, np. w plasterki. Folię aluminiową posmarować cienką warstwą oleju, ułożyć rybę, obłożyć warzywami, natką pietruszki i szczelnie zawinąć. Piec na rozgrzanym grillu około 25 minut.
Zapiekana ryba po podhalańsku
Składniki: 600 g filetów z dorsza, 2 marchewki, 1 seler, 2 duże ziemniaki, 50 g suszonej śliwki, 2 ząbki czosnku, 250 ml soku pomidorowego, sól ziołowa, tymianek i pieprz czarny do smaku, 2 łyżki śmietany, 1 cytryna, 1 łyżka mąki, 1 natka pietruszki, 1 łyżka masła, 1 łyżka oleju do smażenia, 2 cebule.
Przygotowane: obrane ze skóry filety pokroić na średniej wielkości kawałki i polać sokiem z cytryny. Rybę przyprawić do smaku solą, tymiankiem i pieprzem, a następnie obtocz w mące. Tak przygotowane kawałki ryby usmażyć na mocno rozgrzanym oleju. W tym czasie suszone śliwki zalać wodą i odstawić, by namokły. Obrać, umyć i pokroić warzywa - marchew i ziemniaki w talarki, cebulę w piórka, a seler w kostkę. Namoczone śliwki odsączyć i również pokroić. Wszystkie warzywa podsmażyć na oleju i odrobinie masła, chwilę dusić je do miękkości, pilnując aby ciągle były jędrne i nie rozpadły się. Pod koniec dodać też śliwki. W naczyniu żaroodpornym ułożyć duszone warzywa, a na nich smażoną rybę. Przygotować zalewę do zapiekanki. Połączyć śmietanę z sokiem pomidorowym i przyprawić czosnkiem. Dokładnie wymieszać, a następnie zalać warzywa i rybę. Naczynie wstawić do rozgrzanego piekarnika i zapiekać przez około 20 minut. Przed podaniem danie posypać zieleniną, np. posiekaną pietruszką lub koperkiem.
mp/WP Kuchnia