Proziaki. Smaczny symbol Podkarpacia

Różne są powody, dla których ruszamy się z domu. Czasem w nowe miejsca przyciągają piękne widoki, czasem ciekawe miasta. A czasem kuchnia, z której słynie jakiś region. Turystyka kulinarna zyskuje na znaczeniu – bo czym jest dobra wycieczka bez uczty. Bywa też tak, że to sam przysmak staje się magnesem i przyciąga tam, gdzie nas jeszcze nie było.

Źródło zdjęć: © materiały partnera

Tak może być z proziakami, najpopularniejszym podkarpackim specjałem, mało znanym w innych regionach Polski. To niewielkie kawałki ciasta, rodzaj chlebka, które można zjeść na słodko – z miodem, cukrem czy dżemem – lub na wytrawnie, z sosem czosnkowym lub solonym masłem.

Z czego zrobić proziaki?

By je przygotować, potrzeba mąki, kefiru, maślanki lub zsiadłego mleka, odrobiny soli i cukru, czasem jajka. Oraz składnika najważniejszego: sody oczyszczonej, na którą na Podkarpaciu mówią "proza". I to właśnie od prozy to ciasto wzięło swoją nazwę. Po raz pierwszy w źródłach pisanych proziaki pojawiają się ponad 150 lat temu, ale bardzo prawdopodobne, że wypiekano je na tych ziemiach dużo wcześniej, gdy tylko pojawiła się tam soda oczyszczona – dziś główny składnik proszku do pieczenia, mająca właściwości spulchniające i powodująca, że ciasto jest wyrośnięte i puszyste. Precyzyjny przepis na proziaki różnił się w zależności od gospodarstwa w którym je wypiekano, ale podstawowe składniki – kwaśny nabiał, mąka, jajko i soda – należały do kanonu i w każdym proziaku znaleźć się po prostu musiały.

Okrągłe pyszności prosto z pieca

© materiały partnera

Skąd wziął się ten specjał w podkarpackiej kuchni? Najprościej mówiąc, po części z biedy – w XIX w. chleb pieczono w domach, nie częściej niż raz w tygodniu. Zapas wystarczał na kilka dni, a gdy go już zabrakło, w piecach kaflowych wypiekano proziaki – tańszy i mniej pracochłonny w przygotowaniu substytut chleba, którym pachniało w całym domu. W dawnych czasach popijano je najczęściej mlekiem, czasem smarowano masłem. Od 2006 r. proziaki są oficjalnym produktem wpisanym na listę wyrobów tradycyjnych w kategorii "wyroby piekarnicze i cukiernicze w województwie podkarpackim".

Jak wyglądają? Najczęściej są okrągłe, choć zdarzają się i proziaki owalne. Mają od 10 do 15 cm średnicy, są grube na 1,5 – 2 cm. Po przekrojeniu nożem widać jak są puszyste – to robota spulchniającej ciasto sody. Gdy są ciepłe i pachnące, trudno im się oprzeć. I by je spałaszować, nie trzeba żadnych dodatków – świeże doskonale smakują same.

Podkarpackie smaki w Dubaju

W marcu województwo podkarpackie zaprezentuje swoje atuty gospodarcze, biznesowe, turystyczne, a także kulinarne na Expo w Dubaju. W ramach pokazów kulinarnych dla odwiedzających Pawilon Polski, każdy będzie mógł posmakować tradycyjnych podkarpackich przysmaków przygotowywanych na żywo przez Michała Korkosza, autora książek kucharskich i prowadzonego przez niego bloga "Rozkoszny". Proziaków z pewnością tam nie zabraknie.

Artykuł sponsorowany
Źródło artykułu: Artykuł sponsorowany

Wybrane dla Ciebie

Zrywam w parku i zalewam wodą. Taki syrop to skarb w domowej apteczce
Zrywam w parku i zalewam wodą. Taki syrop to skarb w domowej apteczce
Zanim pojawiła się cola, piliśmy litrami. Gasi pragnienie i uspokaja jelita
Zanim pojawiła się cola, piliśmy litrami. Gasi pragnienie i uspokaja jelita
Wpierają serce, regulują trawienie. Dorzuć do słoika z ogórkami albo zaparz jak herbatę
Wpierają serce, regulują trawienie. Dorzuć do słoika z ogórkami albo zaparz jak herbatę
Polacy się zajadają, bo myślą, że są zdrowe. Dietetyk nie pochwala takiego śniadania
Polacy się zajadają, bo myślą, że są zdrowe. Dietetyk nie pochwala takiego śniadania
Nie tylko kiszenie. Taką sałatkę robię na zimę z kapustą, idealna do kotletów
Nie tylko kiszenie. Taką sałatkę robię na zimę z kapustą, idealna do kotletów
Latem robię knedle bez ziemniaków. Są pyszne i wysokobiałkowe
Latem robię knedle bez ziemniaków. Są pyszne i wysokobiałkowe
Rozdrobnione warzywo wrzucam do wody. Po odcedzeniu mam najlepszy oprysk na chore ogórki
Rozdrobnione warzywo wrzucam do wody. Po odcedzeniu mam najlepszy oprysk na chore ogórki
To jedno z najzdrowszych mięs. Polacy wciąż mają opory, aby je jeść
To jedno z najzdrowszych mięs. Polacy wciąż mają opory, aby je jeść
Najzdrowsze grzyby. Zwłaszcza seniorzy powinni zajadać
Najzdrowsze grzyby. Zwłaszcza seniorzy powinni zajadać
Wymiata toksyny z organizmu jak miotełka. Latem jest najzdrowsza i najsmaczniejsza
Wymiata toksyny z organizmu jak miotełka. Latem jest najzdrowsza i najsmaczniejsza
W upały pijemy ją litrami. Nie mamy świadomości, że działa jak trucizna
W upały pijemy ją litrami. Nie mamy świadomości, że działa jak trucizna
Większość myśli, że są zdrowe. Dietetyk załamuje ręce, kiedy Polacy sięgają po te produkty
Większość myśli, że są zdrowe. Dietetyk załamuje ręce, kiedy Polacy sięgają po te produkty