Polacy, jedzcie gęsinę!

Mimo że mięso z gęsi ma w Polsce długą tradycję, jeszcze parę lat temu rzadko gościło na naszych stołach. Próżno było go również szukać w restauracjach. Dziś jednak sytuacja wygląda zupełnie inaczej - między innymi za sprawą akcji "Gęsina na św. Marcina", która odbywa się co roku w listopadzie. Dzięki niej spożycie gęsi w ostatnim czasie wzrosło trzykrotnie. Rocznie hodujemy ok. 7 mln sztuk gęsi - Polska jest ich największym producentem w Europie. Czy gęsina jest zdrowa? Co zawiera? W jaki sposób ją przyrządzać?

Polacy, jedzcie gęsinę!
Źródło zdjęć: © Thinkstock | Thinkstock
24

O popularności gęsiny świadczy fakt, że zainteresowali się nią najlepsi polscy szefowie kuchni – m.in. Wojciech Modest Amaro, Adam Chrząstowski, Krzysztof Żurek, Dominik Narloch czy Witek Iwański. Nasza gęsina jest ceniona ze względu na smak i walory odżywcze. Docenili ją zwłaszcza Niemcy, gdzie trafia ponad 90 proc. polskiej gęsiny. Niewielkie ilości sprzedawane są też do Danii, Szwajcarii i Anglii. Obecnie coraz więcej osób nie wyobraża sobie Święta Niepodległości bez pieczenia gęsi, co zresztą jest zgodne z polską tradycją. W sumie zjadamy ok. 2 tys. ton tego mięsa rocznie.

Zdrowy tłuszcz

Bo gęsina to mięso zdrowe i ekologiczne. - Gęsi od wczesnych dni życia korzystają z zielonych wybiegów, łąk i pastwisk. Żywione paszami urozmaiconymi pobierają więcej niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNTK) niż drób utrzymywany w chowie zamkniętym i żywiony standardowymi mieszankami ubogimi w kwas linolenowy i NNTK, a bogatymi w nasycone kwasy tłuszczowe. Pastwisko lub cięta zielonka, świeża, młoda i soczysta skarmiana do woli jest warunkiem uzyskania doskonałej jakości mięsa, braku nadmiernego osadzania tłuszczu w jamie ciała oraz optymalnego przerośnięcia mięśni tkanką tłuszczową – tłumaczy dr inż. Halina Bielińska z Instytutu Zootechniki Państwowego Instytutu Badawczego, Zakładu Doświadczalnego w Kołudzie Wielkiej.

To dlatego tłuszcz gęsi owsianych zaliczany jest do kategorii „zdrowszych tłuszczów zwierzęcych” – ze względu na znaczną zawartość jednonienasyconego kwasu oleinowego (ok. 42 proc.), linolowego (ok. 20 proc.), linolenowego (0,4 proc.) i arachidonowego (0,05 proc).

Zalety potwierdzone naukowo

Mięso gęsi jest zdrowe i pożywne – zawiera cenne witaminy oraz minerały. Wśród nich są to przede wszystkim witaminy z grupy B, A, PP, E, a także potas, magnez, fosfor, żelazo, wapń, sód. W gęsinie znajdziemy liczne aminokwasy i pełnowartościowe białko (ponad 23 proc.). Wszystkie te składniki wzmacniają organizm, wpływając korzystnie na układ odpornościowy, oddziałują pozytywnie na układ krwionośny, poprawiają stan włosów i skóry, chronią przed schorzeniami układu sercowo-naczyniowego. Spożywanie gęsiny szczególnie zaleca się osobom z obniżoną odpornością organizmu i chorym na miażdżycę.

Gęsina pochodząca z chowu ekologicznego nie zawiera hormonów ani antybiotyków, dlatego może być podawana dzieciom, osobom w podeszłym wieku czy ze słabszym zdrowiem.

Zalety polskiej gęsi zostały naukowo potwierdzone przez uczonych z Wrocławia i Krakowa. Dowiedli oni, że gęsi starych, polskich odmian mają niewiele tłuszczu, a ich mięso jest bogate w białko i składniki odżywcze. Ponadto zdaniem naukowców gęsi te wykazują dużą odporność na choroby i są dobrze umięśnione. Badania odbyły się na Uniwersytecie Wrocławskim, a przeprowadzono je wspólnie z pracownikami Instytutu Zootechniki Państwowego Instytutu Badawczego w Krakowie.

Mnóstwo pomysłów na zastosowanie

Należy jednak pamiętać, że gęsina to mięso czerwone, dlatego najlepiej wybierać mięso gęsi owsianej, które ma mniej tłuszczu i mniejszą zawartość cholesterolu. W jej tuszce jest ok. 100-135 kcal/100 g. Lepiej też jeść mięso bez skóry, która zawiera tłuszcz i cholesterol. Warto wiedzieć, że podczas smażenia gęsiny wytapiają się z niej duże ilości tłuszczu, który można porównać z… oliwą z oliwek. Wyrabia się z niego doskonały smalec, jest też dobry do smażenia i przyrządzania sosów.

