Jagoda kamczacka - smaczna i zdrowa
Można ją spotkać w sklepach ze zdrową żywnością - najczęściej sprzedawana jest w postaci syropu. A ponieważ jest odporna na wahania temperatur, warto kupić krzew na własny użytek i dowolnie wykorzystywać w kuchni jagodę kamczacką. Dobrze wpływa na cały organizm, chroniąc nas przed niebezpiecznymi chorobami. To ciekawa alternatywa dla jagód leśnych czy borówek.
Jagoda kamczacka jest odmianą wiciokrzewu sinego. Pochodzi z północno-wschodnich terenów Azji. Uprawia się ją jednak w wieku krajach świata - również w Polsce, gdzie dobrze znosi spadki temperatur nawet do minus 45 stopni. Krzew jagody kamczackiej jest rośliną długowieczną; może rosnąć nawet przez 35 lat. Kwitnie na początku kwietnia, a owocuje w maju. Ma zwisające, przypominające dzwonki jasnożółte kwiaty i fioletowe owoce o wydłużonym kształcie pokryte niebieskim nalotem.
Związki, których organizm potrzebuje
Jagody mogą mieć do 2-3 cm długości. Są soczyste i smaczne; mają słodko-kwaśny smak z wyczuwalną goryczką. Trochę przypominają w smaku naszą leśną jagodę. A przy tym są bardzo zdrowe i odznaczają się wysokimi wartościami odżywczymi. Cenne związki, które w niej występują, to przede wszystkim witamina A i C. Ta pierwsza odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu, a także za dobry wzrok, mocne włosy i paznokcie. Wspiera działanie hormonu wzrostu, ma wpływ na gospodarkę hormonalną, obniża wysoki cholesterol. Natomiast witamina C (kwas askorbinowy), która również jest organizmowi niezbędna, wzmacnia odporność, korzystnie wpływa na urodę i szczelność naczyń krwionośnych, jest też silnym przeciwutleniaczem.
Regularne spożywanie tych owoców dostarczy również witamin z grupy B (zwłaszcza B1, B2, B6 i B9 – kwas foliowy) oraz dawki licznych składników mineralnych: żelaza, magnezu, jodu, fosforu, krzemu, manganu i miedzi. Jagoda kamczacka zawiera cukry, pektyny, garbniki. To źródło substancji biologicznie aktywnych, które korzystnie oddziałują na cały nasz organizm. Chodzi głównie o antocyjany, związki chemiczne z rodziny flawonoidów, które odpowiadają za ciemny kolor owoców. Badania naukowe dowiodły, że dostarczanie ich organizmowi obniża ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych oraz zbija wysokie ciśnienie. W organizmie antocyjany pełnią funkcje ochronne. Po przetrawieniu związków nadal zostaje sporo, bo ok. 80 proc. W owocach jagody kamczackiej znajdują się też sorbitol i inozytol, czyli związki dietetyczne.
Spożywanie jagody kamczackiej potęguje naturalną odporność organizmu, hamując rozwój bakterii oraz wirusów, wzmacnia go i odtruwa ze związków metali ciężkich oraz leków. Działa też antyseptycznie (odkaża, niszcząc drobnoustroje). Włączenie tych przysmaków do diety jest zalecane w leczeniu chorób układu krwionośnego, schorzeń serca i w cukrzycy, a także w przypadku przeziębienia i grypy. Związki obecne w jagodzie kamczackiej mają również znaczenie w profilaktyce antynowotworowej.
Z własnej uprawy
Owoce te wykorzystywane są przede wszystkim do przyrządzania deserów. Najlepiej smakują na słodko. Można też przerabiać je na dżemy, konfitury, tzw. frużeliny, soki, wina lub nalewki. Można ją mrozić i suszyć. W sklepach ze zdrową żywnością i dobrze zaopatrzonych delikatesach jagoda kamczacka najczęściej dostępna jest w postaci rozdrobnionej w syropie (często dostępna pod nazwą jagódka). Zanim jednak zdecydujemy się na zakup, warto sprawdzić jej skład - zawartość jagód w takim produkcie jest zazwyczaj na poziomie 50-60 proc. Drugim składnikiem jest natomiast cukier, zwykle trzcinowy.
Jagoda kamczacka w takiej formie bardzo dobrze łączy się z naleśnikami, białym serem, owsianką, kaszą manną, kukurydzianą i jaglaną. Pasuje do makaronu i ryżu. Można ją zmiksować z jogurtem naturalnym i greckim, by uzyskać bardzo smaczną i zdrową przekąskę. Doskonale nadaje się jako nadzienie do pierogów, drożdżówek, rogalików, babeczek czy jako polewa do serników. Łyżeczkę rozdrobnionej jagody dodajmy zimą do herbaty, by przyrządzić rozgrzewający napój o prozdrowotnych właściwościach.
Natomiast z ususzonych owoców można przygotować napar, który zahamuje rozwój wirusów. Łyżeczkę suszu zalewamy szklanką wrzątku i odstawiamy na kwadrans, pod przykryciem. Po tym czasie napar przecedzamy i pijemy. Pomoże również na zapalenie gardła.
Ponieważ to roślina odporna na wahania temperatur i łatwa w uprawie (ma małe wymagania glebowe, zwykle nie choruje), warto kupić sadzonkę dla własnych potrzeb. Dobrze jednak wiedzieć, że jagoda kamczacka potrzebuje drugiej odmiany do zapylenia. Jeśli będzie rosła samotnie, też zaowocuje, ale znacznie słabiej. Stanowisko powinno być słoneczne. Z jednego krzewu można uzyskać nawet 6 kg owoców.
Ewa Podsiadły-Natorska/mp/WP Kuchnia