Hyzop – dlaczego warto zaprosić go do swojej kuchni

Ma przyjemny, słodko-kamforowy zapach i korzenny smak, dzięki czemu świetnie nadaje się do przyprawiania mało wyrazistych potraw. Już przed wiekami był ceniony również jako roślina lecznicza. Poznajmy sekrety hyzopu.

Hyzop bardzo cenili już starożytni Grecy i Rzymianie
Źródło zdjęć: © 123RF

Wielokrotnie wspomina o nim Biblia. W Starym Testamencie możemy na przykład przeczytać taką poradę: "Aby dokonać oczyszczenia, mąż czysty weźmie hisop, zanurzy w wodzie i pokropi namiot oraz wszystkie sprzęty i wszystkich, którzy się tam znajdują". Choć niektórzy badacze Pisma Świętego utrzymują, że chodzi o zupełnie inną roślinę – lebiodkę syberyjską, nie ulega wątpliwości, iż hyzop lekarski ma bardzo bogatą historię i jest wykorzystywany przez człowieka od setek lat.

Ozdobny krzew, który w okresie kwitnienia pokrywa się pięknymi kwiatami w różnych odcieniach koloru niebieskiego, pierwotnie porastał przede wszystkim kraje basenu Morza Śródziemnego i Bałkany, jednak z czasem rozprzestrzenił się w całej Europie, zachodniej Azji, a nawet Ameryce Północnej.

Hyzop bardzo cenili już starożytni Grecy i Rzymianie, którzy uważali go za roślinę o wyjątkowych właściwościach leczniczych. W średniowiecznej Europie był zalecany w chorobach żołądka, dróg oddechowych, a nawet gruźlicy. Uprawą hyzopu zajmowali się przede wszystkim mnisi w przyklasztornych ogródkach. Do jego rozpowszechnienia przyczynili się zwłaszcza benedyktyni i cystersi.

Zobacz też: Zioła, które wspomagają układ trawienny

W Polsce roślinę przez wieki nazywano "józefkiem" lub "józefką". Wspomina o niej już Marcin z Urzędowa, XVI-wieczny botanik i zielarz, a przede wszystkim autor słynnego działa "Herbarz Polski to jest o przyrodzeniu ziół i drzew rozmaitych i inszych rzeczy do lekarstw należących", wydanego w 1595 r.

Właściwości hyzopu

Hyzop do dziś jest ceniony za właściwości lecznicze. Nieprzypadkowo znajdziemy go np. w składzie popularnych syropów przeciwkaszlowych, suplementów diety czy rozmaitych kosmetyków.

Najbardziej wartościowym surowcem są ulistnione wierzchołki pędów rośliny, bogate w olejki eteryczne, garbniki, flawonoidy i kwasy fenolowe. Dzięki nim preparaty zawierające wyciągi z hyzopu działają przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo oraz przeciwzapalnie. Wykazują także właściwości antyoksydacyjne, neutralizujące szkodliwą działalność wolnych rodników, odpowiedzialnych za przyspieszanie procesów starzenia organizmu i sprzyjanie rozwojowi nowotworów czy chorób układu krążenia.

Hyzop okazuje się skutecznym remedium na zaburzenia pracy jelit (polecany jest przy wzdęciach), biegunki, nieżyty oskrzeli, stany zapalne jamy ustnej i gardła, cukrzycę, a nawet stłuczenia czy trudno gojące się rany. Roślina zmniejsza także napięcie obwodowych naczyń krwionośnych. Na Bliskim Wschodzie jest stosowana w przypadku bólu krzyża oraz do rozgrzewania ciała.
Olejek hyzopowy często wykorzystuje się w aromaterapii, choć w tym wypadku należy zachować ostrożność, szczególnie używając go do inhalacji. Po przekroczenie pewnej dawki okazuje się bowiem toksyczny i może wywoływać drgawki. Dlatego przed zastosowaniem olejku hyzopowego warto skonsultować się z aromaterapeutą. Na pewno nie zaleca się go kobietom w ciąży.

Hyzop – jak go jeść

Od wieków hyzop jest również cenioną przyprawą, zarówno w postaci świeżej, jak i suszonej. Ze względy na walory smakowe i zapachowe, świetnie zaostrza smak mdłych potraw, np. zupy ziemniaczanej czy fasolowej. Warto wykorzystać go do przyprawiania śniadaniowego twarogu albo pasztetu.

Hyzop można dodawać do sałatek (szczególnie z dodatkiem świeżych pomidorów lub ogórków), a także wzbogacać nim dania mięsne, chociażby pieczeń wieprzową. W krajach śródziemnomorskich suszonym hyzopem doprawia się majonez i inne sosy. Bardzo dobrze komponuje się również z rybami.

Dodając do potrawy hyzop (świeży i suszony) należy jednak zachować umiar, gdyż nadmiar przyprawy potrafi zdominować smak dania.

Zarówno ziele, jak i olejek hyzopowy od wieków stosuje się do wzbogacania smaków likierów alkoholowych, w tym słynnego francuskiego trunku Chartreuse, którego receptura narodziła się w klasztorze kartuzów pod Grenoble.
Hyzop jest także cenioną rośliną miododajną. Pozyskiwany z niej miód uchodzi za rarytas, ponieważ zachwyca atrakcyjnym smakiem i zapachem.

Chcesz się pochwalić swoimi kulinarnymi osiągnięciami? Masz ciekawy przepis? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Wybrane dla Ciebie

Nie możesz się doczekać swoich pomidorów na kanapce? Tak przyspieszysz ich dojrzewanie
Nie możesz się doczekać swoich pomidorów na kanapce? Tak przyspieszysz ich dojrzewanie
Pij ten naturalny eliksir codziennie. Będziesz mieć wyborny nastrój i promienną skórę
Pij ten naturalny eliksir codziennie. Będziesz mieć wyborny nastrój i promienną skórę
Wiele osób ignoruje ten sygnał. Ekspertka wyjaśnia, co oznacza senność po jedzeniu
Wiele osób ignoruje ten sygnał. Ekspertka wyjaśnia, co oznacza senność po jedzeniu
Szukaj na straganach. Są tanie i wymiatają złogi z jelit jak szczotka
Szukaj na straganach. Są tanie i wymiatają złogi z jelit jak szczotka
Czy warto jeść kurki? Słowa dietetyków dają do myślenia
Czy warto jeść kurki? Słowa dietetyków dają do myślenia
Jesz odgrzewany makaron? Naukowcy sprawdzili, jak wpływa na organizm
Jesz odgrzewany makaron? Naukowcy sprawdzili, jak wpływa na organizm
Tylko w tych godzinach podlewam ogórki. Dzięki temu nie pali ich słońce ani nie rozwija się zaraza
Tylko w tych godzinach podlewam ogórki. Dzięki temu nie pali ich słońce ani nie rozwija się zaraza
Wsyp 1 łyżeczkę do kawy i pij każdego ranka. Stawy nie będą strzelać, a na jelita zadziała jak balsam
Wsyp 1 łyżeczkę do kawy i pij każdego ranka. Stawy nie będą strzelać, a na jelita zadziała jak balsam
Te osoby powinny jeść nektarynki. Pomogą uporać się z uciążliwymi dolegliwościami i zrzucić kilogramy
Te osoby powinny jeść nektarynki. Pomogą uporać się z uciążliwymi dolegliwościami i zrzucić kilogramy
Oto jak kawa z mlekiem działa na organizm. Wyniki najnowszych badań są zaskakujące
Oto jak kawa z mlekiem działa na organizm. Wyniki najnowszych badań są zaskakujące
Wlej 1 łyżkę do szklanki z wodą i pij codziennie. Pomoże spalić tłuszcz i obniżyć cholesterol
Wlej 1 łyżkę do szklanki z wodą i pij codziennie. Pomoże spalić tłuszcz i obniżyć cholesterol
Przez ten dodatek do ciasta pierogi wychodzą twarde. To błąd, który wiele osób wciąż popełnia
Przez ten dodatek do ciasta pierogi wychodzą twarde. To błąd, który wiele osób wciąż popełnia