Gęsina jest bardzo smaczna, delikatna i krucha. Można ją przyrządzać na wiele sposobów. W przeszłości słynną zupę czarninę zwaną „czarną polewką” przygotowywano właśnie z gęsiej krwi. Obecnie częściej stosuje się krew kury lub kaczki. Gęsi można upiec z przyprawami bądź owocami lub usmażyć. Rarytasem są gęsie wątróbki. Z gęsiny robi się rolady, paprykarz, szaszłyki, świetnie smakuje gęś nadziewana kaszą. Gęsie żołądki są dobre na flaczki. Na Pomorzu potrawą regionalną jest półgęsek, który wytwarza się z gęsiej piersi, oczyszczonej, peklowanej i wędzonej. Na gęsinie zrobimy też smaczny krupnik.

Gęsi najlepiej kupować w sklepach ze zdrową żywnością lub bezpośrednio u hodowców. O ile to możliwe, postarajmy się dowiedzieć, w jakich warunkach była hodowana i czym karmiona. Gęś waży ok. 4-5 kg. Mięso powinno mieć złotawy kolor.

Gęsina na św. Marcina

Akcję „Gęsina na św. Marcina” prowadzi Slow Food Polska. W tym roku odbywa się już jej piąta odsłona. Blisko 60 najlepszych polskich restauracji rozsianych w całej Polsce do 1 grudnia będzie serwować gęsinę w wydaniu autorskim. - Zwiększenie spożycia gęsiny w dużej mierze hamowane jest jej wysoką ceną – około 23-25 zł za kilogram. Jednak po raz pierwszy od czterech lat cena gęsiny w tym roku nie wzrosła, a nawet niektórzy producenci oferują ją w niższej cenie – mówi Jacek Szklarek, pomysłodawca akcji i prezes Slow Food Polska.

W tym roku do akcji „Gęsina na św. Marcina” dołączyło wino „Czerwone Świętomarcińskie” i „Białe Świętomarcińskie” z Winnicy Srebrna Góra w Krakowie. Nieprzypadkowo. W przeszłości, również w Polsce, jesiennej zabawie towarzyszyło młode wino, które w dzień św. Marcina (11 listopada) otwierano, by uczcić pamięć świętego. Od najdawniejszych czasów w tym dniu odbywała się pierwsza degustacja młodego wina. Mówiono wówczas: „Spuszczaj wino na św. Marcina i pij je przez cały rok”. Wszyscy święcie wówczas wierzyli, że wino św. Marcina miało szczególne właściwości, dodawało sił i urody.

Ewa Podsiadły-Natorska/mmch/kuchnia.wp.pl

W artykule wykorzystałam, za zgodą, materiały dostępne na stronie gesina.pl.

Źródło artykułu:

Wybrane dla Ciebie

Mama nie wyrzuca, a robi nawóz. Wszyscy zazdroszczą jej słodkości i rozmiaru pomidorów
Mama nie wyrzuca, a robi nawóz. Wszyscy zazdroszczą jej słodkości i rozmiaru pomidorów
Polacy kłócą się o to danie od lat. Teraz możesz zagłosować i pokazać, kto naprawdę gotuje najlepiej
Polacy kłócą się o to danie od lat. Teraz możesz zagłosować i pokazać, kto naprawdę gotuje najlepiej
Taka kawa jest najgorsza. Zawiera dodatki, od których może zakręcić się w głowie
Taka kawa jest najgorsza. Zawiera dodatki, od których może zakręcić się w głowie
Rozpuść 1/4 kostki w ciepłej wodzie. Pij codziennie, a rozruszasz leniwe jelita
Rozpuść 1/4 kostki w ciepłej wodzie. Pij codziennie, a rozruszasz leniwe jelita
Polacy jedzą duże ilości. Mało kto zastanawia się, jakie mogą być tego skutki
Polacy jedzą duże ilości. Mało kto zastanawia się, jakie mogą być tego skutki
Te osoby powinny omijać maliny szerokim łukiem. Skutki mogą być opłakane
Te osoby powinny omijać maliny szerokim łukiem. Skutki mogą być opłakane
Weź kawałek i połóż w kuchni. Tak szybko pozbędziesz się muszek owocówek
Weź kawałek i połóż w kuchni. Tak szybko pozbędziesz się muszek owocówek
W Chinach i Japonii piją ją na okrągło. Działa jak kojący balsam na jelita i zbija cukier
W Chinach i Japonii piją ją na okrągło. Działa jak kojący balsam na jelita i zbija cukier
Czy trzeba myć jajka przed włożeniem do lodówki, czy nie? Rozwiewamy wątpliwości
Czy trzeba myć jajka przed włożeniem do lodówki, czy nie? Rozwiewamy wątpliwości
Te grzyby zmniejszają ryzyko raka i obniżają ciśnienie. Wielu wciąż nie ma o tym pojęcia
Te grzyby zmniejszają ryzyko raka i obniżają ciśnienie. Wielu wciąż nie ma o tym pojęcia
Wiele osób chętnie je jeżyny. Mało kto zastanawia się, jak faktycznie wpływają na organizm
Wiele osób chętnie je jeżyny. Mało kto zastanawia się, jak faktycznie wpływają na organizm
Uważaj na "fałszywe poziomki". Rosną przy drogach i na osiedlach, ale są niejadalne
Uważaj na "fałszywe poziomki". Rosną przy drogach i na osiedlach, ale są niejadalne