Zalety trawy cytrynowej

Nadaje potrawom świeżego, cytrusowo-imbirowego posmaku. Jest niezastąpionym dodatkiem do wielu dań kuchni azjatyckiej, jednak może być również bardzo ciekawym urozmaiceniem kompotu i innych przysmaków polskiej kuchni . Trawa cytrynowa wykazuje zarówno cenne właściwości aromatyczne, jak i lecznicze.

Trawa cytrynowa, zwana również palczatką cytrynową, to roślina pochodząca z południowo-wschodniej Azji, rozpowszechniona w ostatnich kilku wiekach w całej strefie międzyzwrotnikowej. Kępy, które niekiedy osiągają wysokość nawet dwóch metrów, można spotkać w Indiach, Malezji, Sri Lance, ale także Gruzji, Brazylii, Meksyku, Stanach Zjednoczonych, wyspach Morza Karaibskiego oraz w krajach śródziemnomorskich. Trawa rośnie bardzo szybko, dzięki czemu zbiory można powtarzać co kilka miesięcy.

Jej właściwości smakowe i lecznicze to zasługa cennych związków terpenowych - mircenu, a przede wszystkim cytralu, który stanowi niekiedy nawet 85 proc. zawartości olejków eterycznych w roślinie. Aldehyd charakteryzuje się bardzo intensywnym cytrynowym aromatem, który występuje również w melisie czy dziewannie.

Cytral od lat jest przedmiotem intensywnych badań naukowych. Eksperymenty prowadzone na izraelskim Uniwersytecie Ben Guriona w Beer Szewie wykazały na przykład, że związek obecny w trawie cytrynowej może wywoływać apoptozę, czyli likwidację komórek nowotworowych. Inne badania potwierdziły pozytywny wpływ cytralu na regulację poziomu cholesterolu oraz glukozy we krwi.

Mieszkańcy krajów tropikalnych od wieków wykorzystują właściwości tej rośliny. W Ameryce Południowej jest chętnie dodawana do yerba mate, czyli naparu przyrządzanego z liści ostrokrzewu paragwajskiego. Dzięki temu napój zyskuje przyjemny smak, ale także poprawia koncentrację, rozjaśnia umysł, działa uspokajająco i antydepresyjnie.

W Indiach trawa cytrynowa uchodzi za skuteczne remedium na niestrawność i brak apetytu, natomiast w Chinach jest zalecana osobom cierpiącym na bóle głowy. Spożywanie naparu przygotowanego na bazie tej rośliny pomaga obniżyć gorączkę, ale także hamuje rozwój grzybów, zwłaszcza drożdżaków. Warto go także stosować jako płukankę w stanach zapalnych gardła, jamy ustnej, krtani, oskrzeli czy zatok, a także zewnętrznie - zmniejsza wydzielanie łoju, odświeża i niweluje nieprzyjemny zapach potu.

Trawa cytrynowa jest jednak przede wszystkim bardzo cenionym produktem kulinarnym. W polskich delikatesach i marketach, a także sklepach internetowych bez większego trudu kupimy pęczki świeżej palczatki. Trawa dostępna jest również w wersji mrożonej, marynowanej oraz suszonej.

Jaką najlepiej wybrać? Oczywiście świeżą, ale należy zwrócić uwagę, czy pędy są jędrne i zielonkawe. Unikajmy pożółkłych i pomarszczonych, co może sugerować, że straciły wartości aromatyczne. Trawę cytrynową możemy przechowywać w lodówce do 3 tygodni, ale najlepiej w zamkniętym pojemniku lub szczelnie owiniętą papierem, ponieważ w przeciwnym razie jej zapach szybko wniknie w inne produkty.

Palczatka bardzo dobrze znosi mrożenie - pobyt w niskiej temperaturze pozwala zachować walory aromatyczne, a po wyjęciu powoduje szybsze zmięknięcie trawy, co niekiedy okazuje się atutem podczas przygotowywania potraw z dodatkiem tej rośliny.

W kuchni wykorzystujemy przede wszystkim białą, bulwiastą część łodygi u nasady pędu trawy cytrynowej. Suszoną lub niezbyt świeżą palczatkę warto wcześniej namoczyć w wodzie na kilkadziesiąt minut, co pozwoli "pobudzić" olejki eteryczne. Później cieniutko kroimy ją nożem, siekamy lub miażdżymy tłuczkiem.

Roślina jest niezastąpionym dodatkiem w kuchni wschodnioazjatyckiej. Świetnie sprawdza się w potrawach pikantnych, curry, zupach (m.in. słynnej tajskiej tom yam, przygotowywanej na bazie bulionu, z krewetkami lub kurczakiem, grzybami, chili, galangalem i liśćmi papedy) oraz dań z mięsa, drobiu czy owoców morza. Trawa cytrynowa idealnie komponuje się z mleczkiem kokosowym.

Zalety tej rośliny warto również wykorzystać w naszej kuchni, np. do aromatyzowania herbaty (czarnej lub zielonej), a nawet kompotu z jabłek, gruszek czy brzoskwiń. Palczatka wzbogaci smak ciast i rozmaitych deserów, np. zastępując laskę wanilii w popularnym przysmaku panna cotta. Można ją dodać do domowych dżemów czy konfitur.

Trawa cytrynowa jest także ciekawym składnikiem marynaty. Spróbujmy, jak będzie smakowała pierś kurczaka, która wcześniej przez kilka godzin poleży w zalewie z sosu rybnego, czosnku, chili i pędu palczatki.

Rafał Natorski/mp/WP Kuchnia