Szyszki piwne – przekąska nie tylko do trunków

Pigany to niewielka wieś w województwie podkarpackim, położona w dolinie dolnego Sanu. Już przed wiekami zajmowano się tutaj przede wszystkim hodowlą owiec i krów, zaś mleko oraz jego przetwory stanowiły bardzo ważny element diety okolicznych mieszkańców. Przerabiano je na masło, śmietanę czy twaróg, który wyrabiano zazwyczaj jesienią, suszono i w tej postaci przechowywano przez całą zimę.

W okolicach Wielkanocy tutejsze gospodynie przyrządzały z twarogu smakowitą przekąskę przypominającą wyglądem szyszkę, skąd wzięła się nazwa tego specjału. W tzw. niedzielę przewodnią, czyli pierwszą niedzielę po świętach, zapraszano rodzinę, sąsiadów i znajomych, a na gości czekała beczułka piwa oraz serowe szyszki. Często przygotowywano je również przed Wielkanocą, umieszczano w koszyczku ze święconką i spożywano podczas świątecznego śniadania. Ten zwyczaj do dziś jest kultywowany w Piganach oraz wielu innych zakątkach Podkarpacia.

Kilka lat temu szyszki piwne zostały wpisane na listę produktów tradycyjnych ministerstwa rolnictwa. Na terenie sieniawszczyzny, czyli w okolicach Sienawy, do dziś chętnie przyrządza się ten specjał, który cieszy się wielkim zainteresowaniem podczas dożynek, festynów oraz innych imprez masowych prezentujących m.in. lokalne przysmaki.

Szyszki piwne są pyszną przekąską. I, wbrew nazwie, pasują nie tylko do napojów alkoholowych. Świetnie sprawdzą się na domowej imprezie czy wiosennym pikniku.

Bazą szyszek jest oczywiście twaróg, najlepiej wykonany własnoręcznie, co nie wymaga specjalnych umiejętności kulinarnych. Niepasteryzowane mleko (im tłustsze, tym gęstsza konsystencja sera) podgrzewamy na małym ogniu, aż do pojawianie się skrzepu i grudek. Po wystudzeniu, przecedzamy mleko przez gazę lub sitko, a otrzymany twaróg odciskamy, owijamy w ściereczkę i zostawiamy do schłodzenia, najlepiej w lodówce.

Tak uzyskany produkt wykazuje imponujące właściwości odżywcze. Stanowi bardzo bogate źródło łatwo przyswajalnych białek, czyli ważnego budulca tkanek i kości, niezbędnego także do wytwarzania enzymów, hormonów i ciał odpornościowych.

Tłuszcz mlekowy, w który bogaty jest twaróg, dostarcza niezbędnych składników do budowy i funkcjonowania każdej komórki, to również nośnik wielu aktywnych związków. Ser kryje w sobie także dużą dawkę wapnia (zapewnia zdrowe kości i zęby, pomaga utrzymać prawidłową krzepliwość krwi i sprawne mięśnie oraz poprawia samopoczucie i łagodzi stres) i fosforu.

Jak w każdym produkcie nabiałowym znajdziemy tu sporo witamin z grupy B, zwłaszcza B2 (odgrywa ważną rolę w procesach przemiany materii, jest niezbędna do tworzenia czerwonych płytek krwi oraz produkcji antyciał przez układ odpornościowy) oraz B12 (podnosi odporność na stres, zapobiega anemii, poprawia apetyt, a nawet zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera).

Sposób przygotowania szyszek piwnych jest bardzo łatwy. Nie ma dokładnego przepisu, ponieważ dobór składników zależy od naszych indywidualnych preferencji smakowych.

Na pewno będziemy potrzebować dobrej jakości twarogu, jajka i przypraw: soli, pieprzu, ewentualnie także papryki (może być wędzona) oraz innych przypraw. Ser najpierw należy dokładnie rozetrzeć (tradycyjnie robi się to w specjalnym naczyniu zwanym "donicą"), a następnie wymieszać z pozostałymi składnikami.

"Z tak przygotowanej masy ugniata się w dłoniach wrzecionowatego kształtu szyszki, kładzie na wyłożonej pergaminem blaszce i podpieka, a właściwie wysusza w piecu chlebowym, po wyjęciu z niego upieczonego chleba. Piec nie może być bardzo gorący" – radzą gospodynie z Pigan.
Oczywiście we współczesnych realiach trudno o piec chlebowy, który z konieczności musimy zastąpić piekarnikiem. Należy jednak pamiętać, by nie ustawić zbyt wysokiej temperatury. Szyszki powinny być podpiekane dość długo, by z wierzchu pokryć się skorupką. Nie mogą się jednak spalić.

Chcesz się pochwalić swoimi kulinarnymi osiągnięciami? Masz ciekawy przepis? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl