Wszystko, co powinieneś wiedzieć o jajkach
Zastanawiasz się, jak sprawdzić, czy jajko jest świeże? Jak z łatwością je obrać, a może jak równo przekroić? Wyrzucałeś jajka, które pękły podczas gotowania? To błąd. Poznaj kilka kuchennych sztuczek, które z pewnością przydadzą się w czasie nadchodzących świąt.
Kupowanie jajek to wcale nie jest taka prosta sprawa. Jak wybrać jajka, które będą zdrowe i pełne wartości odżywczych? Powinniśmy znać oznaczenia, które umieszczane są na skorupkach. Na każdej znajdziemy pieczątkę z ciągiem znaków w formacie X-YY-AABBCCDD. Rozszyfrujmy ten kod. X oznacza rodzaj chowu: 0 – chów ekologiczny, 1 – wolny wybieg, 2 – chów ściółkowy, 3 – chów klatkowy. YY to kod kraju członkowskiego UE, w którym zarejestrowany jest zakład produkcyjny. Natomiast ciąg AABBCCDD wskazuje bezpośrednio na producenta jajek: AA - kod województwa, BB – kod powiatu, CC – kod zakresu działalności, DD – kod firmy. Nieoznakowane jajka znajdziemy na bazarach i sklepikach. Pochodzą one z gospodarstw, w których hoduje się do 50 kur. Kluczowy przy wyborze jaj jest rodzaj chowu – wybierajmy ekologiczny lub wolny wybieg. Wówczas mamy pewność, że jajka pochodzą od "szczęśliwych kur".
Sprawdzamy świeżość
Kiedy rozbijesz skorupkę jajka i zauważysz, że żółtko jest kuliste, gładkie i bez plam, a białko nie rozlewa się, jest przejrzyste i przylega do żółtka, oznacza to, że jajko jest świeże, co najwyżej kilkudniowe.
Powyższy sposób sprawdzi się, kiedy robisz jajecznicę, więc najpierw musisz rozbić jajko i z łatwością sprawdzisz, czy jest ono świeże. A co wtedy, gdy chcesz ugotować jajko? Wystarczy, że do garnka z wodą włożysz jajko i wszystko jest już jasne - jeśli jajko opada na dno i leży poziomo, oznacza to, że jajko jest świeże, natomiast jeśli wypłynie na powierzchnię, lepiej je wyrzuć.
Ile minut gotować na miękko, a ile na twardo?
Jeżeli nie chcesz, by skorupki jajek popękały podczas gotowania, wyjmij je wcześniej z lodówki. Pamiętaj także, by przed włożeniem ich do wrzątku, dokładnie je umyć.
Jak ugotować jajko na miękko? Nic prostszego! Do garnka wlej wodę i doprowadź ją do wrzenia. Teraz przyszedł czas na włożenie do niej jajek. Zrób to delikatnie - najlepiej łyżeczką. Gotuj jajka przez 3-4 min - białko będzie lekko ścięte, a żółtko płynne. A co z jajkiem na twardo? Wystarczy, że do gotującej się wody delikatnie włożysz jajka i odczekasz 6-8 min. - nie dłużej, bo po tym czasie kolor żółtka przybiera nieciekawy, szaro-zielony odcień. Jeżeli skrócisz ten czas do 5 min, uzyskasz ścięte białko i półpłynne żółtko - tak ugotowane jajko nazywa się mollet, czyli jajko na półtwardo, które świetnie smakuje podane na liściach sałaty z ulubionym sosem. Praktyczna porada - w garnku, w którym gotujesz jajka, wody powinno możliwie jak najwięcej, by jajka nie były bardzo ściśnięte.
Aby jajka nie popękały
Przede wszystkim powinieneś gotować jajka w na tyle dużym garnku, by podczas gotowania nie obijały się o siebie. Ale ostrożności nigdy za wiele, więc przed włożeniem ich do wody, możesz natrzeć ich skorupki cytryną lub dodać do wody, w której będą gotowały się jajka 2 łyżki soku z cytryny.
Istnieje także jeszcze jeden sposób, by skorupka jajka podczas gotowania nie pękła - szerszy koniec możesz nakłuć ostrą szpilką. W tym miejscu znajduje się zazwyczaj pęcherzyk powietrza - dzięki temu jajko nie pęknie, a białko nie wypłynie. Co zrobić, jeśli jednak skorupka jajka pęknie? Wystarczy, że do wody, w której pływa pęknięte jajko, dodasz łyżkę octu. A dlaczego? O cet ścina białko jajka i dlatego sprawa, że nie wycieknie ono ze skorupki.
Jak długo można przechowywać jajka?
Jajko w lodówce może leżeć nawet przez 3 tygodnie. Ale pamiętaj, że jajka pochłaniają zapachy, więc warto trzymać je w specjalnym pojemniku.
A jak przedłużyć świeżość jajek? Przede wszystkim nie należy ich myć przed włożeniem do lodówki. Dopiero, gdy będziesz chciał je wykorzystać, umyj je i sparz wrzątkiem i dopiero wówczas gotuj. Możesz także namoczyć papierowy ręcznik w oleju roślinnym i przetrzeć nim skorupki, wtedy jajka pozostaną świeże nawet 3-4 tygodnie dłużej.
Łatwiejsze obieranie
Do wody, w której będziesz gotować jajka wsyp łyżkę soli - znacznie ułatwi to zdjęcie z nich skorupki.
Jajka obierają się łatwiej, kiedy robisz to pod strumieniem chłodnej wody, jednak przyznasz, że to niezbyt ekonomiczny sposób. Dlatego kiedy jajka będą już gotowe, zalej je zimną wodą, a po chwili rozbij skorupkę i pozostaw je w chłodnej wodzie do wystygnięcia. Woda dostanie się pod skorupkę, która dzięki temu znacznie łatwiej odejdzie od białka.
Czym barwić?
Barwienie jajek to wielkanocna tradycja. Możesz wykorzystać sztuczne lub naturalne barwniki. Pamiętaj, że efekt zależy od koloru skorupek, np. czerwona kapusta zabarwi białe skorupki na niebiesko, a brązowe na zielono.
Najbardziej znanym sposobem naturalnego barwienia jajek jest ugotowanie ich w łupinach cebuli. Uzyskasz wówczas złoto-brązowy odcień. Jednak w kuchni znajdziesz wiele innych produktów, które nadadzą skorupkom wyjątkowe kolory. Buraki lub wywar z żurawiny zabarwią jajka na czerwono lub różowo, jagody na fioletowo, poszatkowana czerwona kapusta na niebiesko, świeży szpinak na zielono, kawa ziarnista na ciemny brąz natomiast kurkuma na żółto. Jak barwić jajka? Wybrany barwnik (np. szpinak) umieść w rondelku, włóż jajka i gotuj przed 20 minut. Wyłącz gaz, dodaj ocet (łyżkę na 250 ml wody). Jajka powinny moczyć się w wywarze przez ok. 4 godziny. Im dłużej, tym kolor będzie intensywniejszy. Po tym czasie wyjmij jajka z barwnika i pozostaw do wyschnięcia. Możesz je posmarować odrobiną oleju, by były lśniące.
