Azot - E941
Azot znamy z pierwszych lekcji przyrody czy chemii. Każdy z nas wie, że jest on głównym składnikiem powietrza, którym oddychamy. E941, czyli azot, znalazł swoje zastosowanie również w produktach spożywczych. Jest jednym z gazów wykorzystywanych do pakowania próżniowego. Czy wiecie, do jakich produktów spożywczych się go stosuje?
Azot występuje na liście E, czyli związków chemicznych dodawanych w produkcji spożywczej. Jest dopuszczony do użytku w krajach Unii Europejskiej. Związki, które widnieją w tym spisie muszą spełniać następujące warunki: być bezpieczne dla organizmu człowieka, nie wprowadzać symbolem w błąd oraz powinna istnieć technologiczna potrzeba wykorzystywania związku w produktach spożywczych.
E491 jest w grupie związków o symbolu E900-E999. Grupa ta nazywa się „środki słodzące, nabłyszczające i inne”. Oprócz azotu znajdziemy tam również tlen, hel czy wodór. Wszystkie te związki są stosowane w produkcji spożywczej i zatwierdzone przez wyspecjalizowane instytucje Unii Europejskiej. Ich dopuszczenie do użytku oznacza, że w małych ilościach nie są szkodliwe dla naszego organizmu.
Azot jest pierwiastkiem chemicznym, niemetalem. Bez azotu nie bylibyśmy w stanie istnieć. Powietrze w ok. 78 % składa się właśnie z niego. Jest to bezzapachowy i bezsmakowy gaz lżejszy od powietrza. Odkrycia dokonał w 1772 roku szkocki chemik Daniel Rutherford. Polską nazwę zawdzięczamy Filipowi Walterowi. Azot nazywano również „dusieniem” lub saletroródem”.
Azot E 941 otrzymywany jest:
- w procesie termicznego rozkładu azotynu amonu,
- w procesie rozkładu termicznego azydku sodowego w próżni,
- poprzez podgrzewanie mieszaniny chlorku amonu z azotynem sodu,
- poprzez skraplanie powietrza z użyciem odpowiednich proporcji ciśnienia i temperatury. Ciekły azot przechowuje się w tzw. naczyniach Dewara (znanych nam przede wszystkim z wykorzystania ich w termosie) lub w formie gazu w temperaturze otoczenia w butlach stalowych.
Zastosowanie azotu
Azot w formie ciekłej ma swoje zastosowanie jako środek chłodzący. Dzięki niemu uzyskuje się temperatury poniżej -100 stopni Celsjusza. Gazowa postać azotu wykorzystywana jest jako ochrona w przemyśle oraz jako gaz roboczy w układach pneumatycznych. Azot znalazł zastosowanie również w krioterapii, anestezjologii oraz w procesie pokrywania metali. Jest także jednym ze składników kosmetyków do ciała. E941 znajdziemy też w nawozach sztucznych i żarówkach.
E941 w kuchni
E941 stosowany jest w procesie pakowania produktów spożywczych, ponieważ wpływa na przedłużenie ich trwałości i świeżości poprzez spowalnianie procesu oddychania tlenowego. To właśnie m.in. azotem napełnia się opakowania z mrożonymi warzywami i owocami. Stosuje się go również do pakowania żywności pakowanej próżniowo. Z azotu uzyskujemy również amoniak stosowany w produkcji spożywczej.
W jakich produktach znajdziemy E941?
- serki kanapkowe,
- jogurty,
- mrożonki,
- produkty pakowane próżniowo.
Skutki uboczne stosowania E941 w produkcji spożywczej
Nie istnieje określona dzienna dawka przyjmowania E941 dla organizmu. Azot jest nieszkodliwy dla naszego zdrowia.
Czy wiesz, że...?
- Łacińska nazwa azotu to „nitrogenium”, czyli „tworzący sodę”. Polska nazwa natomiast pochodzi od greckiego „azotikos”, czyli „nie podtrzymujący życia”.
- Podczas nurkowania zwiększa się rozpuszczalność azotu w naszym organizmie. To właśnie dlatego procedury nurkowania są restrykcyjne.
Magdalena Bury