Pierogi z soczewicą – hit jesiennego obiadu

Soczewicę ceniono już w starożytnym Egipcie, gdzie nawet przypisywano jej magiczną moc zatrzymywania na ziemi dusz zmarłych i umieszczano m.in. w grobowcach faraonów. W Polsce pożywne nasiona upowszechniły się w średniowieczu. Rycerze Władysława Łokietka po stłumieniu buntu mieszczan krakowskich w 1312 r., sprawdzali ich polskość nakazując wymawiać trudne dla cudzoziemców słowo "soczewica".

W kolejnych wiekach roślina traciła na znaczeniu, przez długi czas była pogardliwie traktowana jako karma dla ubogich. Najchętniej wykorzystywano ją na wsiach, np. do przygotowywania pożywnych pierogów. Receptury tego typu specjałów rodziły się równolegle w różnych regionach naszego kraju.

Na liście produktów tradycyjnych ministerstwa znajdziemy np. turowskie pierogi z soczewicą, nierozerwalnie związane z niewielką miejscowością Turów na Lubelszczyźnie. Przepis na ten specjał jest przekazywany z pokolenia na pokolenie, a sekret jego niepowtarzalnego smaku stanowi farsz z soczewicy (którą najpierw się gotuje, a następnie mieli) i podsmażonej cebuli, przyprawiany solą i pieprzem. Przed laty gotowe pierogi, polane tłuszczem ze skwarkami, często stawiano w piecyku kuchni kaflowej, aby były cały czas gotowe do spożycia.

Innym przysmakiem figurującym na liście produktów tradycyjnych są pierogi z soczewicą, które od lat przyrządza się w podkarpackiej wsi Bieliniec, gdzie już na początku XX wieku wielu gospodarzy uprawiało soczewicę na własny użytek. Wysiewano ją w kwietniu, a ścinano na przełomie czerwca i lipca. Po wymłóceniu dojrzałych strąków, pozyskane z nich ziarna wsypywano do worka i pozostawiano do jesieni i zimy, kiedy były przerabiane m.in. na zupę, pasztet lub pierogowy farsz.

Soczewica to jedna z najzdrowszych roślin strączkowych, doceniana przede wszystkim przez wegetarian, ponieważ, dzięki bardzo wysokiej zawartości cennego biologicznie i łatwo przyswajalnego białka, zapewnia solidną dawkę energii.

Jednak w tych niepozornych ziarnach znajdziemy znacznie więcej wartościowych składników. Soczewica jest bogatym źródłem żelaza, potasu, fosforu i magnezu, czyli makroelementów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Podobnie jak witaminy z grupy B, których roślina również dostarcza bardzo dużo. Wśród nich znajduje się m.in. kwas foliowy, dbający o prawidłowy przebieg procesów metabolicznych, uczestniczący w powstawaniu czerwonych krwinek, a także usprawniający funkcjonowanie układu pokarmowego. Bez jego udziału organizm nie wyprodukuje hormonów szczęścia – serotoniny i noradrenaliny. Pierwszy działa kojąco i uspokajająco, zapewnia też zdrowy sen. Natomiast noradrenalina odpowiada za aktywność i dynamikę w ciągu dnia.

W soczewicy odkryto równie taniny, czyli związki wykazujące działanie przeciwnowotworowe. Ziarna mają niski indeks glikemiczny, dlatego mogą być spożywane przez cukrzyków.

Do pierogów tradycyjnie wykorzystuje się najpopularniejszą soczewicę czerwoną, która łatwo się rozgotowuje i jest dobrze przyswajalna przez organizm. W farszu sprawdzi się jednak również soczewica żółta, charakteryzująca się delikatnym smakiem, albo zielona, która zachowuje sypkość nawet po obróbce termicznej.

Jak przyrządzić nadzienie? Szklankę soczewicy kilkakrotnie przelewamy bieżącą wodą, a następnie przekładamy do garnka i zalewamy zimną wodą, która powinna sięgać 2-3 centymetrów ponad poziom ziaren. Dosypujemy pół łyżeczki soli i gotujemy soczewicę na małym ogniu, około 30 minut. Ziarna powinny być miękkie, ale nie muszą się rozpadać.

Cebulę kroimy w drobną kostkę i podsmażamy na tłuszczu – niegdyś stosowano przede wszystkim smalec, jednak możemy go zastąpić masłem klarowanym, olejem rzepakowym lub olejem ryżowym. Przekładamy ją do miski z ugotowaną i przestudzoną soczewicą, dodajemy jajko, doprawiamy solą, pieprzem i majerankiem. Dokładnie mieszamy.

Na koniec kulki farszu umieszczamy na kółku ciasta pierogowego (przygotowujemy je według tradycyjnych przepisów z mąki pszennej z dodatkiem jajka, wody i szczypty soli). Po zaklejeniu wrzucamy do wrzątku, na 3-5 minut, aż do wypłynięcia. Pierogi serwujemy ze zrumienioną cebulką lub skwarkami.

Chcesz się pochwalić swoimi kulinarnymi osiągnięciami? Masz ciekawy przepis? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl